Có thể nỗi niềm hơn bởi Thu nay, tháng 8 năm 2011 này, Hà Tĩnh trong niềm vui chung ngày hội toàn dân có niềm vui riêng của ngày lập tỉnh. Của 20 năm ngày tái lập. Những niềm vui, xao xuyến không dễ có trong đời người khi đếm những cột mốc thời gian. Con số thì khô khan nghèo nàn mà sự kiện thì sôi động, giàu có.
Lịch sử đã có lý của mình khi qua nhiều chọn lựa để cuối cùng định danh cho một vùng quê. Tỉnh Hà Tĩnh, một trong 30 tỉnh của nước Đại Việt được thành lập năm 1831 dưới Triều vua Minh Mạng. Tới thu này này là chẵn 180 năm. Trong chặng đường gần 2 thế kỷ ấy, Hà Tĩnh đã mấy lần hoán đổi tách chia. Không tính đến những buổi đầu sơ khai, nội dưới Triều Vua Tự Đức, Hà Tĩnh cũng đã hai lần thay tên đổi dạng. Năm 1853 đổi là Đạo Hà Tĩnh, Quản Đạo lệ vào bộ máy quan lại ở Nghệ An. Tới năm 1875 lại trở về Hà Tĩnh.
 |
| Hà Tĩnh quê thơ |
Không chỉ dưới thời phong kiến, Pháp thuộc, mà trong chính thể Dân chủ Cộng hòa, Hà Tĩnh cũng lại hai lần sáp nhập rồi chia tách. Năm 1976 gộp 2 tỉnh thành Nghệ Tĩnh. Năm 1991 lại tách chia. Và Hà Tĩnh lại trở về Hà Tĩnh. Để Thu này cũng lại chẵn 20 năm ngày tái lập Hà Tĩnh mình.
Những băn khoăn chọn lựa của lịch sử lại thêm một lần có lý. Âý bởi vì, dẫu sát núi liền sông nhưng Hà Tĩnh vẫn là một cõi riêng không thể lẫn. Một vùng đất thiêng đã sản sinh những con người tuấn kiệt. Nơi đây từng nuôi dưỡng Nguyễn Du- danh nhân Văn hóa Thế giới, tác giả của Truyện Kiều bất hủ. Nơi quê hương của những Ông hoàng Thi ca và Toán học: Huy Cận, Xuân Diệu, Lê Văn Thiêm và bao tên tuổi lớn khác. Nơi những cánh chim đầu đàn đi làm Cách mạng : Trần Phú, Hà Huy Tập. Nơi đốm lửa chống Pháp được nhen lên từ tay Hầu Tạo, Phan Bô đến bó đuốc 10 năm của Phan Đình Phùng gan góc. Nơi máu xương của dân cày nghèo đổ xuống Ngã ba Nghèn. Tới Ngã ba Đồng Lộc thì người Hà Tĩnh đã đi trọn cuộc trường chinh Gỉai phóng dân tộc thống nhất non sông.
Một Hà Tĩnh được định danh, điểm mặt, không thể lẫn trong đoàn quân của hai miền Nam Bắc, của hơn sáu chục tỉnh thành trong toàn cõi Việt Nam.
Một Hà Tĩnh không chỉ giỏi đánh giặc ngoại xâm mà còn giỏi diệt gặc đói giặc dốt. Biết làm tốt công tác Sửa sai, trồng thêm ngô và lúa. Lời Bác dạy khi Người về thăm Hà tĩnh đã trở thành động lực, tiếp thêm sức mạnh, để Hà Tĩnh biết nuôi người nuôi chữ, từ trang vở học trò Cẩm Bình tới những tri thức lớn Khoa học: Nguyễn Đình Tứ, Phan Đình Diệu và bao hiền tài, nguyên khí Quốc gia hôm nay.
Một quê cha Hà Tĩnh, đất hẹp khô rang, đói bao thuở, cơm chia phần từng bát (Xuân Diệu) nay lương thực bình quân đầu người cao nhất trong 6 tỉnh Khu bốn. Một Hà Tĩnh đi từ các dự án nhỏ lẻ tới thu hút đầu tư hơn 250.000 tỷ đồng. Từ Khu Cảng nước sâu Vũng áng tới Dự án Mỏ sắt Thạch khê, Hà Tĩnh đã có cơ để trở thành một tỉnh nhiều tiềm năng Công nghiệp. Người Hà Tĩnh từ bỡ ngỡ ban đầu đến mạnh dạn tiếp cận với các khu du lịch sinh thái, đô thị - dịch vụ, liên hợp gang thép, lọc hóa dầu, luyện thép, nhiệt điện và cửa khẩu quốc tế. Bao nhiêu lao động, bao nhiêu ngành nghề, một Hà Tĩnh đang trở mình đứng dậy và đã thực sự nổi bật lên.
Một Hà Tĩnh với 48 mã ngành nghề đang được đào tạo tại trường Đại học Hà Tĩnh, tại 3 trường Cao đẳng: Y tế, Dạy nghề và Văn hóa Thể thao Du lịch. Một thế hệ người Hà Tĩnh mới đang trưởng thành từ truyền thống 180 năm thành lập tỉnh. Một minh chứng của 20 năm ngày tái lập. Một Hà Tĩnh cho ai đi mô rồi cũng nhớ về..
Cứ thấy lâng lâng một niềm tự hào. Dẫu không ai sống bằng quá khứ. Nhưng không có ngày qua thì làm sao có được hôm nay. Từ Hà Tĩnh rồi Đạo Hà Tĩnh, từ An Tĩnh, Nghệ Tĩnh và cõi riêng Hà Tĩnh. 180 năm và 20 năm! Bình tâm nhìn lại chặng đường đã qua sẽ thấy rõ hơn sức vươn lên từ Liên Thành (Thành Sen) tới Hà Tĩnh thành phố đô thị loại 3. Và như thế sẽ biết Hà Tĩnh mình đang ở đâu trên chặng đường tiến lên của toàn dân Việt.
Có phải vậy chăng mà những ngày Thu này, lòng mình thường xao xuyến? Hay nắng gió mùa Thu đang dào dạt đất trời?
Ngày đầu tháng 8/2011
