Là một xã nghèo của huyện Hương Khê, năm 2015, Hương Giang được thụ hưởng chương trình hỗ trợ phát triển sản xuất hộ nghèo, cận nghèo với tổng số tiền 348 triệu đồng. Phân khai nguồn vốn, các hộ cận nghèo đã được hỗ trợ phân bón phục vụ sản xuất. Riêng với 141 hộ nghèo, xã tổ chức lấy ý kiến và thống nhất cấp cho mỗi hộ 1 con lợn giống để phát triển kinh tế. Sau đó, đoàn công tác của UBND xã Hương Giang đã đi khảo sát và ký hợp đồng cung cấp lợn giống với Trạm Giống chăn nuôi Đô Lương, tỉnh Nghệ An.
 |
Lợn của gia đình chị Hoàng Thị Mai (xóm 5) lúc đầu cũng ốm, bỏ ăn nhưng được chữa trị, chăm sóc kịp thời, nay đã khỏe mạnh và không có triệu chứng gì khác. |
Ngày 24/12/2015, 141 con lợn giống “trình diện” tại xã. Được UBND xã thông báo lên trụ sở nhận lợn giống, các hộ nghèo khấp khởi mừng. Anh H. ở xóm 1 cho biết: “Đất sản xuất nông nghiệp ít, không có nghề phụ nên đối với gia đình tôi và nhiều hộ khác, đây là một nguồn động viên lớn, là cơ hội để phát triển chăn nuôi sản xuất, thoát nghèo. Ngày đi nhận lợn giống vui như hội, ẵm các chú lợn về nhà cứ như bắt được vàng”. Thế nhưng, “niềm vui ngắn chẳng tày gang”, vài ngày sau, lợn bắt đầu đổ bệnh, bỏ ăn, ho, thở gấp, tiêu chảy. Mặc dù gia chủ đã mời cán bộ thú y thăm khám, tiêm thuốc nhưng một tuần sau, lợn vẫn chết.
Nhận được thông tin, UBND xã đã cử cán bộ thú y cùng cán bộ kỹ thuật của đơn vị cung cấp giống xuống kiểm tra, xử lý nhưng vẫn không giải quyết triệt để được số lợn bệnh, ốm. Tính đến ngày 25/2/2016, toàn xã có 61/141 con lợn giống nái cấp cho các hộ nghèo đã chết.
Trong số 80 con còn sống, mặc dù thời gian đầu nhiều con cũng có biểu hiện chán ăn, ốm nhưng được các gia đình chăm sóc, tiêm thuốc đầy đủ, vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, giữ ấm tốt nên đến nay vẫn phát triển bình thường.
Nguyên nhân của hiện tượng lợn giống ốm, chết chưa được khẳng định. Tuy nhiên, điều dễ nhận thấy là thời điểm các hộ dân nhận lợn giống về nuôi đúng vào đợt giá rét lịch sử trên địa bàn. Khoảng cách vận chuyển xa hơn 100 km cùng với công tác chăm sóc không đúng quy trình, vệ sinh chuồng trại không đảm bảo khiến lợn không đủ sức đề kháng, suy kiệt.
Theo anh Nguyễn Văn Thắng (xóm 3) - người có chứng chỉ thú y, thường xuyên giúp đỡ các hộ dân trong xã chăm sóc lợn thì: “Khi các hộ nhờ đến kiểm tra, chăm sóc, tôi phát hiện phần lớn lợn mắc bệnh viêm phổi cấp. Tuy nhiên, do không biết cách điều trị hoặc quá muộn nên lợn bị suy kiệt và tử vong. Những con được dùng thuốc kịp thời, đã qua khỏi và phát triển tương đối tốt. Nhận định này được kiểm chứng khi con lợn giống được cấp của gia đình chị Hoàng Thị Mai (xóm 5) lúc đầu cũng ốm, bỏ ăn nhưng được chữa trị, chăm sóc kịp thời nay đã khỏe mạnh và không có triệu chứng gì khác”.
Riêng về hoài nghi “lợn giống dự án mang bệnh về, lây nhiễm cho đàn lợn trên địa bàn khiến nhiều con ốm chết”, anh Nguyễn Văn Thắng cho rằng: “Đúng là hiện nay, nhiều hộ đang lao đao vì đàn lợn ốm, chết. Tuy nhiên, nói là do lây lan dịch bệnh từ lợn “dự án” là thiếu căn cứ vì lợn ốm trên địa bàn không cùng bệnh với lợn giống cấp về. Theo tôi, chủ yếu là do thời tiết quá khắc nghiệt, lợn không đủ sức đề kháng và các chủ hộ thì không chủ động vệ sinh, giữ ấm chuồng trại. Tôi có kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm hàng chục năm nay mà vẫn mướt mồ hôi với đàn lợn nhà hơn 40 con nữa là”.
Chủ tịch UBND xã Hương Giang - Phan Đình Hùng cho biết: Triển khai dự án hỗ trợ lợn giống cho hộ nghèo theo Chương trình 135/2015, theo giới thiệu của Trung tâm Ứng dụng KHKT và Bảo vệ cây trồng, vật nuôi huyện Hương Khê, UBND xã ký hợp đồng với Trạm Giống chăn nuôi Đô Lương, tỉnh Nghệ An mua 141 con lợn giống Móng Cái cân nặng từ 10-12 kg/con với giá thành 1,5 triệu đồng/con (đã được ngành tài chính thẩm định, phê duyệt).
Về chất lượng con giống, khi tiếp nhận lợn có ngoại hình đẹp, khỏe mạnh được kiểm dịch chứng nhận tiêm phòng đầy đủ 3 mũi vắc-xin: tụ huyết trùng, dịch tả và lở mồm long móng. Sự việc 61 con lợn giống chết là có thật, tuy nhiên, nguyên nhân chính là do chế độ chăm sóc, dinh dưỡng không phù hợp dẫn đến lợn bị rối loạn đường tiêu hóa.
Thêm vào đó, thay đổi môi trường sống, gặp đợt rét đậm, rét hại, lợn bị cảm, viêm phổi cấp. Chia sẻ với những khó khăn, thiệt hại của các gia đình có lợn giống ốm chết, Trạm Giống chăn nuôi Đô Lương đã hỗ trợ mỗi hộ 400 ngàn đồng.
Trao đổi với chúng tôi, Chủ tịch UBND huyện Hương Khê - Lê Ngọc Huấn cho rằng: Sau khi có thông tin về 61 con lợn giống bị chết, UBND huyện đã yêu cầu xã giải trình. Điều đáng quan tâm nhất là nguồn gốc, chất lượng thì theo hồ sơ, lợn có xuất xứ rõ ràng, đã được kiểm định, tiêm phòng đầy đủ. Hiện tại, UBND huyện đã thành lập tổ thanh tra liên ngành thanh tra công tác quản lý, sử dụng nguồn vốn hỗ trợ thuộc chương trình 135 tại xã Hương Giang. Tinh thần chỉ đạo của huyện là kiên quyết, công khai, minh bạch và xử lý nghiêm nếu có vi phạm.
