Trong nhiều năm trở lại đây, Kỳ Anh luôn là tâm điểm của những đợt nắng nóng và khô hạn. Vụ Hè Thu năm 2009, thời tiết nắng nóng kéo dài trong suốt thời vụ đã làm lượng nước trong các hồ chứa thấp thua nhiều so với thiết kế và cùng kỳ trung bình những năm trước đó. Thêm vào đó, ảnh hưởng từ việc thi công công trình hồ chứa nước thượng nguồn sông Trí nên đã gây hạn hán nghiêm trọng ở các xã vùng giữa do không đủ nguồn nước tưới. Khô hạn đã làm nhiều diện tích lúa và hoa màu bị hư hại, đời sống sinh hoạt của nhân dân rơi vào cảnh lao đao, khốn đốn.
Đã có đủ nước để làm vụ hè - thu
Bước vào Hè Thu 2010, tình hình đã được cải thiện với chiều hướng thuận lợi, các hệ thống hồ đập lớn đã được huyện đầu tư xây dựng, cải tạo, nhằm đảm bảo cung cấp đủ nguồn nước sản xuất và sinh hoạt cho bà con nông dân. Đặc biệt, công trình hồ chứa nước thượng nguồn sông Trí với dung tích thiết kế là 25,4 triệu m3 nước đã khánh thành đưa vào sử dụng trong năm 2009. Công trình làm nhiệm vụ tạo nguồn cấp nước cho Khu kinh tế Vũng Áng với công suất 116,7 ngàn m3/ ngày đêm, bổ sung nước cho đập dâng hạ sông Trí để cung cấp nước sản xuất và sinh hoạt cho khu đô thị Nam Hà Tĩnh; bổ sung nước cho hồ Đá Cát để phục vụ sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản, góp phần chống xói mòn hạ lưu và cải tạo môi trường kết hợp du lịch sinh thái. Bên cạnh đó, một số công trình thuỷ lợi đang được tiến hành nâng cấp, cải tạo như: hồ Mộc Hương, Đá Cát, Mạc Khê và xây dựng mới hồ Khe Sung, hồ Tùng Lau… Thêm vào đó, trận mưa từ ngày 1/6 đến hết ngày 2/6 với lượng mưa đo được ở 3 trạm đo chính vào ngày 3/6 là: Sông Rác lượng mưa đo được trong 2 ngày đạt 300mm, cao trình 21,7/23,2m; tại đập Kim Sơn là 94mm, cao trình 94/97m và Thị trấn Kỳ Anh là 191mm. Mực nước ở các sông, suối và hồ đập trên địa bàn tăng 70- 80% so với trước mưa, riêng ở các hồ đập nhỏ do địa phương quản lý đạt gần 90%. Anh Phan Công Toàn, Phó phòng Nông nghiệp huyện cho biết: “Việc đưa vào sử dụng một số công trình thuỷ lợi trong năm nay đã tạo được sự chủ động về nguồn nước. Trận mưa vừa qua đã giúp đồng ruộng Kỳ Anh tích tụ được nguồn nước nên trước mắt, huyện chủ trương đóng cống ở tất cả các hồ đập để làm nguồn nước dự trữ cho cả thời vụ sản xuất Hè thu. Thêm vào đó, kế hoạch chuyển đổi một số diện tích trồng lúa ở các xã cuối kênh, nơi đang chịu sự đe doạ của hạn hán do khó tiếp nhận nguồn nước tưới sang các loại cây trồng cạn như: đậu và lạc vẫn được tiến hành, nhằm chủ động phòng hạn hán có thể quay trở lại”.
Theo kế hoạch, vụ hè thu năm 2010 toàn huyện Kỳ Anh sẽ gieo cấy 4.500 ha lúa Hè thu và 600 ha lúa mùa nếu có lũ tiểu mãn và 4.440 ha lúa nếu không xảy ra lũ tiểu mãn. Dẫu vậy, theo dự báo của Trung tâm khí tượng thuỷ văn Trung ương, hiện tượng enninô vẫn còn diễn biến khó lường, nắng nóng có thể quay trở lại kéo theo nguy cơ thiếu trầm trọng nguồn nước phục vụ sản xuất hè thu 2010 và sinh hoạt của nhân dân. Hiện, các biện pháp nhằm đảm bảo nguồn nước tưới và phòng, chống hạn đã được bàn giao cho từng địa phương và công ty khai thác công trình thuỷ lợi sông Rác. Các đơn vị có trách nhiệm thường xuyên phối hợp kiểm tra, theo dõi mực nước và tuân thủ nguyên tắc vận hành, điều tiết nước. Chú ý việc điều tiết nước từ Sông Rác, các hồ đập trung thuỷ nông hợp lý, tiết kiệm cho từng địa phương; chuyển nước từ hồ thượng nguồn sông Trí xuống đập dâng để tưới nước cho các xã vùng giữa; bổ sung thêm các trạm bơm dã chiến và hướng dẫn bà con chuẩn bị dụng cụ để tích tụ nước, có kế hoạch vận chuyển nước từ nơi khác về cho các xã vùng thượng (Kỳ Sơn, Kỳ Thượng, Kỳ Lạc…), nơi có nguy cơ thiếu nước sinh hoạt. Đồng thời, huyện đã chỉ đạo nhân dân các xã cuối kênh Kỳ Văn, Kỳ Ninh, Kỳ Phú, Kỳ Hải…trồng 900ha đậu, lạc và chủ động chuyển đổi một số diện tích lúa Hè thu sang sản xuất lúa mùa.
Tính đến thời điểm này, diện tích lúa Hè Thu toàn huyện Kỳ Anh đã cơ bản được xuống giống. Với lượng nước dồi dào và kế hoạch điều tiết, phân bổ nguồn nước hợp lý là những điều kiện điều kiện đủ để tiến tới sản xuất thắng lợi vụ Hè thu 2010. Tuy vậy, hậu quả của biến đổi khí hậu sẽ còn khiến thời tiết năm nay có chuyển biến phức tạp, do vậy, người dân vẫn cần nâng cao hơn ý thức bảo vệ công trình và tiết kiệm nước, nhằm chủ động hơn trong mùa khô hạn.
