Bài 2: Tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh

Xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI)

Nhìn từ những điểm yếu

Phải thẳng thắn nhìn nhận rằng, mặc dù chúng ta có nhiều tiêu chí đạt điểm khá cao trong thang điểm PCI nhưng còn không ít những băn khoăn để giữ vững và phát huy kết quả này cả về chất và lượng.

Tiếp cận đất đai là một trong những tiêu chí Hà Tĩnh được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đánh giá cao (7,89/10 điểm). Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả mang tính kỷ lục về bàn giao mặt bằng sạch cho nhà đầu tư mà chúng ta đã được đánh giá rất cao, thì kết quả khảo sát của nhóm nghiên cứu PCI cũng khẳng định còn không ít doanh nghiệp (DN) phàn nàn về các thủ tục hành chính phức tạp khiến họ gặp khó khăn về mặt bằng kinh doanh.

Hà Tĩnh đang kết hợp với một tập đoàn tư vấn của Mỹ để xây dựng một quy hoạch chiến lược phát triển KT-XH đến năm 2030 và tầm nhìn 2050. Từ đó để các DN, các nhà đầu tư thấy được định hướng rõ của tỉnh, giúp họ tập trung đầu tư đúng hướng

Mặc dù thời gian qua, tỉnh ta đã có bước cải cách mạnh mẽ trong thủ tục hành chính nhưng hiện nay đây vẫn là một trong những khó khăn hàng đầu đối với DN. Theo khảo sát của VCCI tại Hà Tĩnh, nhóm thủ tục phiền hà nhất đối với DN là thuế. Nhiều DN trong diện khảo sát cho biết họ vẫn phải thương lượng với cán bộ thuế trong kinh doanh.

Kết quả đánh giá PCI Hà Tĩnh năm 2011 còn cho thấy một số chỉ tiêu thành phần của chúng ta còn thấp, đòi hỏi tỉnh tiếp tục đổi mới trong điều hành. Chi phí không chính thức tuy đã được cải thiện (xếp thứ 61 năm 2010 đã vươn lên thứ 27 năm 2011) nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Các giải pháp của tỉnh trong phòng chống tham nhũng mặc dù đã được triển khai nhưng thiếu đồng bộ và chưa thực sự quyết liệt; vẫn còn những cán bộ trục lợi cho bản thân, gây khó khăn, phiền hà cho DN và nhân dân. Khảo sát của nhóm nghiên cứu PCI tại Hà Tĩnh mới đây nhất cho thấy, 59,04% DN Hà Tĩnh phải chi trả chi phí không chính thức; 16,67% DN phải chi hơn 10% doanh thu cho các loại chi phí không chính thức; 53,95% DN cho rằng nhũng nhiễu khi giải quyết thủ tục cho DN là phổ biến. Liên quan đến vấn đề này, theo các chuyên gia PCI thì để giảm chi phí không chính thức, cần nâng cao tính minh bạch. Tính minh bạch rất quan trọng đối với cộng đồng kinh doanh, đây là chỉ số có tác động lớn nhất đến hiệu quả, chất lượng của khu vực kinh tế tư nhân tại địa phương. Tăng tính minh bạch sẽ đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh, từ đó DN kinh doanh giỏi, có ý tưởng tốt có thể thành công, chứ không phụ thuộc vào “mối quan hệ” tốt.

Bên cạnh đó, theo đánh giá của DN, công tác đào tạo lao động của tỉnh ta còn hạn chế, chất lượng lao động sau đào tạo chưa đáp ứng yêu cầu. DN cũng cho rằng tỉnh cần tiếp tục hỗ trợ họ gia nhập thị trường tốt hơn bằng việc tiếp tục cải cách thủ tục hành chính ở các khâu đăng ký kinh doanh, quy hoạch địa điểm, đền bù GPMB… Cũng theo khảo sát của VCCI, Hà Tĩnh còn yếu về việc xây dựng thiết chế pháp lý phục vụ cho việc giải quyết tranh chấp cho DN. Đặc biệt, chúng ta còn thiếu các dịch vụ hỗ trợ DN như các thành phố, trung tâm công nghiệp, TM-DV lớn.

