Vị trí lô đất: phía Bắc giáp đường liên xóm, phía Nam giáp tỉnh lộ 3 (nay là tỉnh lộ 15), phía Đông giáp đường liên thôn, phía Tây giáp ruộng lúa. Thửa đất có chiều dài (dọc theo tỉnh lộ 3) là 30m, chiều rộng 18,6m với tổng diện tích 504 m2. Sau khi được UBND xã Thạch Đài giao đất, gia đình anh Thanh đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính và xây dựng nhà ở, vật kiến trúc, sinh sống ổn định từ đó đến nay.
 |
| Anh Nguyễn Văn Thanh trên diện tích đất của mình giờ thành đất của xã. |
Tháng 10/2012, thực hiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) cho hộ gia đình, cá nhân được giao đất làm nhà ở sai thẩm quyền, UBND xã Thạch Đài đã thành lập đoàn kiểm tra, xác định hiện trạng sử dụng đất của hộ anh Nguyễn Văn Thanh. Trong biên bản làm việc này, đoàn kiểm tra xác định: diện tích gia đình anh Thanh thực tế đang sử dụng là 336m2, có chiều dài dọc theo hành lang tỉnh lộ 15 là 39,4m. Cho rằng trước đây UBND xã Thạch Đài cấp cho anh Thanh 504m2 nhưng trừ đi 300m2 hành lang tỉnh lộ 15 nên thực chất, anh chỉ được cấp 200 m2 đất làm nhà ở, vì thế, biên bản kiểm tra kết luận: “diện tích đang sử dụng vượt so với diện tích được giao là 136m2”.
Mặc dù có nhiều thắc mắc, chưa thực sự đồng tình với kết quả đo đếm, kiểm tra thực địa của đoàn kiểm tra nhưng khi thấy trong biên bản ghi: “Đồng ý cho hợp thức hóa 136 m2 đất dư ngoài diện tích giao vào đất vườn” nên gia đình anh Thanh đã “ngậm ngùi” ký vào biên bản. Vẫn biết rằng, “hợp thức hóa” là phải nộp tiền “mua đất của chính mình” nhưng “có còn hơn không”, bởi trên diện tích này, vợ chồng anh Thanh đã bỏ biết bao công sức để bồi đắp, tôn tạo và trồng cây lâu năm. Sau đó, anh Nguyễn Văn Thanh đã làm đơn xin cấp GCN QSDĐ, UBND xã Thạch Đài đã xác nhận, đề nghị với UBND huyện Thạch Hà hợp thức hóa phần diện tích dư thừa. Vợ chồng anh Thanh, chị Hà chờ được nộp lệ phí “mua đất của mình”.
Thế nhưng, ước muốn đó vẫn không thành hiện thực. Bỏ qua các ý kiến đề xuất và thực trạng thửa đất, ngày 28/12/2012, Phó Chủ tịch UBND huyện Ngô Văn Tân đã ký GCN QSDĐ cho hộ anh Nguyễn Văn Thanh chỉ với diện tích 203,5m2. Theo sơ đồ trong GCN QSDĐ, thửa đất của anh Thanh được “vẽ” lại với chiều dài (phía Nam, giáp hành lang tỉnh lộ 15) chỉ còn 15,4m. Vậy là từ 30m chiều dài bám mặt đường, nay gia đình anh bị cắt đi gần một nửa.
Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Thanh bày tỏ bức xúc: “Sở dĩ chiều dài đất của tôi tăng lên đến 39,4m là do trước đây khi làm đường phía sau lấn vào vườn của gia đình nên xóm đồng ý cho cơi nới chiều dài. Hơn nữa, đây trước là một cái ao, hình dạng xiên xẹo, hẹp về phía Đông nên gia đình làm nhà ở về phía Tây. Bao năm rồi chúng tôi ở ổn định, nay bỗng nhiên huyện rút ngắn “mặt tiền”, cắt 24m dài vườn nhà thành “đất của UBND xã”.
Chỉ vào “doi” đất “ngày xưa của mình”, anh Thanh ngán ngẩm: “Tại sao khi UBND xã Thạch Đài cấp đất cho tôi, phía Đông giáp đường liên xóm (cách 2m) mà nay UBND huyện Thạch Hà lại ghi là giáp đất của xã (có chiều dài 24m)? Cứ cho là vì diện tích thừa, huyện “quy đổi” nhưng tại sao không cho chúng tôi được hợp thức hóa vì thực tế, “doi” đất này hình thang, có cạnh chỉ hơn 3m thì cấp được cho ai. Hơn nữa, ngày xưa ở đây rất sâu, tôi phải mất biết bao công sức, tiền của để tôn tạo, xây dựng một số vật kiến trúc, trồng cây lâu năm, bây giờ thành “đất của xã” thì ai hỗ trợ, bồi thường?!”.
Làm việc với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Hiền - cán bộ địa chính xã cho rằng: Việc hợp thức hóa phần diện tích này vào đất vườn của hộ anh Nguyễn Văn Thanh là hợp lý vì không vi phạm quy hoạch, dễ cho chính quyền cơ sở thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai. Trong hồ sơ đăng ký QSDĐ của anh Thanh, UBND xã cũng đã có kiến nghị nhưng không biết vì lý do gì không được UBND huyện chấp nhận?
Cùng quan điểm “hợp thức hóa”, ông Lê Văn Phú - Giám đốc Văn phòng đăng ký QSDĐ huyện Thạch Hà khẳng định: Việc hợp thức hóa diện tích dư thừa này cho anh Thanh là hoàn toàn hợp lý, đúng chủ trương, chính sách. Tuy nhiên, việc xem xét, quyết định là của hội đồng do UBND huyện lập ra, Văn phòng chỉ cấp GCN QSDĐ trên cơ sở hồ sơ yêu cầu của UBND huyện vì đây là trường hợp cấp đất trái thẩm quyền.
Vậy là bằng việc “vẽ” lại thửa đất, huyện Thạch Hà đã “cắt” của anh Thanh gần một nửa chiều dài “mặt tiền” đã được cấp, biến đất của hộ gia đình thành “đất UBND xã”. Thiết nghĩ, UBND huyện Thạch Hà cần chỉ đạo Phòng TN&MT và các ngành chức năng kiểm tra, xem xét và có phương án giải quyết hợp lý để bảo vệ quyền lợi cho gia đình anh Nguyễn Văn Thanh.
