Xây dựng Gia Phố thực sự trở thành mô hình NTM trong thực tiễn

Sau 3 năm triển khai thực hiện “Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới” tại xã Gia Phố, bộ mặt nông thôn nơi đâytừng bước đổi thay, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng cao, tạo ra những giá trị mới của một vùng nông thôn hiện đại. Vai trò chủ thể của người dân đã được thể hiện rõ trong đề án xây dựng NTM và đồ án quy hoạch NTM cấp xã. Người dân được góp ý, tham gia và lựa chọn những công việc thiết thực với yêu cầu và phù hợp với khả năng, điều kiện của địa phương. Sau khi quy hoạch được phê duyệt, việc công bố đã được công khai đến tận thôn xóm và triển khai tổ chức thực hiện quy hoạch nghiêm túc. Hành lang đường giao thông, khu công nghiệp làng nghề, khu trung tâm xã, khu dân cư, nghĩa địa đã được cắm mốc quy hoạch; việc xây dựng các công trình đảm bảo theo đúng quy hoạch được duyệt.

Những kết quả đạt được

Xã Gia Phố là 1 trong 11 xã đại diện cho các vùng kinh tế - văn hóa trên cả nước được Ban Bí thư Trung ương Đảng chọn thí điểm xây dựng mô hình NTM. Sau 3 năm triển khai Chương trình, được sự giúp đỡ, chỉ đạo sát sao, có hiệu quả của Ban chỉ đạo (BCĐ) Chương trình xây dựng thí điểm mô hình NTM Trung ương; Thường trực Tỉnh ủy, BCĐ “1318” của tỉnh, HĐND, UBND tỉnh; các sở, ban ngành cấp tỉnh; huyện Hương Khê; cùng với sự quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Gia Phố, đến nay kết quả đạt được cơ bản đáp ứng yêu cầu đề ra. Từ chỗ mới đạt 6 tiêu chí NTM (năm 2009) đến nay, Gia Phố đã xây dựng đạt 16/19 tiêu chí, còn lại 3 tiêu chí chưa đạt gồm: tỷ lệ hộ nghèo, môi trường, cơ sở vật chất văn hóa.

Vườn bưởi của gia đình anh Nguyễn Văn Liệu, xóm Phổ Thượng cho thu nhập 80 triệu đồng/năm
Vườn bưởi của gia đình anh Nguyễn Văn Liệu, xóm Phổ Thượng cho thu nhập 80 triệu đồng/năm

Trong quá trình tổ chức triển khai xây dựng NTM, bằng các phương pháp tuyên truyền cụ thể, thiết thực thông qua nhiều hình thức với nội dung phong phú, phù hợp với tính chất của địa phương nên Gia Phố đạt kết quả khá toàn diện. Trong 3 năm qua, nhân dân Gia Phố có nhiều việc làm cụ thể, thiết thực trong xây dựng NTM. Người dân đã tự nguyện phá dỡ hàng rào, cây cối, hiến hàng chục nghìn m2 đất để mở đường và xây dựng các công trình công cộng; huy động trên 10.000 ngày công làm giao thông nông thôn, thủy lợi nội đồng; đóng góp 11 tỷ đồng xây dựng các công trình hạ tầng; nhiều mô hình sản xuất, chăn nuôi phát triển.

Những kết quả đạt được sau 3 năm thực hiện chương trình NTM ở Gia Phố

- Đạt 16/19 tiêu chí NTM

- Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân trong 3 năm (2009-2011) đạt 15%; giá trị sản xuất bình quân đạt 60 triệu đồng/ha, tăng 44% so với năm 2009. Thu nhập bình quân đầu người đạt 16,1 triệu đồng, tăng 1,6 lần so với năm 2009; tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 37,73% xuống còn 8,6%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực; các hình thức tổ chức sản xuất được củng cố và phát triển.

Tổng vốn thực hiện chương trình là 155,3 tỷ đồng, trong đó:

- Ngân sách trung ương: 71,9 tỷ đồng, chiếm 46,3%,

- Vốn ngân sách địa phương: 5,3 tỷ đồng, chiếm 3%,

- Nguồn vốn trái phiếu Chính phủ: 2,7 tỷ đồng, chiếm 2%

- Nguồn vốn tín dụng thương mại: 25 tỷ đồng, chiếm 16%

- Vốn đóng góp của nhân dân: 11 tỷ đồng, chiếm 7%,

- Vốn hộ dân, doanh nghiệp đầu tư phát triển kinh tế: 39,4 tỷ đồng, chiếm 25%.

