Theo quan sát của P.V, hiện nay tại các điểm buôn bán hoa quả trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh ngoài các loại hoa quả nội địa, thì hoa quả “ngoại” (chủ yếu là xuất xứ từ Trung Quốc) như táo, lê, lựu, cam, xoài, nho…cũng được bày bán chung với hàng Việt. Với giá thành thấp và chênh lệch khá lớn so với hàng trong nước, cộng thêm hình dáng và màu sắc bắt mắt, các loại hoa quả “ngoại” này đang khá “ăn khách” tại các điểm buôn bán hoa quả trên khắp thành phố Hà Tĩnh.
 |
Hiện ở TP Hà Tĩnh nhiều loại hoa quả không xuất xứ được bày bán chung với hàng Việt |
Điều đáng nói ở đây là các loại hoa quả có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc thời gian qua đã nhiều lần bị Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT “thổi còi” bởibị nhiễm thuốc trừ sâu, hoặc có dư lượng chất bảo quản vượt quá mức cho phép. Tuy nhiên, vì lợi nhuận, nhiều lái thương trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh hiện vẫn thu mua hoa quả không nguồn gốc, xuất xứ này về thay tên, đổi họ thành hàng “made in Việt Nam” bán chung với hàng nội. Nguy hiểm hơn một số lái buôn còn chủ động mua hoa quả Trung Quốc về cho đội lốt hoa quả Thái Lan, thậm chí Mỹ, Úc đánh lừa lừa người tiêu dùng.
Một chị bán hoa quả tại chợ Vườn Ươm (TP Hà Tĩnh) cho hay: “Qua nghe đài, xem ti vi, đọc báo tôi cũng biết thông tin về hoa quả có xuất xứ từ Trung Quốc có chất bảo quản gây độc hại, thậm chí là gây ung thư cho người sử dụng. Song, hoa quả Trung Quốc bị nhiễm thuốc trừ sâu hay bị nhiễm chất cấm gì, gì đó chủ yếu ở các trung tâm lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng…còn tại Hà Tĩnh thì có lẽ không có. Bình quân mỗi tháng cữa hàng nhà tôi buôn bán cả tấn hoa quả có nguồn gốc từ Trung Quốc như táo, lê, lựu, đào mận, nho…và thấy mọi người vẫn mua dùng bình thường, có thấy ai bị chi mô.
Chị H, ở phường Trần Phú cho biết: “ Đầu năm nay (2013-PV), tôi mua 1kg táo của cữa hàng hoa quả T.H ở phường Trần Phú về làm lễ cầu yêu, giải hạn đầu năm. Trước khi mua, tôi hỏi rất kỹ người bán hàng về nguồn gốc của loại hoa quả này và được họ trả lời: Táo này là táo Mỹ, có gián tem đàng hoàng, đảm bảo đảm bảo chất lượng 100%, không phải hàng vớ vẩn đâu.
Với câu trả lời chắc nịch như vậy, tôi rất yên tâm mua táo về phục vụ công việc. Sau khi lễ lạt xong, tôi lấy táo cho cả nhà dùng bình thường. Chuyện chẳng có gì phải nói nếu như sau đó hơn 2 tháng chị H sửng sốt phát hiện ra một quả táo còn sót lại bị rơi phía sau góc phòng thờ. Sau hơn tháng trời mà vỏ quả táo vẫn căng bóng, màu sắc còn tươi nguyên như ngày mới mua về. Quá bất ngờ, chị H lấy dao bổ làm đôi thì bên trong đã sẫm màu và có mùi lạ. Lúc này, tôi mới mới vỡ lẽ chắc là mình đã mua nhầm hàng Trung Quốc có hóa ngân tẩm hóa chất.
 |
Lo sợ hoa quả không xuất xứ, nhiều người tiên dùng đã chọn hoa quả nội |
Trong vai khách hàng, chúng tôi ghé vào một địa điểm buôn bán hoa quả ở chợ Hà Tĩnh. Chị bán hàng đon đả giới thiệu về các loại hoa quả. Đặc biệt chị còn quảng cáo loại nho đen nhập Mỹ không hạt. Khi được hỏi có chắc đây là nho Mỹ hay không, người bán hàng khẳng định chắc chắn 100%. Chị bán hàng “thuyết trình”: Nho Trung Quốc thì mần chi có tem. Tuy nhiên, khi chúng tôi lục vấn về giấy tờ nhập khẩu thì người bán hàng né tránh, lảng qua chuyện khác. Qua quan sát, thấy nhiều người khác vào mua hàng cũng được người bán quảng cáo chắc nịch như vậy nên tin và mua ngay.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Phan Văn Hùng - Chi cục trưởng Chi cục VSATTP Hà Tĩnh cho biết: Việc sử dụng hóa chất bảo quản hay thuốc bảo vệ thực vật cho mặt hàng trái cây là được cho phép. Tuy nhiên, phải có quy định đó là loại hóa chất được phép sử dụng, không gây ảnh hưởng gì và hàm lượng là bao nhiêu. Hiện ở Hà Tĩnh vẫn chưa có công cụ nào để xác định sản phẩm có hóa chất bảo quản vượt ngưỡng hay không. Do đó, việc kiểm soát các mặt hoa quả cây có ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng vẫn là chuyện khó. Điểm đặc biệt ở đây là, các mặt hàng hoa quả nếu có hóa chất gây hại thì không phản ứng liền mà có thể ngấm từ từ vào cơ thể người và có tác động tới sức khỏe sau một thời gian dài sử dụng. Hiện việc trái cây Trung Quốc có sử dụng hóa chất trà trộn vào thị trường nước ta nhìn chung vẫn chưa được kiểm soát
Hoa quả là mặt hàng được kinh doanh, bày bán phổ biến nhưng thường không có hóa đơn, giấy tờ gì nên càng khó quản lý. Vấn đề nữa là, với tâm lý muốn mua được hàng rẻ tiền nên nhiều người dân ít quan tâm đến nhãn mác, nguồn gốc, xuất xứ của hàng hóa. Còn với người bán hàng, mặc dù biết là sản phẩm không rõ nguồn gốc, hoặc không bảo đảm chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm nhưng vì lợi nhuận nên cố tình bán các sản phẩm này cho người dân. Bên cạnh đó, hiện nay ở tỉnh ta, công tác truyền thông, của các cơ quan chức năng, các ban, ngành về bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm nói chung, hoa quả không rõ nguồn gốc nói riêng chưa được quan tâm đúng mực.
Do đó, ngoài việc tập trung cho công tác thanh, kiểm tra, xử lý nghiêm khắc các trường hợp vi phạm thì cần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục để người dân hiểu, tránh xa các mặt hàng không rõ nguồn gốc. Đây được coi là giải pháp quan trọng để giảm thiểu những nguy cơ tiềm ẩn từ nguồn hoa quả nhập khẩu không bảo đảm vệ sinh, không rõ nguồn gốc đến tay người tiêu dùng.
