Nhân ngày Dân số thế giới 11/7
Thế giới: Phổ cập dịch vụ chăm sóc SKSS…
Chủ đề của ngày Dân số thế giới năm nay là “tiếp cận phổ cập tới các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản” nhằm tăng cường các cam kết hướng tới việc chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ và ghi nhận những đóng góp của các cơ quan, cá nhân trong việc cung cấp thông tin, dịch vụ và cung ứng dịch vụ này. Thông điệp của ngày Dân số thế giới năm nay là “xây dựng một thế giới mà ở đó mỗi lần có thai đều được mong đợi… mỗi lần sinh con đều được an toàn… mỗi thanh niên đều được phát triển hết tiềm năng của mình”.
 |
| Khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh chăm sóc trẻ đẻ non |
Hiện nay, trên thế giới có khoảng 215 triệu phụ nữ muốn chậm mang thai hoặc ngừng mang thai. Cứ 6 phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ thì 1 phụ nữ thiếu các phương tiện tránh thai hiện đại hiệu quả. Mỗi ngày hơn 1.000 phụ nữ chết vì mang thai, 99% những cái chết này xảy ra ở các nước đang phát triển. Nguyên nhân của tình trạng này là: Băng huyết, phá thai không an toàn, cao huyết áp, đẻ khó và nhiễm trùng. Nếu mỗi phụ nữ tiếp cận được dịch vụ KHHGĐ và họ chỉ mang thai khi nào họ muốn thì tỷ lệ chết mẹ giảm được 30%, nghĩa là hơn 100.000 bà mẹ và em gái được cứu sống hàng năm. Nếu những bà mẹ này tiếp cận được dịch vụ thai sản và sinh đẻ có chất lượng thì hơn 200 nghìn bà mẹ được cứu sống hàng năm, giúp giảm 44% trẻ chết sơ sinh ở các nước đang phát triển và 70% các ca phá thai ngoài ý muốn.
Việt Nam là quốc gia có mức sinh giảm nhanh trong vòng 20 năm qua (từ 1,7 % trong giai đoạn 1989-1999 xuống còn 1,2 % trong giai đoạn 1999-2009). Tuy nhiên, vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh, già hóa dân số, tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và tình dục cho thanh niên đang là những vấn đề dân số nổi cộm cần được giải quyết trong giai đoạn hiện nay và trong những năm tiếp theo.
Hà Tĩnh: Khó khăn trong giảm sinh và nâng cao chất lượng dân số
Nằm trong tốp 10 tỉnh có mức sinh cao nhất trên cả nước (5 tháng đầu năm 2012 tăng 3,89% so với cùng kỳ), Hà Tĩnh đang phải cùng lúc thực hiện 2 mục tiêu: Giảm sinh và nâng cao chất lượng dân số. Hiện nay, hàng, năm, chiến dịch truyền thống lồng ghép chăm sóc SKSS/KHHGĐ tới vùng khó khăn, có mức sinh cao đã góp phần nâng cao chất lượng dân số, đưa phụ nữ, nhất là phụ nữ vùng nông thôn, thanh niên tiếp cận tới dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản. Chị em được cung cấp các phương pháp tránh thai hiện đại như: Đặt vòng, tiêm, uống thuốc tránh thai, cấy que tránh thai… Khi thăm khám và tư vấn, họ được cấp thuốc điều trị.
 |
| Nữ hộ sinh Trạm y tế xã Cẩm Quan chăm sóc trẻ sơ sinh |
Ở Hà Tĩnh hiện đã và đang triển khai đề án nâng cao chất lượng dân số thông qua tuyên truyền vận động để phát hiện và can thiệp sớm bệnh tật thai nhi, trẻ sơ sinh (sàng lọc trẻ trước sinh và sơ sinh). Bằng những xét nghiệm hiện đại như: xét nghiệm nước ối, siêu âm gáy thai nhi, lấy mẫu máu ở gót chân trẻ sơ sinh… từ đó phát hiện và can thiệp sớm các bệnh tật ở thai nhi, trẻ sơ sinh. Đây là một trong những đề án mang lại hiệu quả lớn nâng cao chất lượng dân số. Mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân cũng là một mô hình hay được triển khai từ năm 2011 đến nay. Thông qua tuyên truyền, tư vấn, nhiều thanh niên được nâng cao nhận thức về tình dục, hôn nhân, SKSS.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc đưa dịch vụ chăm sóc SKSS đến với người dân vẫn chưa thực sự hiệu quả khi mà kinh phí của các đề án “bèo bọt”, không đủ để “phủ sóng” cho tất cả các địa phương. Như chiến dịch tăng cường truyền thông vận động lồng ghép dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ đợt I năm 2012, do kinh phí muộn nên đến tận ngày 20-3 mới được triển khai. Những năm trước, sau khi khám và tư vấn, đối tượng sẽ cấp một số thuốc để điều trị nhưng năm nay, khoản tiền cấp thuốc đó bị cắt nên chị em đến với dịch vụ cũng ít đi. Tuyên truyền vận động là hoạt động chính của ngành Dân số nhưng còn nhiều bất cập, chưa phù hợp với từng nhóm đối tượng, từng thời điểm.
Nâng cao chất lượng dân số gắn với việc KHHGĐ, cũng có nghĩa là việc cung cấp dịch vụ CSSKSS - nhân tố quan trọng nhất đẩy lùi tình trạng tăng sinh hiện nay. Nhưng việc cung cấp dịch vụ hiện nay chưa kịp thời. Anh Nguyễn Hồng Lam – Trưởng phòng Truyền thông của Chi cục dân số Hà Tĩnh cho biết: “Trong một đợt chiến dịch, có chị được tiêm thuốc tránh thai thời hạn 3 tháng và được cấp giấy hẹn tiêm thuốc kỳ tiếp theo ở tuyến huyện. Đến hẹn chị này bận công việc rồi không lên. Vậy là việc tiêm trước đó không còn hiệu quả. Hay như đợt làm chiến dịch ở xã Kỳ Long (Kỳ Anh) vừa rồi, qua tuyên truyền vận động, chị em đến rất đông nhưng lại không đủ dịch vụ để cung cấp cho họ”.
Công tác dân số đang ngày càng khó khăn, nhất là trong thời kỳ suy thoái kinh tế thì càng không mấy ai quan tâm đến vấn đề này. Nguồn lực đầu tư không có, trong khi đó đội ngũ làm công tác dân số còn nhiều bất cập, bộ máy chưa đồng bộ. Chất lượng dân số gắn với sự phát triển KT-XH của quốc gia, địa phương. Làm dân số không phải ngày một ngày hai, cũng không phải là hoạt động của riêng ngành dân số mà nó cần thời gian và sự kiên trì, nhất là sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành, các cơ quan, đoàn thể và toàn thể người dân!