Vai trò chủ thể của người dân đã được thể hiện rõ trong đề án xây dựng NTM và đồ án quy hoạch NTM cấp xã. Người dân được góp ý, tham gia và lựa chọn những công việc thiết thực với yêu cầu và phù hợp với khả năng, điều kiện của địa phương. Sau khi quy hoạch được phê duyệt, việc công bố đã được công khai đến tận thôn xóm và triển khai tổ chức thực hiện quy hoạch nghiêm túc. Hành lang đường giao thông, khu công nghiệp làng nghề, khu trung tâm xã, khu dân cư, nghĩa địa đã được cắm mốc quy hoạch; việc xây dựng các công trình đảm bảo theo đúng quy hoạch được duyệt.

Việc triển khai thực hiện đề án phát triển sản xuất là nhiệm vụ khó khăn và cũng là nỗi trăn trở lớn nhất của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương. BCĐ NTM cấp xã đã tổ chức phát động các phong trào thi đua một cách thiết thực gắn với từng nội dung chương trình cụ thể. Mỗi đơn vị xóm, mỗi tổ chức đoàn thể lựa chọn một việc làm cụ thể, tạo ra sản phẩm mẫu để vận động nhân dân tham gia làm theo. Thông qua các phong trào, các tổ chức, đơn vị được lập các dự án và huy động nguồn lực để xây dựng mô hình, tạo ra sản phẩm. Điển hình như tổ hợp chăn nuôi hươu ở xóm Phổ Thượng gồm 28 hộ liên kết nuôi 146 con. Tổ hợp đã liên kết chọn con giống, hỗ trợ nhau công tác thú y và tiêu thụ sản phẩm với trên 100 kg nhung. Mô hình nhóm hộ trồng bưởi Phúc Trạch 35 hộ tại thôn Hải Thịnh, áp dụng các biện pháp KHKT vào sản xuất, hỗ trợ nhau chăm sóc, tạo giống, phối hợp với các nhà hàng, siêu thị tiêu thụ sản phẩm. Đến nay, toàn xã có 2 HTX, 8 tổ hợp tác, 12 trang trại hộ gia đình, 4 doanh nghiệp tư nhân. Các tổ chức sản xuất trên địa bàn đã thu hút trên 250 lao động, thu nhập bình quân trên 2,5 triệu đồng/người/tháng.

Trường mầm non Gia Phố đạt chuẩn Quốc gia
Trường mầm non Gia Phố đạt chuẩn Quốc gia

Trong quá trình thực hiện chương trình xây dựng NTM, Gia Phố nhận được sự quan tâm chỉ đạo rất lớn từ trung ương, tỉnh, các sở, ban ngành, đặc biệt nhận được nguồn vốn hỗ trợ đủ và kịp thời theo đề án, kế hoạch đã được phê duyệt từ đầu. Tuy nhiên, kết quả đạt được chưa tương xứng với sự đầu tư. Ngoài các yếu tố khách quan như điều kiện địa hình, thời tiết không thuận lợi thì còn nhiều nguyên nhân chủ quan làm ảnh hưởng đến kết quả chương trình. Đó là, một bộ phận cán bô, nhân dân có tư tưởng trông chờ ỷ lại vào sự đầu tư của Nhà nước, chưa xác định rõ vai trò trách nhiệm của cá nhân trong xây dựng NTM. Việc nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy cho cộng đồng dân cư nông thôn về cách nghĩ, cách làm; thay đổi tập tục văn hóa, lối sống có văn hóa còn yếu và thiếu. Việc huy động đóng góp xây dựng các công trình cùng trong một thời gian ngắn là quá lớn so với thu nhập của người dân. Sự tham gia của các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông thôn không có.

Bài học kinh nghiệm

Sau 3 năm triển khai xây dựng mô hình thí điểm NTM, Gia Phố rút ra một số bài học kinh nghiệm:

Công tác tuyên truyền phải thường xuyên, liên tục, là nhiệm vụ số một, phải làm cho dân hiểu. Cán bộ lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể từ xã đến xóm phải vào cuộc một cách quyết liệt, tất cả các công việc phải đi đầu, làm trước để dân tin, sau đó dân hiểu, dân làm theo.

Thư viện thôn Trung Phố có hàng trăm đầu sách, báo và hệ thống Internet đảm bảo nhu cầu thông tin cho người dân
Thư viện thôn Trung Phố có hàng trăm đầu sách, báo và hệ thống Internet đảm bảo nhu cầu thông tin cho người dân

Thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở ở từng thôn xóm, dân là chủ thể cơ bản trong quá trình xây dựng NTM, vì vậy việc gì dân làm được thì giao cho dân làm, việc gì kỹ thuật phức tạp dân không làm được thì mới thuê nhưng phải có sự giám sát của dân, thực hiện đầy đủ phương châm: “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, “cán bộ nghe dân nói và nói dân nghe” thì mọi khó khăn sẽ vượt qua.

