70 năm qua, song hành cùng lịch sử dân tộc, từ trong máu lửa chiến tranh đến hòa bình và đổi mới, cán bộ, công nhân ngành GTVT Hà Tĩnh đã viết nên những trang sử đáng tự hào.
Anh hùng, dũng cảm giữ vững mạch máu giao thông
Trong những năm 1946-1954, ngành GTVT Hà Tĩnh dù non trẻ nhưng đã cùng cả nước bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc. Mặc dù chỉ có phương tiện thô sơ với sức người là chính, nhưng lực lượng GTVT Hà Tĩnh đã góp phần đáng kể vào thắng lợi chung của dân tộc bằng việc mở đường liên tuyến vào các mặt trận phía Nam, củng cố và đảm bảo giao thông sang Lào, tổ chức vận tải bằng xe thô sơ, phương tiện thủy, cung cấp sức người, sức của cho tiền tuyến.
Giai đoạn 1954-1964, cùng với cả nước, ngành GTVT Hà Tĩnh đã nhanh chóng khắc phục hậu quả của chiến tranh. Hàng trăm km đường bộ và đường sắt bị phá hoại đã được phục hồi: quốc lộ (QL) 1A với 127 km được rải nhựa, cầu cống được xây dựng lại gần như 100%; QL 8A đi Lào được nắn tuyến về ngã ba Treo Vọt của Hà Tĩnh, rút ngắn cung đường, giảm được những điểm xung yếu; QL 15A liền mạch từ Thanh Hóa - Nghệ An qua Hà Tĩnh (đoạn Đức Thọ - Đồng Lộc - Hương Khê) vào Quảng Bình - Quảng Trị.
 |
Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng cùng các đồng chí lãnh đạo tỉnh nghe chủ đầu tư báo cáo tiến độ thực hiện dự án quốc lộ 1A đoạn Nam tuyến tránh TP. Hà Tĩnh (tháng 7/2014). |
Giai đoạn 1964-1975, đế quốc Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc. Với vị trí yết hầu, Hà Tĩnh trở thành trọng điểm đánh phá, hủy diệt của máy bay Mỹ, đặc biệt, trên tuyến QL 1A, 15A và đường Hồ Chí Minh... Toàn bộ các tuyến vận tải sắt, thủy, bộ đều bị máy bay Mỹ ném bom dữ dội và tổn thất nặng nề. Nhiều cung đường trở thành “điểm chết” cho tuyến vận tải của ta. Trong 8 năm tàn phá (1965-1972), riêng các mục tiêu GTVT Hà Tĩnh phải chịu 22.000 lượt oanh kích của địch. Những địa danh Linh Cảm, Đồng Lộc, Khe Giao trên tuyến QL 15A; Bến Thủy, Cầu Họ, Cầu Rác, Thượng Gia - Cổ Ngựa trên tuyến QL 1A đã trở thành những “chảo lửa, túi bom”. Toàn ngành GTVT Hà Tĩnh có 581 cán bộ, chiến sỹ hy sinh và hàng ngàn người để lại một phần xương máu của mình trên từng cây cầu, cung đường.
Nhưng cũng chính tại những “tọa độ chết” ấy đã ngời lên lòng dũng cảm vô song, lý tưởng cao đẹp, sự xả thân quên mình của hàng ngàn cán bộ GTVT và thanh niên xung phong. Với tinh thần “Tất cả cho tiền tuyến miền Nam”, cán bộ, chiến sỹ GTVT Hà Tĩnh thực sự là những người lính chiến trên vị trí của mình, đương đầu với kẻ thù để bảo vệ huyết mạch giao thông. Khẩu hiệu “Địch phá, ta sửa, ta đi”, “Sống bám cầu, bám đường; chết kiên cường, dũng cảm” đã trở thành ý chí và quyết tâm của lực lượng giao thông Hà Tĩnh. Hàng trăm cầu cống bị đánh sập thì hàng trăm ngầm mới, bến phà mới ra đời.
Lực lượng GTVT Hà Tĩnh và toàn dân đã san lấp hố bom bằng nhà cửa, gạch ngói, tấp bổi, bằng cả máu của chính mình để cho xe ra tiền tuyến. Chỉ tính riêng tháng 7/1968, giặc Mỹ đánh vào Đồng Lộc 1.863 lần với 42.990 quả bom các loại. Dưới mưa bom, bão đạn, 16.000 cán bộ, chiến sỹ ngành GTVT Hà Tĩnh cùng bộ đội, TNXP và nhân dân đã mở 3 tuyến đường tránh dài 50 km, rà phá thành công 1.800 quả bom, đảm bảo cho Đồng Lộc luôn thông xe. Đã có 341 người ngã xuống nơi ngã ba huyền thoại này. 5 tập thể được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, trong đó, có Ty GTVT Hà Tĩnh; 4 cá nhân được tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và 1 Anh hùng Lao động.
Xây dựng ngành GTVT vững mạnh để phát triển KT-XH
Chiến tranh kết thúc, cơ sở hạ tầng GTVT tại Hà Tĩnh bị tàn phá nặng nề. 15 năm nhập tỉnh, ngành GTVT Nghệ Tĩnh đã phải gồng mình để xây dựng lại cơ sở hạ tầng. Thời kỳ này, ngành GTVT Nghệ Tĩnh đã huy động hơn 3 triệu ngày công làm mới 265 km, sửa chữa 2.085 km, rải cấp phối 1.356 km đường; xây dựng lại 182/2.912 chiếc cầu và ưu tiên xây dựng một số công trình như: cảng Cửa Lò, cầu Bến Thủy, QL 7, QL 8A...
