 |
| Chẳng mấy chốc đền Lệ Động sẽ bị xóa sổ |
Trước đây, cứ vào rằm tháng 2 âm lịch, người dân địa phương tổ chức lễ tế long trọng để ghi nhớ công đức các Thành hoàng làng đã có công mở đất, bảo quốc hộ dân.
Dưới triều Nguyễn đã có 5 đời vua là Tự Đức, Đồng Khánh, Thành Thái, Duy Tân và Khải Định phong tặng 13 đạo phong sắc cho xã Lệ Động có công thờ cúng, bảo tồn, tôn tạo, đền báo đáp ân đức của các triều vua đối với các vị thần linh có công giúp dân, phò vua, trị nước.
Không chỉ là một di tích văn hóa tâm linh, đền Lệ Động còn là một di tích lịch sử cách mạng gắn liền với cuộc khởi nghĩa Phan Đình Phùng. Đặc biệt, trong kháng chiến chống Pháp (1946-1954), đền Lệ Động được sử dụng cất giấu vàng bạc của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ở an toàn khu.
Việc thờ cúng, tế lễ do điều kiện chiến tranh và nhiều lý do khác nên không được duy trì như trước. Khuôn viên đền và đền là nơi được sử dụng làm kho HTX phục vụ sản xuất nông nghiệp và tích trữ lương thực cho kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam.
Đền Lệ Động ngày càng trở nên hưng phế. Các kỷ vật, đồ tế lễ và các đạo sắc phong theo chủ trương chung được tập trung về đền Nghê ở Bồng Phúc (nay thuộc xã Đức Lạng, Đức Thọ). Mãi đến năm 2000, một số người dân ở Lệ Động cũ có tâm huyết muốn phục dựng lại đền nên đã cất công tìm lại được 13 sắc phong của 5 đời vua. Nội dung các sắc được phong cho 5 vị thần là Dương Uy, Ngư Mai Bảo, Cao Minh Quế Quận, Mai Hoa công chúa, Triệu Sơn công chúa, Trù Sơn thượng tể thần.
Ngày 6/10/2001, Cục Di sản văn hóa - Bộ VHTT đã có văn bản số 867/DSVH-DT về việc tìm kiếm và lưu giữ sắc phong, tôn tạo đền Lệ Động gửi Sở VHTT Hà Tĩnh trả lời đơn thư của ông Nguyễn Trinh Thành, nguyên là con em quê hương sống ở huyện Nghĩa Đàn (Nghệ An). Tuy nhiên, từ đó đến nay, các cơ quan chức năng vẫn chưa có một động thái nào.
Thiết nghĩ, việc nghiên cứu, tìm hiểu, phục dựng, tôn tạo lại và xếp hạng di tích đền Lệ Động là việc làm cần thiết, vừa bảo tồn được một công trình văn hóa quan trọng, vừa đáp ứng tâm nguyện của người dân địa phương. Mỗi lần đi qua đền, ai cũng thấy xót xa về một công trình văn hóa lịch sử - tâm linh quý giá đang ngày càng trở thành phế tích. Kèo mèn gãy gập, ngói sập gần hết. Cứ đà này, chẳng mấy chốc đền Lệ Động sẽ bị xóa sổ!
Rất mong ngành chủ quản sớm xem xét công nhận đền Lệ Động là di tích văn hóa lịch sử - tâm linh để đền được phục dựng, tôn tạo xứng đáng với tầm vóc lịch sử và ước nguyện của người dân địa phương.
