Trên cơ sở 2 tổ hợp sản xuất cơ khí và gỗ, năm 2009, HTX Hải Hà (Thạch Kim, Lộc Hà) ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu đóng và sửa chữa tàu thuyền, cung cấp ngư cụ, máy móc cho ngư dân. Theo ông Lê Tiến Hải - Chủ nhiệm HTX thì buổi đầu thành lập, HTX gặp không ít khó khăn do chưa định hướng được phương án SXKD, thiếu vốn để đầu tư.
 |
| HTX Loan Hoan (xã Thạch Bằng - Lộc Hà) tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động. |
Được sự hỗ trợ, giúp sức của Liên minh HTX, các thành viên trong ban chủ nhiệm đã được tham dự các lớp bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ về kiến thức kinh doanh, khởi sự doanh nghiệp, quan trọng hơn, sự hỗ trợ kịp thời về nguồn vốn của Liên minh HTX đã giúp đơn vị nhanh chóng vượt qua khó khăn, tạo uy tín trên thị trường.
Hiện tại, HTX đã được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) với diện tích 3.036 m2, thời hạn 50 năm. HTX Hải Hà đã xây dựng được nhà xưởng gia công cơ khí, nhà kho, quầy dịch vụ ngư cụ, máy móc và trang thiết bị, có đội ngũ thợ kỹ thuật lành nghề cao, đủ năng lực đóng mới, sửa chữa và bảo dưỡng 600 - 700 lượt tàu thuyền, lợi nhuận từ 276 triệu đồng lên gần 400 triệu đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 25 lao động với thu nhập từ 3-6 triệu đồng/người/tháng.
Theo thống kê của Liên minh HTX tỉnh, tính đến 30/9/2013, toàn tỉnh có 518 tổ hợp tác, 730 HTX hoạt động ở các ngành, lĩnh vực sản xuất. Nhìn chung, các HTX đã thực hiện việc chuyển đổi, đăng ký SXKD, tổ chức lại theo quy định của Luật HTX, bước đầu phát huy hiệu quả khá tốt; khắc phục được những hạn chế, yếu kém của HTX kiểu cũ, chất lượng hoạt động dịch vụ được nâng lên.
Nét nổi bật, các HTX thành lập mới quy mô không lớn, số xã viên và người lao động không nhiều nhưng mức vốn góp của các xã viên khá cao. Mọi hoạt động SXKD của HTX đều được bàn bạc dân chủ, công khai; bộ máy quản lý tinh gọn và năng động hơn. Sự liên kết, hợp tác không chỉ giới hạn trong phạm vi HTX, mà đã xuất hiện các hình thức liên kết giữa các HTX với nhau, giữa các HTX với doanh nghiệp, nhất là trong các HTX chăn nuôi. Có 12 HTX sản xuất hàng xuất khẩu, 4 HTX xuất khẩu trực tiếp ra nước ngoài.
Thực hiện chương trình xây dựng NTM, Liên minh HTX đã tập trung chỉ đạo các HTX lập dự án đầu tư, vay vốn phát triển sản xuất, theo các chương trình hỗ trợ của tỉnh. Hiện tại đã xuất hiện nhiều mô hình sản xuất hiệu quả, có khả năng nhân rộng, như mô hình trồng ớt, rau sạch, chăn nuôi lợn, gà, nuôi trồng thủy sản. Chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay, các HTX, tổ hợp sản xuất trên địa bàn đã xây dựng được trên 50 mô hình sản xuất hiệu quả gắn với xây dựng NTM như: chăn nuôi lợn của HTX Hoàng Châu (Kỳ Bắc, Kỳ Anh) liên kết cùng Công ty CP Chăn nuôi Mitraco với 450 con lợn nái, 800 con lợn thịt; 2.500 con gà ta/lứa, cho doanh thu 15 tỷ đồng/năm, lợi nhuận 3 tỷ đồng/năm, thu nhập 4,5 triệu đồng/người/tháng; mô hình HTX Phú Sơn (Ân Phú, Vũ Quang), liên kết với Tổng Công ty Chăn nuôi Mitraco với 450 con lợn nái và 1.200 lợn thương phẩm, doanh thu 7 tỷ đồng/năm, lương lao động 3-4 triệu đồng/người/tháng.
Ngoài ra, được sự quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo sát sao của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, sự phối kết hợp của các sở, ban, ngành, nhiều cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể đã được ban hành, hơn 8.792 lượt cán bộ HTX được bồi dưỡng, tập huấn về khởi sự kinh doanh, cơ chế, chính sách, nghiệp vụ, 8.990 lượt người tham gia các lớp học nghề.
Từ năm 2002-2012, tỉnh trích ngân sách gần 33 tỷ đồng hỗ trợ cho chuyển đổi, thành lập mới, hỗ trợ SXKD, đào tạo nghề... cho các HTX, tổ hợp sản xuất; hệ thống ngân hàng trên địa bàn tỉnh đã giải quyết cho vay 93,4 tỷ đồng với 107 lượt HTX vay vốn SXKD; 210 HTX đã có đất xây dựng trụ sở, đất SXKD và 56 HTX được cấp giấy chứng nhận QSDĐ.
Theo Chủ tịch Liên minh HTX Nguyễn Trọng Quế, bên cạnh những kết quả đạt được, các HTX, tổ hợp tác hiện gặp khá nhiều khó khăn do nhận thức của một số cán bộ, đảng viên, nhân dân về vai trò, sự cần thiết về phát triển kinh tế tập thể, khó khăn về vốn, cơ sở vật chất, trong đó số vốn góp không đủ cho nhu cầu phát triển SXKD. Thêm vào đó, một số HTX đã được giao đất nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận QSDĐ nên không có tài sản thế chấp để vay vốn ngân hàng. Trình độ cán bộ quản lý chưa cao, năng lực nắm bắt thông tin, khả năng dự báo thị trường, sự linh hoạt chưa đáp ứng yêu cầu thực tế.
Vì vậy, ngoài sự vào cuộc, đồng hành của chính quyền các cấp, bản thân mỗi xã viên, mỗi HTX cần phải ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình đối với sự phát triển của HTX, trong đó vấn đề đổi mới tư duy sản xuất, linh động nắm bắt thông tin, khả năng dự báo của thị trường để xây dựng cho mình chiến lược SXKD hợp lý là nhân tố then chốt duy trì sự phát triển bền vững của kinh tế HTX.
