Di tích khảo cổ học Phôi Phối - Bãi Cọi bị lãng quên?

(Baohatinh.vn) - Được công nhận là di tích quốc gia từ đầu năm 2012, nhưng đến nay, Di tích khảo cổ học Phôi Phối - Bãi Cọi vẫn chưa được chính quyền địa phương tổ chức đón bằng công nhận di tích và cũng chưa có phương án bảo vệ di tích có giá trị đặc biệt này.

Di tích khảo cổ học Phôi Phối - Bãi Cọi nằm giữa 2 thôn Trung Sơn và Bắc Sơn, thuộc xã Xuân Viên (Nghi Xuân). Đây là di tích khảo cổ học nằm gọn trong thung lũng của hệ thống núi Hồng Lĩnh với diện tích khoảng 1 km2 và được Khoa Lịch sử Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là Đại học Quốc gia) đã khảo sát, khai quật năm 1976. Quá trình khai quật đã phát hiện nhiều đồ gốm, đồ đá, rìu mài ở lớp trên, công cụ ghè đẽo lớp dưới và các nhà khoa học đã đưa ra kết luận: đây là một di chỉ khảo cổ học có niên đại hậu kỳ đá mới thuộc nền văn hóa Bàu Tró.

Dù đã được công nhận là di tích quốc gia từ lâu, nhưng huyện Nghi Xuân và xã Xuân Viên vẫn chưa có phương án bảo vệ di tích đặc biệt này.
Dù đã được công nhận là di tích quốc gia từ lâu, nhưng huyện Nghi Xuân và xã Xuân Viên vẫn chưa có phương án bảo vệ di tích đặc biệt này.

Cuối năm 2008, Viện Bảo tàng lịch sử Việt Nam phối hợp với Sở VH-TT&DL, Bảo tàng Hà Tĩnh tiếp tục tiến hành thám sát, tổ chức khai quật trên 164 m2, cách hố khai quật năm 1976 khoảng 150m về phía Bắc. Kết quả đã tìm thấy 16 ngôi mộ (14 ngôi mộ đất, 2 ngôi mộ gốm) cùng một khối lượng lớn các di vật mà trong đó đồ gốm chiếm số lượng nhiều nhất.

Với những giá trị văn hóa lịch sử đặc biệt đó, Di tích khảo cổ học Phôi Phối - Bãi Cọi đã thu hút sự quan tâm của nhiều người trong và ngoài nước. Thế nhưng, dù đã được công nhận là di tích quốc gia từ lâu, nhưng đến nay, huyện Nghi Xuân và xã Xuân Viên vẫn chưa tổ chức đón bằng công nhận di tích và chưa có phương án bảo vệ di tích đặc biệt này.

Có mặt tại Phôi Phối - Bãi Cọi, chúng tôi ngỡ ngàng vì khu vực này chỉ là một bãi đất cát bị đào bới lộn xộn, không có bờ tường rào, không có người bảo vệ, chưa được cắm mốc ranh giới và tại tất cả các tuyến đường cũng như ngay tại khu di tích đều không có một bảng tên hay bảng hướng dẫn… Ông Nguyễn Văn Lâm (85 tuổi, ở thôn Bắc Sơn), nhà cạnh khu di tích cho biết: “Chúng tôi sống ở đây từ lâu, chỉ biết có người về tìm đồ cổ mà không biết ở đây đã được công nhận là di tích quốc gia vì chưa thấy chính quyền thông báo. Tại đây, vẫn thỉnh thoảng có người vào lấy trộm cát…”.

Trao đổi với chúng tôi, ông Ngụy Khắc Phúc - Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Viên thừa nhận: “Chúng tôi chậm tổ chức đón bằng công nhận di tích quốc gia và cũng chưa có bảo vệ, chưa dựng hàng rào, chưa đặt biển tên tại khu di tích… là vì chưa có kinh phí và xã đang dồn toàn lực để về đích nông thôn mới trong năm nay. Mặt khác, xã cũng chưa nhận được tiền bảo vệ di tích từ bảo tàng nên chưa tổ chức bảo vệ di tích được”.

Thiết nghĩ, việc tổ chức đón bằng công nhận di tích khảo cổ quốc gia Phôi Phối - Bãi Cọi, triển khai các phương án bảo vệ là việc làm hết sức cần thiết, nhằm bảo vệ và lưu giữ các minh chứng có giá trị lịch sử văn hóa dân tộc. Đề nghị các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp ở Nghi Xuân sớm giải quyết vấn đề này.

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast