Theo báo cáo mới của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), Việt Nam có chế độ nghỉ thai sản cho các bà mẹ ngang hàng với các nước phát triển. Tuy nhiên hiện nay không có chế độ nghỉ thai sản dành cho các ông bố trong khi gần một nửa các quốc gia trên toàn cầu khuyến khích các bậc làm cha tham gia nhiều hơn trong và sau quá trình con chào đời.
Báo cáo do ILO công bố khẳng định sự thay đổi tích cực về thời gian nghỉ thai sản. Không có quốc gia nào cắt giảm thời gian nghỉ thai sản từ năm 1994. Cũng theo ILO, tại Việt Nam, với việc Bộ Luật Lao động 2012 tăng thời gian nghỉ thai sản từ 4 lên 6 tháng, chế độ nghỉ thai sản của Việt Nam thuộc nhóm quốc gia có thời gian nghỉ sinh dài nhất ở châu Á. Khu vực này chỉ có 5 quốc gia đạt hoặc vượt tiêu chuẩn nghỉ thai sản 14 tuần do ILO quy định (Mông Cổ 120 ngày, Bangladesh 16 tuần, Singapore 16 tuần và Trung Quốc là 14 tuần). Cũng như Việt Nam, 58% quốc gia và vùng lãnh thổ hiện đang trợ cấp thai sản bằng tiền mặt thông qua bảo hiểm xã hội trong khi 1/4 các nước khác quy định chủ lao động phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trả trợ cấp thai sản cho người lao động.
 |
| Khuyến khích các bậc làm cha tham gia nhiều hơn trong và sau quá trình con chào đời. |
“Nếu thời gian nghỉ quá ngắn, các bà mẹ có thể muốn ưu tiên cho việc bảo vệ sức khỏe của đứa con và của chính mình, nên chưa cảm thấy sẵn sàng quay trở lại làm việc và có thể bị loại khỏi thị trường lao động. Tuy nhiên, nếu thời gian nghỉ quá dài sẽ tác động không tốt đến sự gắn bó của phụ nữ với công việc được trả lương và khả năng thăng tiến của họ, cũng như dẫn đến nguy cơ phân biệt đối xử với lao động nữ trong quá trình tuyển dụng, mang thai và nghỉ thai sản. Đó là một con dao hai lưỡi!” - Giám đốc ILO Việt Nam Gyorgy Sziraczki nhận xét.
Một vấn đề khác được ILO đề cập là thực tế nam giới tại Việt Nam không được nghỉ thai sản, trong khi chế độ thai sản cho cha đang ngày càng trở nên phổ biển trên thế giới, nhưng dự thảo Luật Bảo hiểm Xã hội sửa đổi mở ra một hy vọng cho các ông bố đang làm việc. Trong khi đó, chế độ thai sản dành cho các bậc làm cha được áp dụng phổ biến nhất tại các nền kinh tế phát triển, châu Phi, Đông Âu và Trung Á.
“Việc công nhận quyền làm cha của nam giới cũng như trách nhiệm của họ phải san sẻ việc nhà và chăm sóc gia đình (những công việc không được trả lương) sẽ giúp xóa bỏ những quan điểm xã hội truyền thống và thúc đẩy bình đẳng giới tại nơi làm việc và tại gia đình” - Tiến sĩ Sziraczki nhận định.
Sắp tới dự thảo Luật Bảo hiểm Xã hội sửa đổi (sẽ được đưa ra thảo luận tại kỳ họp Quốc hội khai mạc trong tháng 5 này) lần đầu tiên đề cập đến chế độ nghỉ thai sản cho lao động nam. Nếu dự thảo luật nhận được sự đồng tình của Quốc hội, lao động nam sẽ được nghỉ 5 - 7 ngày hưởng nguyên lương, tùy vào việc vợ sinh thường hay phải phẫu thuật. Dự thảo luật đồng thời cũng quy định về chế độ nghỉ thai sản khi nhận con nuôi (người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi thì được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi).
Phạm Thanh
