Tại các tuyến phố trung tâm Hà Tĩnh như Nguyễn Công Trứ, Hàm Nghi, Lê Duẩn…, giá thuê mặt bằng dao động từ 6 - 30 triệu đồng/tháng, tùy diện tích và vị trí.
Con số này được đánh giá là quá sức đối với phần lớn hộ kinh doanh nhỏ lẻ, đặc biệt trong giai đoạn chi phí nguyên liệu và nhân công có xu hướng tăng. Trong khi đó, mặt bằng trong ngõ hoặc trong khu dân cư chỉ dao động khoảng 2-5 triệu đồng/tháng, giúp giảm tới hơn 60–70% áp lực chi phí cố định. Đây là lý do ngày càng nhiều hộ kinh doanh dịch chuyển vào các tuyến đường hẹp, ngõ nhỏ để bắt đầu hoặc duy trì hoạt động.
Không nằm ở mặt phố lớn, quán ăn Bé Huệ của chị Đậu Thị Huệ có diện tích nhỏ trong ngõ 7, đường Lê Đức Cảnh (phường Thành Sen) nhưng vẫn duy trì lượng khách ổn định vào các giờ cao điểm. Chị Huệ cho biết, chi phí thuê mặt bằng trong ngõ chỉ bằng khoảng một phần ba so với mặt đường chính.
“Ngày trước tôi từng thuê mặt bằng ở đường lớn nhưng sau khi có lượng khách quen thuộc, tôi chuyển về kinh doanh tại nhà. Nhờ tiết kiệm được chi phí, tôi tập trung đầu tư vào chất lượng món ăn, giữ vệ sinh và phục vụ chu đáo. Mình làm cẩn thận thì khách tự tìm đến, không nhất thiết phải có mặt tiền rộng rãi”- chị Đậu Thị Huệ chia sẻ.
Cùng lựa chọn kinh doanh trong ngõ, chị Đậu Yến Nhi (chủ quán cà phê Đan Nhi tại ngõ 6 đường Phan Đình Phùng) khẳng định, mạng xã hội đã tạo ra nhiều cơ hội mới cho những mô hình kinh doanh nằm sâu trong ngõ. Mặc dù quán nằm trong ngõ, nhưng nhờ được chia sẻ trên Facebook, TikTok, nhiều video đạt vài nghìn lượt xem, lượng khách đến quán luôn ổn định, nhất là vào buổi tối và cuối tuần.
“Khách bây giờ tìm quán bằng điện thoại là chủ yếu. Miễn là không gian ấm cúng, đồ uống chất lượng, họ sẵn sàng vào ngõ để trải nghiệm”- chị Đậu Yến Nhi tâm sự
Sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người dân cũng góp phần thúc đẩy xu hướng này. Nhiều người dân thường xuyên dùng Google Maps và các nhóm review trên mạng để lựa chọn quán ăn, quán cà phê. Thực tế cho thấy, khi mặt bằng không còn là yếu tố quyết định, giá trị then chốt của hoạt động kinh doanh nằm ở chất lượng sản phẩm, dịch vụ và khả năng đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng theo cách linh hoạt hơn.
Những quán ăn, cà phê, cửa hàng dịch vụ trong ngõ, nếu duy trì được uy tín, vẫn hoàn toàn có thể cạnh tranh với các cơ sở ở vị trí trung tâm. Đây được xem là hướng đi phù hợp trong bối cảnh chi phí vận hành ngày càng tăng, người tiêu dùng ưu tiên trải nghiệm và đánh giá thực chất, còn mạng xã hội trở thành kênh quảng bá hiệu quả.
Anh Bùi Văn Hải (phường Thành Sen) chia sẻ: “Giờ muốn tìm quán ăn ngon hay quán cà phê phù hợp chỉ cần mở điện thoại, xem đánh giá, xem hình ảnh là có thể quyết định. Tôi và nhiều người quen thường ưu tiên những quán trong ngõ vì không gian yên tĩnh, phục vụ chu đáo, giá cả hợp lý. Quan trọng nhất vẫn là chất lượng, không phải quán nằm ở đâu.”
Xu hướng dịch chuyển kinh doanh vào các tuyến ngõ, khu dân cư ở Hà Tĩnh không chỉ xuất phát từ bài toán chi phí, mà còn gắn liền với sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng và cách tiếp cận khách hàng trong thời đại số. Khi người dân sẵn sàng tìm kiếm, đánh giá và lựa chọn dịch vụ thông qua các nền tảng trực tuyến, lợi thế mặt tiền dần nhường chỗ cho những giá trị bền vững hơn như chất lượng phục vụ, sự tận tâm và tính tiện lợi. Nếu được đầu tư đúng hướng, mô hình kinh doanh trong ngõ không chỉ giúp các hộ gia đình giảm áp lực tài chính mà còn mở ra cơ hội phát triển ổn định, lâu dài, góp phần tạo nên diện mạo kinh tế đô thị linh hoạt và hiện đại hơn