Soi để tự sửa mình

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Kim Cự cho rằng, để giữ vững và tăng cao chỉ số PCI về cả lượng và chất, cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc từ công tác GPMB, CCHC đến các vấn đề khác. Tỉnh sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả điều hành quản lý nhà nước để rút ngắn hơn nữa thủ tục hành chính và làm trong sạch đội ngũ cán bộ, công chức, giảm tối đa sự phiền hà cho DN và nhân dân. Cùng với đó, tỉnh coi trọng việc đảm bảo an ninh và các dịch vụ công cho DN như: điện nước, môi trường, hạ tầng kỹ thuật; xây dựng nhiều công trình phúc lợi cho gia đình, con em ở các khu kinh tế, khu công nghiệp… nhằm thu hút nhân tài. Một điều quan trọng nữa mà tỉnh đã và sẽ tiếp tục thực hiện là đảm bảo đối xử bình đẳng, công khai, minh bạch giữa các loại hình DN, không phân biệt DN ngoài nước với trong nước, ngoài tỉnh với trong tỉnh.

Để cải thiện môi trường kinh doanh nhiều sở, ngành địa phương triển khai phòng giao dịch “một cửa” giúp các doanh nghiệp và nhà đầu tư giải quyết nhanh gọn các hồ sơ, thủ tục.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh, DN luôn quan tâm đến hai yếu tố, một là nhanh về thời gian, nhưng phải giảm tối đa chi phí không minh bạch, mà cái này phụ thuộc hoàn toàn vào con người. Bởi vậy, điều quan trọng là đội ngũ cán bộ, công chức phải có thái độ văn hóa, văn minh, tận tâm trong phục vụ, coi DN, nhà đầu tư như người nhà của mình.

Coi mục tiêu giữ vững vị trí trong tốp đầu cả nước về chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh là động lực và cũng là áp lực đối với cả hệ thống chính trị, tỉnh đang xây dựng chương trình hành động tiếp tục phát triển PCI thời gian tới. Theo ông Phan Cao Thanh - Giám đốc Sở KH&ĐT, cùng với việc triển khai các giải pháp cụ thể để khắc phục những tiêu chí chúng ta còn yếu thì cần thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao hiệu quả điều hành nền kinh tế. Theo đó, hoàn thành qui hoạch phát triển KT-XH của tỉnh, từ đó tiếp tục qui hoạch TP Hà Tĩnh; bổ sung, sửa đổi và điều chỉnh qui hoạch các vùng kinh tế, các khu kinh tế, khu công nghiệp và các vùng trọng điểm kinh tế của tỉnh; hoàn chỉnh qui hoạch phát triển nguồn nhân lực đến năm 2020. Tập trung vốn đầu tư cho sản xuất, ưu tiên đầu tư các công trình hạ tầng có tính quyết định đến sự phát triển KT-XH của tỉnh; đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn. Coi phát triển DN và HTX là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, là khâu đột phá để phát triển KT-XH. Tiếp tục đầu tư phát triển DN với đa dạng thành phần, loại hình, đa dạng hình thức sở hữu trong đó ưu tiên phát triển DN ngoài quốc doanh.

Cũng theo Giám đốc Sở KH&ĐT, tỉnh đang tiến hành việc rà soát, bổ sung, sửa đổi các cơ chế, chính sách phát triển kinh tế, hỗ trợ phát triển DN theo hướng vừa khuyến khích thu hút đầu tư, vừa khuyến khích DN mở rộng qui mô, nâng cao năng lực quản trị, tăng chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường. Đẩy mạnh cải cách hành chính một cách toàn diện từ thể chế, tổ chức bộ máy; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực, trình độ, có phẩm chất đạo đức tốt, tận tụy, trách nhiệm cao với công việc; công khai tính minh bạch về thủ tục hành chính của các cơ quan công quyền, giảm hơn nữa các chi phí gia nhập thị trường, tạo thuận lợi cho DN quản lý được rủi ro của việc mở rộng sản xuất, kinh doanh.

Trong một cuộc trả lời PV báo chí, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Kim Cự khẳng định: “Những nỗ lực của Hà Tĩnh không chỉ là để vượt lên khẳng định mình ở chỉ số PCI, mà quan trọng hơn, tỉnh xác định việc cải thiện môi trường kinh doanh là phải làm và phải thực hiện một cách quyết liệt. Bởi, đây là yêu cầu của sự phát triển, yêu cầu của nhân dân, yêu cầu của chính cuộc sống của mình. Mình phải tự đổi mới, phải tạo môi trường thật tốt thì lúc đó mới khơi dậy được nguồn lực trong từng người dân, từng DN, họ mới yên tâm đầu tư, lúc đó đất nước nói chung và địa phương nói riêng mới phát triển được”. Xin mượn lời tâm huyết của đồng chí Chủ tịch tỉnh để nhìn tới triển vọng về sự hấp dẫn và đổi mới không ngừng của môi trường kinh doanh Hà Tĩnh - nền tảng cho kinh tế tỉnh nhà cất cánh bằng động lực và niềm tin mới.