Chị Trần Thị Hoan chỉ ranh giới giữa 2 mảnh đất đang tranh chấp (đất do ông bà ngoại để lại cho mình và mẹ - bà Trần Thị Th.
Trong lá đơn khởi kiện gửi TAND thành phố Hà Tĩnh vào ngày 13/7/2015, bà Trần Thị Th. (tổ dân phố 3, phường Bắc Hà) viết: “Năm 1959, tôi được bố mẹ (ông Lan, bà Cháu) cho 1 phần diện tích 680 m2. Gia đình tôi đã làm nhà ở, sinh sống ổn định và không có tranh chấp. Năm 1998, con gái tôi là Trần Thị Hoan xây ki-ốt nhỏ trên phần diện tích 80 m2 của chúng tôi để ở tạm. Cho rằng, đất này được ông bà ngoại cho, Hoan cản trở tôi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đồng thời, xây dựng nhà trái phép trên đó. Theo bản đồ 371, Hoan đứng tên thửa đất số 22, tờ bản đồ 23 với diện tích 160,7 m2 trong khi không có bất kỳ giấy tờ nào xác định được tặng cho. Vậy, tôi viết đơn này yêu cầu tòa án giải quyết, buộc Hoan phải tháo dỡ nhà, ki-ốt trên phần đất chiếm hữu 160,7 m2 để trả lại cho chúng tôi; chấm dứt mọi hành vi chiếm hữu trái phép trên phần đất thuộc quyền sử dụng của chúng tôi…”.
Tại phiên tòa, bà Th. lần lượt đưa ra lời lẽ, chứng cứ nhằm bảo vệ quan điểm của mình. Tuy nhiên, em gái bà Th. là Trần Thị T. (cùng địa chỉ) lại lên tiếng chỉ trích người chị và bảo vệ cho cháu gái mình. Theo trình bày của bà T., bố mẹ bà đã chia mảnh vườn thành 3 phần, trong đó, 1 phần mang tên mình (ông Lan, bà Cháu), 2 phần còn lại cho 2 con là bà Th. và ông Hợi (là liệt sỹ, em trai bà Th.). Do vợ chồng Hoan chưa có đất ở, ông Lan, bà Cháu đã quyết định cho cháu ngoại phần đất của ông Hợi để hương khói. Thỏa thuận này đã được mọi người lập văn bản. Đến tháng 10/2008, nhà chị Hoan bị hư hỏng nặng nên quyết định xây lại nhà trên diện tích 80 m2 nhưng khi xây đến miệng hộc, chị Hoan đã bị chính bố mẹ mình yêu cầu dừng thi công.
Sau khi bà Th. “lên phường” trình báo, UBND phường Bắc Hà đã nhiều lần tổ chức hòa giải nhưng không thành. Trong phiên phúc thẩm, bà T. nhấn mạnh: “Dù tôi và chị Th. là chị em ruột, là mối quan hệ gần gũi hơn tôi và cháu Hoan. Nhưng tôi không đồng tình với cách hành xử đi ngược đạo lý. Hiện, chị Th. đòi chiếm cả 3 thửa đất trong khi gia đình con gái mình chưa có chỗ ở ổn định. Việc bố mẹ tôi cho cháu Hoan đất đã có giấy tờ để lại và được mọi người xác nhận nhưng chị Th. lại cho rằng, cháu tôi mượn đất của chị và yêu cầu trả lại”.
Đồng quan điểm với bà T., ông Trần Viết N. (con trai trưởng ông Lan, bà Cháu) cùng cán bộ tổ dân phố khẳng định, bố mẹ ông đã cắt cho cháu ngoại Hoan mảnh đất có tổng diện tích 250 m2 và có tên trên bản đồ 299 từ năm 1984, được đóng nộp thuế đầy đủ. Người cậu ruột cũng đề nghị HĐXX trả lại công bằng cho cháu mình, để “bố mẹ tôi nơi chín suối không còn phải đau lòng chứng kiến cảnh mẹ ruột vác chồng đơn đi kiện con gái”.
Là “tâm điểm” của cuộc tranh chấp trong gia đình, suốt thời gian phiên tòa diễn ra, bị đơn Trần Thị Hoan không một lần nhìn về phía người mẹ đang kịch liệt tố cáo mình. Bị đơn cho rằng, trong quá trình sinh sống, hai bên chung sống hòa thuận. Chỉ đến khi mẹ con bất hòa, cuộc tranh chấp mới phát sinh. Bị đơn Hoan khẳng định, những chứng cứ mẹ mình đưa ra tại phiên xét xử gồm 1 bản sao “Giấy cho con quyền sử dụng đất vườn” và bản sao biên bản họp gia đình để làm căn cứ cho yêu cầu khởi kiện là không có cơ sở. Bị đơn nghi ngờ việc em gái mình là Trần Thị Hoàn viết thêm một số nội dung vào giấy cho con quyền sử dụng đất nhằm thay đổi bản chất. Việc này được chị yêu cầu giám định nhưng bà Th. lại không cung cấp cho tòa án bản chính để trưng cầu. Bên cạnh đó, thành phần tham gia buổi họp trong biên bản họp gia đình chưa đầy đủ theo luật định. Các thành viên ký vào văn bản cũng cho rằng, không có việc tổ chức họp mà chính chị Hoàn đã đi xin chữ ký.
Căn cứ vào diễn biến, chứng cứ được các bên liên quan trình bày tại phiên tòa, TAND tỉnh bày tỏ quan điểm, phần đất này vẫn đang là đất hợp pháp của ông Trần Viết Lan và bà Trần Thị Cháu, chưa phải đất của bà Trần Thị Th. hay chị Trần Thị Hoan. Chính vì vậy, HĐXX đã quyết định hủy toàn bộ hồ sơ vụ án. Chủ tọa vừa dứt lời, những cái gật đầu, những lời đồng tình vang lên từ phía người tham dự phiên tòa.
Cảnh “nồi da nấu thịt” tại phiên tòa tạm kết thúc, nhưng nỗi đau từ cuộc chiến gia đình vẫn luôn giằng xé trong tâm can mỗi người.
