 |
| Giếng cổ còn nguyên vẹn, dạng hình vuông |
Giếng cổ này còn nguyên vẹn, nằm trong khu vực dân cư thuộc làng Hữu Quyền, xã Cẩm Huy, cách Quốc lộ 1A khoảng 1km về hướng Đông, phía sau di tích lịch sử văn hóa Đền làng Hữu Quyền.
Giếng có cấu trúc hình vuông, chiều dài mỗi cạnh 2m, chiều sâu 2-3m. Thành giếng phía trên khoảng 2m được ghép các phiến đá hộc và đá cuội màu đen xám, phía dưới đáy giếng khoảng 1m, xung quanh thành và đáy giếng được kè lát các tấm gỗ phiến bằng gỗ sến dày chắc chắn.
Hiện phía trên thành giếng còn lưu giữ niên đại tu sửa, ghi bằng chữ Hán cổ: Bảo Đại Bính Tý 1936.
 |
| Trên thành giếng còn lưu giữ niên đại tu sửa, ghi bằng chữ Hán cổ |
Cụ Trần Huy Luận (91 tuổi) ở thôn Hữu Quyền, xã Cẩm Huy, nhà ở ngay cạnh giếng cho biết, từ khi sinh ra lớn lên đã thấy chiếc giếng cổ này và điều đặc biệt là nguồn nước dưới đáy giếng giữ mức bình thường, không cao quá và cũng không xuống thấp. Tuy mực nước đáy giếng không sâu, lượng người dùng nhiều nhưng chưa bao giờ thấy giếng cạn nước, dù có nhiều năm hạn hán.
"Phía trước giếng có một ngôi đền làng Hữu Quyền, mỗi khi có tế lễ dân làng lấy nước giếng rửa và nấu các đồ thờ cúng. Dưới triều vua Minh Mạng (1820 - 1840), có lần nhà vua đi kinh lý qua đây đã ghé qua và cho người cân đo nước thì chất lượng nước giếng cổ này đạt tiêu chuẩn: sạch, trong, mát, ngọt và nguồn mạch tốt…", ông Luận cho biết thêm.
 |
| Tuy mực nước đáy giếng không sâu, lượng người dùng nhiều nhưng chưa bao giờ thấy nguồn nước giếng cạn |
Theo các nhà nghiên cứu khảo cổ, đây là một trong số giếng cổ mang đậm kỹ thuật xây cất giếng cổ của người Chăm Pa, mà phía Nam Hà Tĩnh từ thời Lý, Trần (thế kỷ X-XIV) là địa bàn giao thoa của nền văn hóa Chăm Pa và Đại Việt. Ngoài ra, các nhà khảo cổ còn phát hiện một hệ thống giếng cổ mang yếu tố kỹ thuật Chăm Pa ở các huyện Nghi Xuân, Kỳ Anh…
Hy vọng thời gian tới, các nhà nghiên cứu khảo cổ và văn hóa sẽ có các chuyên đề nghiên cứu sâu hơn và toàn diện hơn về hệ thống các giếng cổ này nhằm góp phần nghiên cứu, bảo tồn và phát huy những giá trị di sản về những dấu tích Chăm Pa trên vùng đất Hà Tĩnh./.
