Còn nhớ vào ngày mồng 3 tết Tân Mão, cùng các đồng chí lãnh đạo tỉnh đi thăm lúa ở Can Lộc, chúng tôi gặp Bí thư Huyện ủy Bùi Đức Hạnh ở Trung tâm Giống cây trồng đang cùng lãnh đạo ngành chuyên môn liên hệ mua giống lúa ngắn ngày để khôi phục diện tích lúa bị chết rét. Ở thời điểm đó, hơn 1.800 ha lúa đông xuân của Can Lộc đã bị lụi tàn, trong đó có 800 ha phải gieo cấy lại hoàn toàn.
“Kinh nghiệm cho thấy, khó làm thì dễ ăn, vì vậy bà con nông dân cần vững tâm vượt khó, xen dắm những diện tích hư hỏng nhẹ và sử dụng số giống dự trữ để gieo cấy lại những ruộng lúa bị chết 70%. Số giống còn thiếu, huyện sẽ hỗ trợ kinh phí mua đủ, quyết không bỏ hoang diện tích”, Bí thư Hạnh chia sẻ.
 |
| Bà con nông dân xã Kim Lộc (Can Lộc) khẩn trương thu hoạch gọn lúa đông xuân |
Quyết tâm của vị lãnh đạo huyện luôn tâm huyết với nông nghiệp - nông dân ấy đã biến thành hành động của cấp ủy, chính quyền toàn huyện. Hơn 4 tỷ đồng của ngân sách được chi cho việc cứu lúa. Các đoàn chỉ đạo sản xuất của huyện tỏa về tận thôn xóm. Chỉ trong vòng một thời gian ngắn, 100% tổng diện tích lúa được khôi phục và gieo cấy hoàn thành, đạt 7.900 ha, vượt 500 ha so với kế hoạch sản xuất đông xuân 2010 -2011.
Hôm nay, đi trên những cánh đồng vàng khắp các vùng thượng, hạ Can, chúng tôi cảm nhận rõ niềm hạnh phúc của bà con nông dân khi thành quả lao động sau một chuỗi ngày gian nan đã vững vàng trong tầm tay. Theo đánh giá bước đầu, vụ đông xuân 2010-2011, Can Lộc được mùa toàn diện và đồng đều; năng suất lúa bình quân đạt 54 tạ/ha.
Chị Nguyễn Thị Chín ở xóm 5, xã Thanh Lộc vui vẻ cho biết: “Tưởng chừng vụ này sẽ trắng tay vì lúa chết bạc đồng trong đợt rét dai dẳng đầu vụ. Hơn một mẫu ruộng bị hỏng, kiếm giống khắp nơi cũng chỉ mới trồng lại được già nửa. May nhờ Nhà nước cấp thêm giống nên ruộng nhà tôi và của cả xóm đã xanh trở lại. Vụ sản xuất này lại có thêm lượng phù sa sau lũ lụt nên lúa được mùa. Mặc dù chưa gặt xong nhưng ước tính mỗi sào gia đình tôi thu hoạch được gần 3 tạ”.
Thành công của vụ sản xuất đông xuân 2010-2011 ở Can Lộc còn là kết quả của việc tiếp tục mở rộng diện tích lúa lai và lúa chất lượng cao. Theo Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Nguyễn Văn Cường, đến nay, lúa chất lượng cao chiếm khoảng 40% tổng diện tích lúa toàn huyện. Nhiều địa phương như Kim Lộc, Thanh Lộc, Quang Lộc, Thiên Lộc…đang đẩy mạnh sản xuất lúa hàng hóa bằng các loại giống mới, mang lại thu nhập cao cho người nông dân.
Trưởng ban Khuyến nông xã Kim Lộc Trần Xuân Tâm cho biết, xã hiện có 50% diện tích sản xuất các giống HT1, Nếp 97, Nếp 98. Vụ sản xuất đông xuân 2010-2011, các giống này cho năng suất 3 tạ/sào. Giá lúa HT1 bán ngay sau thu hoạch là 8.500 đồng/kg và nếp là 10.500 đồng/kg, cao hơn lúa thường từ 2-4 ngàn đồng/kg. Trên địa bàn Kim Lộc, có hàng trăm hộ có quy mô sản xuất 1 mẫu ruộng trở lên, nhờ trồng các giống lúa chất lượng nên thu nhập đạt xấp xỉ 30 triệu đồng/vụ.
 |
| Mạ cấy vụ hè thu đã sẵn sàng |
Từ bước khởi động ở vụ đông xuân 2009-2010, đến vụ sản xuất này, chương trình cơ giới hóa khâu thu hoạch lúa đã có bước đột phá mạnh mẽ. Tiếp tục chính sách: huyện, xã và nông dân cùng đầu tư, Can Lộc đã có thêm 14 máy gặt đập liên hợp, kịp thời phục vụ thu hoạch, đưa tổng số máy gặt đập liên hợp toàn huyện lên 19 chiếc. Trong đó, huyện trích ngân sách hơn 400 triệu đồng, hỗ trợ mỗi máy 30 triệu và hỗ trợ lãi suất ngân hàng cho mỗi hộ mua máy trong vòng 1 năm với số tiền vay 50 triệu đồng; giao cho các xã, thị trấn đầu tư thêm 20 triệu đồng/máy, còn lại người dân tự bỏ vốn.
Với 19 chiếc máy gặt đập liên hợp phân bổ ở 10 xã, thị trấn, trong vụ đông xuân 2010-2011 có trên 2.000 ha (1/4 diện tích) được thu hoạch bằng máy. Cùng với hơn 500 máy cày đa chức năng, đảm bảo 100% diện tích hè thu được làm đất bằng máy, Can Lộc đang vững vàng tiến bước trong cuộc đua về thời gian để xuống giống lúa hè thu đúng lịch thời vụ.
Đến thời điểm này, khi diện tích lúa đông xuân đang được tập trung thu hoạch thì vụ hè thu cũng đã bắt đầu chuyển động trên đồng ruộng Can Lộc. Để chạy đua với lịch thời vụ vốn đã bị chậm, trong vòng một tháng nay, các địa phương đã tiến hành bắc mạ cấy với diện tích đến thời điểm này đạt gần 400 ha.
Trong vụ sản xuất hè thu với nhiều thách thức này, với sự hỗ trợ một phần kinh phí của huyện và xã, người nông dân đã chuẩn bị được gần 100 tấn lúa ngắn ngày. Niềm vui và nguồn lực mới từ vụ đông xuân thắng lợi đang thúc dục bà con nông dân Can Lộc chắc tay máy, tay liềm trên ruộng gặt để gấp rút bước chân vào ruộng cấy. Dẫu biết khó khăn vẫn thường trực bởi sản xuất nông nghiệp luôn phải đối mặt với sự bất thường của thiên tai. Nhưng khi có động lực và niềm tin, người nông dân sẽ phấn khởi và dốc sức bám ruộng để mùa vui lại nối tiếp những mùa vui.