 |
Đường về Hà Tĩnh (Ảnh: Sỹ Ngọ) |
Từ năm 1991 đến nay, cùng với cả nước, ngành GTVT Hà Tĩnh đã nỗ lực, phấn đấu vượt bậc và đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Ngành đã tập trung nỗ lực phát triển kết cấu hạ tầng GTVT, sớm khắc phục tình trạng xuống cấp, mở rộng và hiện đại hóa có trọng điểm mạng lưới GTVT, chú trọng phát triển vận tải đường bộ, đường biển, đường sông, phát triển giao thông nông thôn (GTNT) và miền núi. Đến nay, mạng lưới giao thông Hà Tĩnh được xây dựng theo đúng quy hoạch phát triển đến năm 2010, định hướng đến 2020, phát triển hợp lý tạo thành một hệ thống liên hoàn từ quốc lộ - tỉnh lộ - huyện lộ - đến các đường liên xã, trung tâm xã, đáp ứng nhu cầu đi lại và phát triển KT-XH, đảm bảo QPAN.
Chất lượng công tác lập quy hoạch được nâng cao; hoàn thiện và quản lý tốt quy hoạch phát triển mạng lưới GTVT Hà Tĩnh đến năm 2020; quy hoạch hệ thống bến xe, bãi đỗ, dừng xe, các tuyến vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt; quy hoạch cơ sở đào tạo lái xe trên địa bàn tỉnh đến năm 2020; đề án phát triển GTNT giai đoạn từ 2013-2020; đề án phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh đến năm 2030...; hướng dẫn, giúp đỡ cho các xã quy hoạch mạng lưới giao thông trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Được sự hỗ trợ của các bộ, ngành trung ương và các tổ chức, Hà Tĩnh đã thu hút tối đa nguồn vốn, triển khai nhiều dự án xây dựng hạ tầng giao thông quan trọng, làm thay đổi bộ mặt tỉnh nhà. Nhiều tuyến giao thông mới hình thành, một số cầu lớn được xây dựng và nhiều tuyến đường quan trọng được nâng cấp, cải tạo, hoàn thành như: dự án nâng cấp mở rộng QL 1, đường nối QL 1 - mỏ sắt Thạch Khê, QL 15 đoạn nối QL 1 (TP Hà Tĩnh) - đường Hồ Chí Minh (Phúc Đồng); đường ven biển và cầu Cửa Nhượng, các công trình giao thông phát triển đô thị theo Nghị quyết 18/TU; hoàn thành cầu Đồng Văn, gấp rút hoàn thành đường tránh ngập lũ TP Hà Tĩnh - Kẻ Gỗ - Hương Khê, các dự án xây dựng đường ô tô đến trung tâm xã...; tổng kinh phí thực hiện giai đoạn 2010-2015 đạt 3.375 tỷ đồng, gấp 4,3 lần so với giai đoạn 2005-2010 (776,5 tỷ đồng).
Ngành đã hoàn thành nhiều tuyến giao thông trọng điểm như QL 1 đoạn Bến Thủy - Bắc đường tránh TP Hà Tĩnh, QL 8, QL 1 đoạn Bắc thị trấn Kỳ Anh - Đèo Ngang, cầu Bến Thủy 2; QL 8, QL 12C... Công tác đền bù, tái định cư, GPMB ở Hà Tĩnh được Chính phủ và Bộ GTVT đánh giá cao, là tỉnh dẫn đầu trong cả nước.
Việc đầu tư nâng cấp và hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông trong những năm qua đã tạo nên hệ thống giao thông đồng bộ từ quốc lộ đến đường tỉnh, tạo nên mạng lưới giao thông trục dọc, trục ngang và hệ thống GTNT trên địa bàn toàn tỉnh; kết nối các chuỗi đô thị Bắc, Nam; miền ngược với miền xuôi, kết nối Hà Tĩnh với nước bạn Lào và các tỉnh Đông Bắc Thái Lan, từ đó, thúc đẩy triển phát triển KT-XH, đảm bảo QPAN tỉnh nhà nói riêng và cả nước nói chung.
Công tác quản lý vận tải được siết chặt; dịch vụ vận tải phát triển mạnh, nhất là vận tải khách công cộng bằng xe buýt; xây mới 4 bến xe khách và mở mới 6 tuyến vận tải hành khách bằng xe buýt, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân.
Phong trào xây dựng đường GTNT - miền núi đã được duy trì và phát triển mạnh mẽ. Tính đến nay, 100% trong toàn tỉnh đã có đường ô tô đến trung tâm xã. Mạng lưới GTNT đã phát triển rộng khắp tới tận từng thôn xóm với chiều dài 7.968 km, trong đó, có 4.418 km đường GTNT được nhựa hóa hoặc bê tông hóa. Hệ thống GTNT phát triển đã tạo điều kiện cho nhân dân đi lại dễ dàng, giao lưu hàng hóa thuận tiện, kết nối các khu, điểm du lịch văn hóa, tạo động lực thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Bộ mặt nông thôn Hà Tĩnh ngày nay đã có nhiều khởi sắc, nhân dân phấn khởi tin tưởng vào chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Ngành GTVT Hà Tĩnh nhiều năm liền là đơn vị dẫn đầu trong cả nước về phong trào làm đường GTNT. Đặc biệt, từ năm 2001 lại nay, ngành liên tục được Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT tặng cờ đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua xuất sắc. Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất cho ngành GTVT.
70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, công nhân ngành GTVT Hà Tĩnh hôm nay đã viết tiếp trang sử hào hùng của các thế hệ cha anh, biến ý chí, quyết tâm thành hành động cách mạng, xây dựng ngành GTVT Hà Tĩnh phát triển toàn diện, góp phần thức dậy tiềm năng của một vùng duyên hải Bắc miền Trung, xây dựng tỉnh nhà trở thành một tỉnh công nghiệp và dịch vụ phát triển.
