Được biết, nhóm hiện vật cổ nói trên thuộc nhiều loại hình khác nhau bằng các chất liệu gốm sứ và đồng cổ.
 |
| Nhóm hiện vật cổ bằng các chất liệu, loại hình và có niên đại khác nhau vừa được phát hiện trên địa bàn xã Sơn Diệm (Hương Sơn) |
Bộ sưu tập bát, đĩa cổ bằng chất liệu gốm sứ thời Trần, Lê bao gồm 7 chiếc, trong số đó chiếc đĩa có kích thước lớn nhất có đường kính miệng 20cm, đế 8cm, nhỏ nhất với đường kính miệng 15cm, đường kính đế 6cm, bằng chất liệu gốm sứ được tạo dáng hình tròn miệng loe, chân đế chụm mang phong cách kiểu dáng đĩa bát cổ thời Trần, Lê. Mặt trong và ngoài phủ men ngọc mịn màu sáng, một số đĩa, bát phủ men màu nâu; ở chính gữa lòng đĩa là các hình tròn đồng tâm khép kín, được trang trí các họa tiết hoa văn nổi tinh xảo hình cánh sen và hình dây leo cách điệu; phía trong lòng đĩa có 5 núm tròn nổi đều nhau…
 |
| Chiếc đĩa men ngọc cổ thời Trần |
Ngoài ra, cơ quan chuyên môn còn phát hiện chiếc liễn cổ thời Lê bằng chất liệu gốm sứ màu trắng đục, men rạn, nắp và thân liễn được trang trí chìm các họa tiết hoa văn hoa lá dây leo cách điệu, hình cá chép màu xanh lam và nâu đỏ. Liễn có kích thước cao 15cm đường kính miệng 20cm, đường kính đế 15cm.
Chiếc Bình vôi bằng chất liệu sành màu đen bóng, một chiếc mâm đồng và bộ khay đồng thời Nguyễn.
 |
| Chiếc mâm đồng cổ thời Nguyễn trang trí các họa tiết hoa văn tinh xảo |
Chiếc mâm đồng hình tròn, có kích thước đường kính rộng 60cm, trọng lượng 2kg màu đồng đen sáng bóng, ở chính giữa xung quanh hình tròn được chạm khắc nổi trang trí các họa tiết hoa văn hình con chim Phượng ngậm bao kinh, hình hoa lá dây leo, hình rồng chầu mặt trời, hình cánh sen và khắc nổi 5 chữ Hán cổ: Phúc - Lộc - Thọ - Khang - Ninh được viết theo lối chữ Thảo. Có thể đây là chiếc mâm đồng dùng để trang trí làm đồ thờ trong các cung đình xưa của các vua quan thời Nguyễn, nó vừa là một tác phẩm nghệ thuật kiến trúc cổ độc đáo có giá trị nghệ thuật, mang tính thẩm mỹ cao đạt đến trình độ tinh xào của nghệ thuật đúc đồng và chạm khắc cổ thời Nguyễn…
Việc phát hiện các hiện vật nói trên, giúp các nhà nghiên cứu lịch sử và bảo tàng trong quá trình tìm hiểu, nghiên cứu về sự phân bố các loại hình gốm sứ cổ và đồ đồng thời Trần, Lê và thời Nguyễn qua sự trao đổi buôn bán giao lưu trong cả nước với địa bàn Hà Tĩnh những thế kỷ trước dưới các triều đại phong kiến Việt Nam trong các giai đoạn lịch sử./.
