Dự án trồng mây trên … quặng
Năm 2009, HTX mây tre đan xuất khẩu Thành Lợi có Tờ trình gửi UBND huyện Lộc Hà về việc xem xét cho thuê đất sử dụng lâu dài trên vùng đất thuộc xã Tân Lộc quản lý để trồng mây và dược liệu, phục vụ sản xuất, chế biến xuất khẩu. UBND huyện Lộc Hà đồng ý và có công văn đề nghị cho triển khai dự án.
Ngày 03/02/2010, UBND tỉnh có quyết định thu hồi 32, 06ha đất tại xã Tân Lộc, cho HTX mây tre đan xuất khẩu thuê sử dụng vào mục đích trồng mây nguyên liệu và cây dược liệu. Quyết định ghi rõ: vị trí, ranh giới khu đất được xác định theo tờ bản đồ quy hoạch khu đất do Trung tâm kỹ thuật địa chính và công nghệ thông tin Hà Tĩnh lập, Phòng TN -MT huyện Lộc Hà xác nhận.
Theo tờ bản đồ nói trên thì vùng đất cấp cho dự án thuộc xung quanh khu vực Khe Hao trên của xã Tân Lộc và trong số diện tích đã được cấp có mỏ quặng mangan. Nọi sự rắc rối, “tranh chấp” giữa chính quyền và người dân Tân Lộc với dự án bắt đầu xẩy ra từ đây vì theo họ việc dự án trồng mây được “bao” luôn mỏ quặng mangan mà lâu nay người dân, chính quyền Tân Lộc đang ra sức bảo vệ, ngăn chặn khai thác trái phép là không hợp lý, tài nguyên quốc gia cần được tách ra để bảo vệ. Mặt khác, hiện tại dự án cũng chưa thực hiện xong vấn đề đền bù giải phóng mặt bằng đối với các hộ liên quan. Thế là từ đó đến nay sau hơn 04 tháng các bên liên quan vẫn chưa thể bàn giao đất cho dự án và “máu quặng” vẫn chảy trên vùng đất đã cấp cho dự án trồng mây.
Mây chưa trồng quặng đã bị “xẻ thịt”
Theo số liệu thống kê, từ đầu năm lại nay Công an Lộc Hà đã bắt giữ được 06 vụ thu giữ 15 xe tô tô các loại (trong đó có 03 máy xúc), hơn 300 khối quặng. Con số này còn khác xa với con số thực tế vì quặng tặc hoạt động rất ranh ma, quỷ quyệt. Bọn chúng chỉ tổ chức khai thác bắt đầu từ nửa đêm đổ về sáng, huy động lực lượng lớn, canh gác cẩn mật khắp nơi và chỉ khai thác trong vòng khoảng 1-3 tiếng theo kiểu “đánh nhanh, rút gọn” vì thế để tiếp cận, “bắt tận tay, day tận trán” đối với loại trộm đặc biệt này là điểu rất khó khăn.
 |
| Công an Lộc Hà thu giữ máy xúc mà quặng tặc sử dụng để khai thác mangan tại vùng đât cấp cho dự án của HTX Thành Lợi mây tre đan xuất khẩu |
Trong khoảng từ tháng 3/2010 trở lại nay, có nghĩa là sau chưa đầy 1 tháng kể từ ngày HTX mây tre đan xuất khẩu Thành Lợi được cấp đất, tần suất hoạt động của bọn quặng tặc tại khu vực này “dày” và mức độ liều lĩnh hơn trước. Có vụ ngày hôm trước cơ quan chức năng vừa bắt xong, thì ngày hôm sau tổ chức “quy mô” hơn; huy động nhiều xe, nhiều người hơn vào khai thác y hệt như một công trường đang hối hả vào ca. Điển hình như 1h, ngày 29/5/2010 tổ tuần tra của Công an huyện Lộc Hà phát hiện tại khu vực hồ Khe Hao (Tân Lộc) có 02 xe vận chuyển quặng trái phép do Nguyễn Văn Lục (trú tại Cẩm Lạc), Nguyễn Minh Tân (Kim Lộc) điều khiển. Lực lượng tuần tra đã thu giữ phương tiện và 12 khối quặng để xử lý. Tưởng rằng qua đó, quặng tặc sẽ chùn tay, song 4h sáng ngày hôm sau (30/5/2010) trong lúc tuần tra, công an Lộc Hà lại phát hiện thấy tại khu vực cũ có một số đối tượng đang khai thác quặng trái phép. Khi lực lượng chức năng lên đến chân chùa Am (Thịnh Lộc) thì gặp một xe vận chuyển quặng từ trong lòng hồ đi ra (BKS 38N 2246), khi yêu cầu dừng xe để kiềm tra, lái xe là Nguyễn Trọng Tiến (lái xe cho Công ty CPXD Tân Phú Tài ở Thị xã Hồng Lĩnh) đã không chấp hành hiệu lệnh mà vẫn lao lên, làm hỏng 01 xe máy của lực lượng tuần tra. Khi tiếp tục đi sâu vào vùng mỏ, lực lượng chức năng đã phát hiện bắt giữ: 01 máy xúc, 05 xe ô tô đang khai thác, vận chuyển quặng trái phép. Điều đáng nói, qua xác minh ban đầu của công an Lộc Hà, đối tượng lái máy xúc là Phan Thanh Hiếu (sinh năm 1988, trú tại khối 3, phường Cửa Nam, Tp Vinh, Nghệ An) là người lái thuê cho một người tên là Thúy ở Thành Phố Vinh (Nghệ An). Bà Thúy hiện đang có hợp đồng kinh tế với ông Nguyễn Duy Ngụ - chủ nhiệm HTX Thành Lợi đơn vị đã được cho thuê đất để trồng mây và dược liệu như trên đã nói và chiếc máy xúc này đã “nằm “ ở khu vực mỏ này từ khá lâu. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi: liệu HTX mây tre đan xuất khẩu Thành Lợi có liên quan gì đến việc khai thác quặng trái phép !?
Phòng TNMT huyện Lộc Hà nói gì?
Trước hiện tượng “bất thường” nói trên,Chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Ngô Đức Duẩn – Trưởng
 |
Ông Ngô Đức Duẩn: "Xã ký thì tôi ký" |
phòng TNMT huyện Lộc Hà,. Tuy nhiên điều đáng nói là vị trưởng phòng này lại trả lời hết sức thiếu hiểu biết, vô trách nhiệm.
Tại cuộc làm việc khi chúng tôi ông Duẩn nhất mực khẳng định nhiều lần: việc khai thác quặng trái phép không nằm trong khu đất cấp cho dự án ! Việc phòng TNMT huyện Lộc Hà không cử người tham gia giám sát đo vẽ thực địa vùng dự án nhưng vẫn ký xác nhận vào tờ bản đồ quy hoạch theo ông Duẩn vì xã ký rồi nên ông ký !Thật không thể bình luận gì thêm, cơ quan tham mưu mà tắc trách kiểu này thì hẳn khó tránh khỏi những sai sót. Theo xác nhận của: Trung tâm kỹ thuật địa chính và công nghệ thông tin Hà Tĩnh và UBND xã Tân Lộc thì vùng đất hiện đang bị khai thác quặng trái phép nằm trong diện tích đã được cho HTX mây tre đan xuất khẩu Thành Lợi thuê thực hiện dự án. Vị trí đất cho thuê được xác lập cụ thể tại tờ bản đồ quy hoạch khu đất do Trung tâm kỹ thuật địa chính và công nghệ thông tin Hà Tĩnh lập ngày 10/12/2009 – tờ bản đồ mà ông Duẩn đã thay mặt Phòng TNMT huyện Lộc Hà ký vào.
 |
| Vùng đất cấp cho dự án và địa điểm (X) bị quặng tặc "xẻ thịt" lấy mangan |
Đến đây, có thể nói rằng việc quặng tặc lộng hành trong vùng đất đã được cấp cho HTX mây tre đan xuất khẩu Thành Lợi là một hiện tượng “bất thường”, đáng suy nghĩ. Việc khai thác quặng trái phép có quy mô (huy động máy xúc, nhiều ô tô) là điều ẩn chứa nhiều khuất tất. Chúng tôi sẽ tiếp tục trở lại vấn đề này và những liên quan xung quanh trong thời gian tiếp theo.