Xây dựng NTM phải xác định mọi người đều làm, mọi nhà đều làm, mọi tổ chức đều làm; làm cả trong nhà, trong vườn, ngoài ngõ, ngoài đồng. Hoàn thành nhiệm vụ và nghĩa vụ của mỗi thành viên, mỗi gia đình, mỗi thôn xóm đó là góp phần thành công trong xây dựng NTM của xã.

Công tác sơ kết, tổng kết thi đua khen thưởng cần phải được làm thường xuyên nhằm động viên khích lệ tạo phong trào thi đua giữa các hộ, các thôn xóm, các tổ chức với nhau; biểu dương những cá nhân làm tốt, những tập thể làm tốt là rất quan trọng.

Trong quá trình thực hiện xây dựng NTM tại xã phải lựa chọn thứ tự ưu tiên; trong từng thôn phải để thôn xác định, ưu tiên những vấn đề tạo ra sự đột phá trong phát triển.

Chủ tịch UBND xã, Trưởng BQL xây dựng NTM xã

Xây dựng NTM - ý kiến từ người dân Gia Phố

Anh Lê Đình Nam - công dân xóm Phố Cường:“Người dân là chủ thể xây dựng NTM”

Khi nghe tin xã Gia Phố là một trong 11 xã điểm xây dựng NTM, tôi hình dung đây sẽ là dự án lớn được Nhà nước đầu tư 100% kinh phí để xây nhà ở, cơ sở hạ tầng cho người dân. Nhưng thực ra không phải như tôi nghĩ. Qua các cuộc họp ở xã, ở xóm và các đợt tuyên truyền, tôi mới hiểu chủ thể xây dựng NTM là người dân, Nhà nước chỉ hỗ trợ một phần kinh phí. Nhờ nhận thức được điều này, tôi đã tự nguyện thực hiện tốt các đợt phát động của xóm. Tôi đã đập bỏ hàng chục mét tường rào mới xây và chặt cây cối để xóm mở đường; đóng góp tiền và ngày công xây hội quán, làm đường giao thông; di dời, xây dựng nhà vệ sinh đảm bảo vệ sinh, môi trường.

Bà Nguyễn Thị Minh – Phó Chủ tịch UBMTTQ xã: “Nâng cao vai trò, trách nhiệm giám sát cộng đồng của MTTQ và các thành viên trong xây dựng NTM”

Bên cạnh công tác tuyên truyền, vận động quần chúng, việc giám sát cộng đồng cũng là một nhiệm vụ của MTTQ và các thành viên. Ban giám sát cộng đồng trực tiếp giám sát chất lượng, tiến độ các công trình hạ tầng trên địa bàn; giám sát công tác quản lý tài chính của UBND xã, công khai dân chủ về tài chính, thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Ban giám sát cộng đồng đã nhắc nhở, bổ cứu kịp thời cho các nhà thầu về chất lượng thi công một số công trình như: hệ thống đường ống cung cấp nước sạch chưa đảm bảo độ sâu, chưa rải cát; chất lượng mác vữa của đường bê tông chưa đảm bảo v.v...

Anh Nguyễn Văn Doanh - chủ cơ sở chế biến bún sợi xóm Phố Cường: “Người dân rất cần được vay vốn để phát triển sản xuất”

Thực hiện chương trình xây dựng NTM, tôi đã được xã và Trung tâm Khuyến công tỉnh hỗ trợ đưa máy móc vào sản xuất bún sợi truyền thống thay thế nghề thủ công. Tôi đã lập dự án đầu tư dây chuyền sản xuất bún sợi với công suất từ 3-3,5 tấn/ngày, tổng mức đầu tư 860 triệu đồng. Hiện tại, cơ sở chế biến của tôi sản xuất mỗi ngày 5-7 tạ bún, giải quyết việc làm thường xuyên cho 5 lao động tại chỗ với mức thu nhập bình quân 2 triệu đồng/người/tháng. Bên cạnh việc Nhà nước hỗ trợ một phần về vốn cũng như KHKT, gia đình tôi cũng như nhiều hộ kinh doanh khác trong xã mong muốn các ngân hàng tạo điều kiện hơn nữa trong việc vay vốn để đầu tư, phát triển sản xuất.

Chủ đề Xây dựng nông thôn mới

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast