Theo điều tra của chúng tôi, trước năm 2011, Thôn Ba Đồng là khu vực đã được các cấp ngành liên quan từ Trung ương đến địa phương quy hoạch xây dựng một số dự án thuộc Khu kinh tế Vũng Áng. Tránh tình trạng cơi nới nhà cửa và xây dựng công trình trên vùng đất đã quy hoạch này, huyện Kỳ Anh đã có nhiều văn bản thông báo, hướng dẫn đến tận người dân Kỳ Phương nói chung và thôn Ba Đồng nói riêng. Đơn cử, trong năm 2011, riêng xã Kỳ Phương đã có 9 thông báo đến tận các thôn xóm về việc: “Nghiêm cấm các hình thức cơi nới nhà ở, các công trình vật kiến trúc, đào ao, trồng cây lâu năm tại thôn Ba Đồng.
 |
| Từ 20/12/2012 đến 6 tháng 1/2013 tại thôn Ba Đồng đã có 29 công trình vi phạm |
Tuy vậy, cuối năm 2012 hàng chục hộ gia đình ở thôn Ba Đồng xã Kỳ Phương vẫn tiến hành xây dựng nhà cửa và các công trình phụ trợ khác trên vùng đất đã quy hoạch. Chỉ trong khoảng thời gian ngắn (từ 20/12/2012 đến 6 tháng 1/2013 một số bộ phận người dân tiến hành xây dựng 29 công trình nhà ở và kiến trúc khác, mặc cho huyện Kỳ Anh cũng như xã Kỳ Phương có nhiều thông báo, chỉ thị, biên bản cấm đoán việc xây dựng trái phép trên.
Trước thực trạng này, UBND xã Kỳ Phương khẩn trương thành lập tổ công tác đặc biệt gồm: các Phó chủ tịch UBND xã, Công an, Địa chính, Hội Phụ nữ, Tư pháp, Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên…tiến hành kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai của các hộ gia đình này. Theo đó, xã tuyên truyền vận động những hộ gia đình này chấm dứt ngay việc xây dựng trái phép và tự giác phá bỏ các công trình đã vi phạm. Cũng liên quan đến vụ việc này, UBND huyện Kỳ Anh còn có chỉ thị số 02/2012 CT- UBND về việc đình chỉ các công trình xây dựng trái phép trên vùng đất đã quy hoạch. Tuy nhiên, mặc cho sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy chính quyền, những hộ dân này vẫn không chấp thuận, thậm chí tiếp tục vi phạm một cách ồ ạt.
 |
| Các công trình vi phạm tại thôn Ba Đồng được xây dựng khá tạm bợ |
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Trần Đình Thành - Chủ tịch UBND xã Kỳ Phương cho biết: Về vụ việc vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai tại thôn Ba Đồng, lãnh đạo xã và các bộ phận chức năng như Địa chính, Tư pháp… đã mời các gia đình liên quan lên để cùng nhau giải quyết. Thậm chí, chúng tôi đến tận từng hộ để tuyên truyền, giải thích, song họ vẫn cố tình “lờ đi”. Khi đã vận dụng hết các giải pháp cũng như tiến hành ban hành hết các thủ tục hành chính liên quan mà vẫn không có kết quả gì nên vạn bất đắc dĩ buộc chúng tôi phải đề nghị các cấp liên quan tiến hành cưỡng chế. Khi có quyết định cưỡng chế của UBND huyện, chúng tôi gửi tận tay các hộ vị phạm, đồng thời công khai tại trú sở UBND xã cũng như các hội quán thôn xóm liên quan với mong muốn lần cuối là những trường hợp này sẽ tự giác tháo dỡ.”
Với những cách làm như trên, có thể nói, để cưỡng chế những công trình, vật kiến trú vi phạm tại thôn Ba Đồng, các cấp ủy chính quyền từ xã đến huyện Kỳ Anh đã thực hiện đầy đủ các thủ tục hành chính hiện hành, cơ sở pháp lý liên quan.
 |
| Các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công Khu tái định cư Minh Huệ( Kỳ Nam) phục vụ các dự án tại KKT Vũng Áng |
Xin được trao đổi thêm, hiện nay, Kỳ Anh đã và đang triển khai GPMB cho 185 dự án, thu hồi 8.568 ha đất với 39.195 lượt hộ ảnh hưởng, 3.681 hộ di dời, số tiền bồi thường hỗ trợ là 3.610 tỷ đồng. Trong đó, có dự án mang tầm Quốc tế như Dự án luyện cán thép, lọc hóa dầu và cảng biển của Tập đoàn Formosa với tổng mức đầu tư trên 15 tỷ USD. Diện tích thu hồi cho dự án này là hơn 3000 ha. Để có mặt bằng sạch cho dự án, từ năm 2009 đến nay, Hội đồng đã hoàn thành việc thu hồi 1.600 ha đất nông nghiệp của 5 xã: Kỳ Lợi, Kỳ Long, Kỳ Liên, Kỳ Thịnh và Kỳ Phương. Trong đó, 2563 hộ phải tái định cư, 13.253 ngôi mộ, 35 nhà thờ họ, 1 nhà thờ Thiên chúa giáo phải di dời. Tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho cả dự án lên tới 1.943 tỷ đồng. Đến thời điểm này, gần 100% số hộ thuộc diện tái định cư của dự án Formosa dời dọn về các khu tái định cư mới. Với những kết xuất sắc trong công tác đền bù, GPMB, Kỳ Anh đã được Chính phủ, UBND tỉnh tặng Bằng khen.
Dẫu vẫn còn những việc cần phải rút kinh nghiệm trong quá trình GPMB ở các dự án trong Khu kinh tế Vũng Áng nói riêng và ở Kỳ Anh nói chung, nhưng đa phần người dân chúng tôi gặp tại các vùng ảnh hưởng của các dự án đều hiểu rằng, họ đã và đang góp phần không nhỏ vì sự phát triển chung của tỉnh nhà trong ngày mai. Bởi vậy, việc cưỡng chế, xử lý vi phạm mặt bằng tại thôn Ba Đồng của huyện Kỳ Anh vừa qua là cần thiết.
