Bắc Trung bộ và cơ hội phát triển nguồn nhân lực

Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ và Quốc hội, các tỉnh Bắc Trung bộ đã tận dụng các tiềm năng và thế mạnh của mình để phát triển mọi mặt đời sống, kinh tế xã hội. Việc tập trung chuyển đổi từ tỉnh thuần nông theo hướng công nghiệp-dịch vụ đã đặt ra cơ hội và thách thức phát triển nguồn nhân lực cho các tỉnh Bắc Trung bộ.

Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương xem quy hoạch Mỏ sắt Thạch Khê - Hà Tĩnh. Những công trình lớn như thế này sẽ cần một nguồn nhân lực và lao động kỹ thuật đáng kể. ảnh tư liệu
Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương xem quy hoạch Mỏ sắt Thạch Khê - Hà Tĩnh. Những công trình lớn như thế này sẽ cần một nguồn nhân lực và lao động kỹ thuật đáng kể. ảnh tư liệu

Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, Quốc hội các tỉnh Bắc Trung bộ đã tận dụng các tiềm năng và thế mạnh để phát triển mọi mặt đời sống, kinh tế xã hội. Đặc biệt với thế mạnh về kinh tế biển, các tỉnh trong khu vực đều được hưởng chính sách ưu đãi đặc biệt của Chính phủ để phát triển các các khu kinh tế (KKT), khu công nghiệp theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực nhằm thu hút một lượng lớn lao động, nguồn vốn trong và ngoài nước lên đến hàng chục tỷ USD liên quan đến luyện thép, hoá lọc dầu, điện năng, vật liệu xây dựng…để nhanh chóng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng từ thuần nông sang công nghiệp-dịch vụ. Chỉ riêng KKT Vũng Áng (Hà Tĩnh) đã có hơn 60 doanh nghiệp vào đầu tư với số vốn đăng ký lên đến hàng chục tỷ USD. Nghị quyết đại hội Đảng bộ các tỉnh khu vực đều xác định, phát triển nguồn nhân lực là giải pháp ưu tiên hàng đầu để đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân là một trong những chương trình trọng tâm…

Hàn công nghệ cao tại Trường CĐ Kỹ thuật nghề Việt - Đức Hà Tĩnh
Hàn công nghệ cao tại Trường CĐ Kỹ thuật nghề Việt - Đức Hà Tĩnh

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Kim Cự: Các dự án lớn ở các KKT trong khu vực cơ bản đang trong giai đoạn bắt đầu triển khai, đã và sẽ cần đến một lực lượng lao động cực lớn. Theo thống kê sơ bộ của các tỉnh Bắc Trung bộ, nhu cầu lao động cho các dự án đến năm 2015 lên đến 391.000 người, năm 2020 là 550.000 người . Đây được xem là cơ hội quý để giải quyết nguồn nhân lực tại chỗ cho các tỉnh trong khu vực – nơi có dân số đông, khoảng 10 triệu người với hơn 56% trong độ tuổi lao động. Bên cạnh cơ hội là thách thức lớn đặt ra, số lao động này phải cơ bản được đào tạo bài bản qua các trường lớp (chí ít là trường nghề) lại phải có kinh nghiệm thực tế, lẫn ý thức tác phong làm việc và sức khoẻ...

Theo Giám đốc Công ty Cổ phần Sắt Thạch Khê Hồ Đức Bình, đến năm 2015, doanh nghiệp cần hơn 5.000 lao động, nhưng trong số này cần 13% có trình độ đại học và trên đại học, 77% có trình độ cao đẳng, trung cấp, công nhân kỹ thuật có kinh nghiệm chuyên môn về các lĩnh vực quản lý, kinh tế, khai thác mỏ, luyện kim và chỉ cần khoảng 10% lao động phổ thông. Trong lúc đó, thực trạng lao động trong khu vực là số lao động trẻ, dưới 30 tuổi, chưa qua đào tạo, chiếm tỷ lệ cao (mới có 25-30% được đào tạo nghề qua trường lớp), lại có tư tưởng “trọng thầy, kinh thợ”; số có trình độ đại học, sau khi đỗ đạt thì thường chọn nơi công tác là các trung tâm kinh tế (Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh…).

Đặc biệt tại các khu vực thuộc diện giải phóng mặt bằng, triển khai các dự án trọng điểm thuộc diện ưu tiên giải quyết việc làm thì số lao động ở đây thường trình độ dân trí thấp, lại ngại học làm thợ chiếm tỷ lệ khá cao. Bên cạnh đó, hệ thống cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên các trường đại học, trường nghề ở đây chưa đáp ứng kịp nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực của sự phát triển. Đến nay, 5 tỉnh Bắc Trung bộ (từ Thanh Hoá đến Quảng Trị) có 22 trường đại học và cao đẳng (11 trường đại học), phần lớn các trường mới được nâng cấp trong vài ba năm lại nay mà phần lớn đều từ bắt đầu từ trường sư phạm của các tỉnh, nên thiếu hẳn đội ngũ giáo viên và các trường đào tạo về lĩnh vực khoa học kỹ thuật hay kinh tế như luyện kim, điện, khai khoáng, hoá chất... Hầu như các tỉnh bào trong khu vực chưa triển khai đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách thu hút nhân tài cho có hiệu quả. Hơn nữa, khu vực này phát triển kinh tế còn chậm, thu nhập bình quân đầu người thấp thua so với cả nước, cơ sở hạ tầng kỹ thuật còn yếu kém nên chưa tạo được sức hút nguồn nhân lực, nhất là các nhà quản lý, kỹ thuật đến làm việc. Đến nay, tuy các dự án đang triển khai khá quyết liệt, nhưng quan hệ tay ba, giữa: doanh nghiệp – nơi có nhu cầu sử dụng lao động với nhà trường (nơi đào tạo) và nhu cầu học nghề của người lao động vẫn chưa có mối quan hệ khăng khít. Dẫn đến tình trạng, người lao động băn khoan trong việc chọn nghề để học, học ra rồi vẫn khó có cơ hội tìm kiếm việc làm…

Phải khẳng định trong vòng 4-5 năm tới, nếu không có chính sách cụ thể, triển khai đồng bộ và kịp thời công tác đào tạo nguồn nhân lực thì các tỉnh Bắc trung bộ sẽ thiếu hụt một lượng lớn nguồn lao động. Ngoài việc thiếu đội ngũ công nhân lành nghề có ý thức công nghiệp thì ở đây cũng khó thu hút được những cán bộ có kinh nghiệm, trình độ quản lý cùng các chuyên gia, nhà khoa học cùng những người hoạch định chính sách.

Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Tĩnh Phan Cao Thanh cho biết: Ngày 19.9 này, Hà Tĩnh sẽ tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực các tỉnh Bắc Trung bộ do Bộ Kế hoạch - Đầu tư và UBND tỉnh Hà Tĩnh đồng tổ chức với sự tham dự của các bộ liên quan, các trường đại học, các cơ sở đào tạo trrong và ngoài nước, các tập đoàn kinh tế, chuyên gia nước ngoài với lãnh đạo các tỉnh Bắc Trung bộ…Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đến dự và chỉ đạo hội nghị sẽ có những chủ trương, chính sách, những giải pháp đột phá để giúp các tỉnh khu vực sớm phát triển nguồn nhân lực có chất lượng đáp ứng nhu cầu các nhà đầu tư trong giai đoạn hiện nay.

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast