Đơn thư khiếu nại của bà Phan Thị Nhuận.
Vợ liệt sĩ phản ánh mất đất, muốn cấp bìa đỏ cho vườn cũ
Bà Phan Thị Nhuận (SN 1942) có hộ khẩu thường trú ở thôn Quang Mỹ, xã Xuân Mỹ (Nghi Xuân) nhưng hiện đang sinh sống ở thôn 23, xã EaNing, huyện CưKunin (tỉnh Đăk Lăk) phản ánh: “Năm 1968, vợ chồng tôi được HTX Quang Mỹ (xã Xuân Mỹ) cấp cho 1 thửa đất rộng hơn 772 m2. Khu vườn này được thể hiện ở thửa số 95, tờ bản đồ số 3, bản đồ 299. Tôi sinh sống tại đó đến năm 1982 thì chuyển sang nhà chị ruột (gần đó) ở chung vì chồng hi sinh, nhà cửa bị bão xô đổ không có tiền dựng lại. Sau đó tôi vào Đăk Lăk kiếm kế sinh nhai và ở trong đó cho đến nay”.
Cũng theo trình bày của bà Phan Thị Nhuận: "Khi đi vào Nam làm kinh tế mới, tôi giao khu vườn cho chị gái là Phan Thị Thuận trông coi, canh tác. Vì xa nhà nhiều năm, không có điều kiện về kiểm tra qua các lần đo đạc nên khu vườn bị thu hẹp dần (do mở đường, xã đo đạc thiếu) và đến ngày 12/7/2021 thì chỉ còn lại gần 260 m2. Ngày 6/5/2021, tôi về quê và làm đơn lên UBND xã đề nghị cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho khu vườn cũ nhưng bị chính quyền địa phương nhiều lần từ chối, thậm chí gây nhũng nhiễu, làm sai quy định, đùn đẩy trách nhiệm... dẫn đến không làm được bìa."
Bà Phan Thị Thuận (áo tím, được bà Nhuận ủy quyền xử lý vụ việc) cung cấp thông tin, tài liệu cho PV.
Bà Phan Thị Thuận (được bà Nhuận ủy quyền xử lý vụ việc) thông tin: "Từ khi em gái vào miền Nam đến nay, tôi trông coi và canh tác trên khu vườn này. Hiện trạng khu vườn nhiều năm liền được giữ nguyên, không xẩy ra tranh chấp với ai. Nhưng đến năm 2018, xã cho hộ ông Phan Văn Thắng (hộ liền kề) làm đường bê tông đi ngay giữa vườn, chia vườn ra 2 thửa tách biệt. Tháng 7/2021, chúng tôi yêu cầu xã về đo đạc lại vườn thì họ chỉ đo ở thửa nhỏ, thửa lớn không được đo nên chỉ được gần 260 m2”.
Trao đổi với chúng tôi, bà Phan Thị Nhuận cho rằng: “Tôi là vợ liệt sĩ, nay đã già cả, không nơi nương tựa nên giờ muốn bán tài sản ở Đăk Lăk để về quê an dưỡng tuổi già, làm nhà thờ cúng liệt sĩ. Vì vậy chính quyền địa phương phải hoàn thành hồ sơ cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho tôi, nếu không cấp đủ diện tích như cũ (772 m2) thì cấp theo số liệu mới đo đạc cũng được (260 m2). Mặt khác, các cấp, các ngành phải làm rõ trách nhiệm, xử lý kỷ luật đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm trong vụ việc này”.
Gia đình bà Nhuận mong muốn: "Nếu không đủ điều kiện để cấp đủ 722 m2 như vườn cũ thì đề nghị chính quyền địa phương cấp cho khoảnh đất 260 m2 này (trong ảnh) để làm nhà thờ cúng liệt sĩ và an hưởng tuổi già".
Không có căn cứ để công nhận QSDĐ
Xác minh rõ sự việc, chúng tôi đã trực tiếp trao đổi, làm việc với bà Phan Thị Nhuận và người được ủy quyền là bà Phan Thị Thuận để tiếp cận hồ sơ, tài liệu liên quan. Tuy nhiên, gia đình không cung cấp được bất cứ một loại hồ sơ, giấy tờ nào để chứng minh nguồn gốc đất đai hợp pháp của khu vườn, nhất là những loại có tính pháp lý cao, có thể quyết định đến việc công nhận QSDĐ như: giấy cấp đất của HTX Quang Mỹ trước đây, biên bản giao thực địa, bản đồ địa chính, nộp thuế, giấy chứng nhận QSDĐ cũ...
Những gốc cây mục này được gia đình bà Nhuận xem là dấu tích duy nhất để xác định quyền sở hữu khu vườn.
Kiểm tra hiện trạng đất, chúng tôi thấy, toàn bộ khu vực gia đình bà Nhuận yêu cầu xác lập QSDĐ là những bãi đất trống, bỏ hoang. Trên khu đất này cũng không có dấu vết của một khu vườn ở như giếng nước, nền sân, móng nhà, cây cối phân định ranh giới, bờ rào hay những chi tiết khác để có tính thuyết phục hay tạo cơ sở để xây dựng hồ sơ xác định QSDĐ.
Đối chiếu với bản đồ 299 (đo đạc năm 1981 và phê duyệt, đưa vào sử dụng tháng 10/1986) thì các thông tin không trùng khớp với những gì bà Nhuận phản ánh. Trong căn cứ quan trọng này, không có tên gia đình bà Nhuận mà thửa đất số 95, tờ số 3 có diện tích 606 m2 là đất màu (ký hiệu trong bản đồ là đm), chủ sử dụng là HTX.
Như vậy là, mảnh đất bà Nhuận cho rằng đã được được HTX Quang Mỹ cấp cho gia đình trên thực tế lại là đất trống, bỏ hoang. Còn thửa số 95, tờ bản đồ số 3, bản đồ 29 như bà Nhuận khai nhận lại là đất màu, thuộc quyền quản lý của HTX.
Bản đồ 299 phản ánh rõ thửa đất số 95 (tờ bản đồ số 3) là đất của HTX, loại đất màu, chứ không phải đất vườn bà Nhuận.
UBND xã Xuân Mỹ cũng đã kiểm tra, rà soát nguồn gốc, hiện trạng sử dụng đất theo yêu cầu của bà Phan Thị Nhuận. Theo đó, thông tin trên bản đồ địa chính xã Xuân Mỹ năm 2006 cho thấy, thửa đất mà bà Nhuận yêu cầu chứng nhận QSDĐ cho gia đình bà thuộc thửa số 20, tờ bản đồ số 24 với diện tích hơn 770 m2, là đất trồng cây lâm nghiệp (ký hiệu là RST), do UBND xã quản lý. Tiếp đến, bản đồ xã Xuân Mỹ năm 2014 cũng xác định, khu đất này thuộc thửa số 10, tờ bản đồ số 27, diện tích hơn 772 m2, là đất bằng chưa sử dụng (ký hiệu BCS), do UBND xã quản lý...
Về vụ việc này, Chủ tịch UBND xã Xuân Mỹ Phan Xuân Thanh cho biết: “Chúng tôi đã kiểm tra, xác minh kỹ nguồn gốc, hồ sơ, sự biến động và quá trình sử dụng thửa đất bà Nhuận nêu. Kết quả cho thấy, từ năm 1982 đến nay, khu vườn này không sử dụng và không có những loại giấy tờ được quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai năm 2013; Điều 18 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đất đai cùng một số văn bản quy phạm pháp luật khác. Do đó, không đủ điều kiện để công nhận QSDĐ”.
Các vấn đề có liên quan đến đất đai của bà Nhuận đã từng được UBND xã Xuân Mỹ kiểm tra, trả lời.
Với mong muốn được về quê an dưỡng tuổi già, làm nhà thờ cúng chồng là liệt sĩ của bà Nhuận, Chủ tịch UBND xã Xuân Mỹ khẳng định: “Xã hiện cũng chưa có chủ trương và quỹ đất dành cho những đối tượng như thế này nhưng chúng tôi sẽ lưu ý, tạo điều kiện hết mức trong quy định cho phép đối với gia đình bà Nhuận”.
Trưởng phòng TN&MT huyện Nghi Xuân Hoàng Tiến Anh cho biết: “Chúng tôi có nhận được văn bản số 35 ngày 11/2/2022 của UBND xã Xuân Mỹ về việc trả lời đơn kiến nghị của bà Phan Thị Nhuận ở thôn Quang Mỹ (xã Xuân Mỹ). Đây là vụ việc thuộc thẩm quyền xử lý của xã và ngay từ ban đầu, địa phương đã xác định rõ vườn này không đủ điều kiện để công nhận QSDĐ và cấp bìa đỏ là đúng quy định”.