 |
| Chân dung hoàng đế Pháp Napoleon Bonaparte |
Sau khi bị đánh bại trong trận chiến ở Waterloo, hoàng đế Pháp Napoleon Bonaparte đã bị đày đến hòn đảo St. Helena. Nguyên nhân qua đời của ông là chưa rõ ràng và nó đặt ra nhiều giả thiết xung quanh vấn đề này. Một số ý kiến cho rằng ông bị sát hại bởi người dân trên đảo, một số khác cho rằng ông qua đời vì căn bệnh mãn tính mà ông than phiền từ lâu. Tuy nhiên cũng có giả thuyết rằng ông qua đời bởi bị nhiễm độc tại chính nơi ông đã trải qua những năm tháng cuối cùng của cuộc đời mình.
 |
| Hoàng đế Napoleon qua đời tại căn phòng nhỏ hẹp và ẩm uớt ở Loongwood, đảo St. Helena. |
Theo các kết quả khám nghiệm tử thi đầu tiên của ông cho thấy một chỗ ung thư dạ dày và đó được cho là nguyên nhân cái chết của ông. Điều này được công nhận cho tới những năm 1960, khi các tiến bộ về y học cho phép người ta khám nghiệm các sợi tóc của ông. Kết quả một lượng lớn arsen đã được tìm thấy cùng với tài liệu ghi chép lại trên đảo hướng dẫn chi tiết về việc đầu độc. Đặc biệt những khám nghiệm sâu hơn về nơi ở của hoàng đế Napoleon đã chỉ ra một lí do kì lạ khiến ông nhiễm arsen, đó chính là màu xanh lục. Chính xác hơn đó là loại sơn màu xanh lục, được gọi là màu xanh Scheele. Được sáng chế bởi nhà hóa học Thụy Điển Scheele, màu sơn này rất rẻ và dễ chế tạo, biến nó thành màu sơn phổ biến trong các đồ gia dụng từ sau năm 1770. Phải hơn 100 năm sau, một nhà hóa học người Ý mới chú ý tới loại sơn màu này. Khi các vật dụng chứa loại sơn này bị ẩm và trở nên xốp, nó tạo ra một phản ứng với kết quả là hợp chất đồng arsenic. Sau đó một phản ứng khác xảy ra và khiến arsen bay hơi vào không khí.
 |
| Màu xanh mang tên nhà hóa học Thuy Điển Scheele được sử dụng rộng rãi trong việc trang trí vải hoặc giấy dán tường trong những năm 1770. |
Xem xét kỹ nơi ở trước của vị hoàng đế Pháp, người ta thấy rằng các giấy dán tường vẫn còn và được trang trí hình bông hoa bằng loại sơn xanh Scheele. Chính việc tìm thấy loại sơn chết người này khiến cái chết của Napoleon trở nên rõ ràng hơn rất nhiều. Và tất nhiên Napoleon không phải người đầu tiên phải chịu các triệu chứng nhiễm độc. Những người sống cùng ông cũng ghi lại những dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng như đau bụng và sưng phù chân tay. Nhiều người - bao gồm cả một đứa bé và quản gia của Napoleon cũng qua đời trong thời gian đó.
 |
| Mẫu giấy dán tường có sử dụng loại sơn chết người trong phòng của hoàng đế Napoleon. |
Ngoài ra loại sơn này cũng được tìm thấy trong phòng tắm của Napoleon, nơi ông đặt một bồn tắm bằng đồng và thường ngâm mình hàng giờ trong đó. Cho tới ngày nay, cứ sau vài năm, ngôi nhà cần được thay lại giấy dán tường vì độ ẩm rất cao của hòn đảo. Điều này biến nó trở thành địa điểm hoàn hảo để các phản ứng tạo ra arsen diễn ra.
 |
| Mẫu giấy dán tường được lấy từ phòng tắm của hoàng đế Pháp. |
Dù không phủ nhận về khối u loét dạ dày của ông, khả năng rất lớn là arsen đã khiến căn bệnh trở nên trầm trọng hơn dẫn tới cái chết của Napoleon cũng như gây ốm đau cho những người xung quanh. Sau khi qua đời, hoàng đế Napoleon được chôn cất trên đảo và được dời về Pháp vào năm 1840. Khi di chuyển, người ta phát hiện rằng xác ông gần như không phân hủy dù đã qua 19 năm sau khi ông được chôn cất. Arsen có thể đã đóng góp một phần trong việc bảo quản xác của ông. Giống như quá trình ướp xác, các chất bảo quản hoạt động tốt nhất khi được ướp lên cả mặt ngoài và mặt trong xác. Điều đó cho thấy arsen không hoàn toàn đi vào cơ thể qua đường tiêu hóa mà còn xuất hiện trong không khí xung quanh Napoleon.
Phan Hạnh - Theo Napoleon Series
