Sau thời gian tìm hiểu, học hỏi kỹ thuật và kinh nghiệm từ các mô hình, năm 2025, ông Nguyễn Trọng Hảo ở thôn Ngụ Quế (xã Cẩm Bình) bắt đầu phát triển nuôi ruồi lính đen với quy mô thương phẩm. Phương pháp này không chỉ giúp xử lý rác hữu cơ hiệu quả mà còn thân thiện với môi trường, không gây mùi hôi, không phát sinh nước thải.
Ông Hảo chia sẻ: “Ruồi lính đen có khả năng sinh sản cao, hoàn toàn không gây hại hay lây bệnh cho người. Từ trứng đến khi ấu trùng trưởng thành chỉ mất khoảng 10 - 15 ngày. Hiện nay, tôi có thể sản xuất hơn 750 kg ấu trùng tươi mỗi tháng, tương đương gần 250 kg sấy khô. Nguồn ấu trùng sấy khô này được phối trộn làm thức ăn cho gà, lợn giúp vật nuôi phát triển tốt; đồng thời phân hữu cơ được tận dụng bón cho cây trồng, mang lại hiệu quả kinh tế và môi trường rõ rệt”.
Vừa qua, đoàn công tác Hội Người cao tuổi Việt Nam, Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam cùng đại diện một số sở, ban, ngành trong và ngoài tỉnh đã đến tham quan mô hình nuôi ruồi lính đen.
PGS.TS. Phạm Thị Vượng - Phó Chủ tịch Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam đánh giá: “Đây là mô hình mới theo chuỗi liên kết của Quế Lâm tại Hà Tĩnh. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, ấu trùng ruồi lính đen có khả năng phân hủy nhanh các hợp chất hữu cơ phức tạp và chuyển hóa chúng thành sinh khối có giá trị dinh dưỡng cao, mở ra hướng ứng dụng bền vững trong nông nghiệp hiện đại. Đặc biệt, quy trình nuôi góp phần giảm phát thải và nâng cao hiệu quả tái chế rác hữu cơ tại hộ gia đình và trang trại”.
Bên cạnh mô hình nuôi ruồi lính đen, mô hình xử lý rác thải hữu cơ cũng là một giải pháp kinh tế tuần hoàn đang được Công ty CP Tập đoàn Quế Lâm chú trọng triển khai. Sau 3 năm thực hiện, việc xử lý các loại rác hữu cơ như rau, củ, quả… từ chợ dân sinh bằng chế phẩm sinh học Quế Lâm Bio QL01 tại mô hình xử lý rác thải tập trung Lê Văn Bình (xã Cẩm Bình) cho thấy hiệu quả rõ rệt.
Ông Bình cho biết: “Mỗi tháng, mô hình cung cấp khoảng 5 - 6 tạ phân hữu cơ, bán với giá khoảng 150.000 đồng/tạ, đáp ứng nhu cầu của người dân trên địa bàn. Từ nguồn rác thải tại chợ tưởng chừng bỏ đi, vốn dễ gây ô nhiễm môi trường, qua các bước xử lý đúng quy trình lại trở thành phân hữu cơ chất lượng. Nhờ đó hình thành một vòng lặp tuần hoàn khép kín, vừa giảm ô nhiễm, vừa mang lại nguồn thu nhập ổn định hơn cho gia đình”.
Đặc biệt, mô hình giải quyết được rất lớn vấn đề môi trường, rác hữu cơ từ chợ dân sinh được thu gom, xử lý đảm bảo vệ sinh, không tồn đọng; việc thu gom, xử lý rác tại nguồn đã giúp giảm 50% chi phí thu gom, vận chuyển rác thải từ chợ đến nhà máy xử lý.
Từ hai mô hình có thể thấy rõ tính tuần hoàn được hình thành một cách tự nhiên nhưng chặt chẽ trong toàn bộ quá trình sản xuất. Điểm chung của cả hai mô hình là không tạo ra chất thải thứ cấp, không sử dụng hóa chất và tận dụng tối đa nguồn phụ phẩm để tái sử dụng nhiều lần. Chính sự liên kết giữa các bước từ xử lý rác, tạo thức ăn, sản xuất phân bón, phục vụ nuôi trồng thể hiện rõ yếu tố tuần hoàn, giảm ô nhiễm môi trường, tiết kiệm chi phí và tăng giá trị gia tăng cho người dân.
Ngoài ra, Công ty CP Tập đoàn Quế Lâm cũng đang tiếp tục mở rộng chuỗi giá trị chăn nuôi, đồng hành cùng tỉnh thực hiện mục tiêu “xanh hoá” nền nông nghiệp. Sau khi tìm hiểu, anh Võ Công Thiệu (thôn Hoàng Diệu, xã Kỳ Anh) tiến hành nuôi bò theo hướng hữu cơ quy mô chăn nuôi khoảng 30 con/lứa, áp dụng hoàn toàn quy trình của Quế Lâm, xử lý chất thải tại nguồn bằng chế phẩm sinh học Quế Lâm Bio QL01 để làm phân bón hữu cơ cho đồng cỏ của gia đình.
Anh Thiệu cho biết: “Chế phẩm sinh học giúp khử mùi hôi từ chăn nuôi gia súc, rất phù hợp cho chăn nuôi khu vực nông hộ hiện nay. Ngoài ra, tôi còn liên kết với Công ty Quế Lâm sản xuất 3 ha lúa hữu cơ. Đây là nguồn thức ăn chủ động, chất lượng tốt cho đàn bò, đồng thời tận dụng tối đa phụ phẩm từ sản xuất lúa, tạo thành một vòng tuần hoàn khép kín, giảm chi phí và hạn chế chất thải”.
Đến nay, tổng diện tích sản xuất hữu cơ liên kết với Công ty CP Tập đoàn Quế Lâm trên địa bàn tỉnh đã đạt hơn 500 ha, với các nhóm cây trồng chủ lực như lúa, cam, bưởi, thanh long, dưa hấu… Cùng với đó, hệ thống chăn nuôi hữu cơ trong chuỗi cũng được mở rộng với 327 lợn nái, 6.500 lợn thịt; 5.000 con gà; khoảng 50 con bò;…
Các mô hình tham gia chuỗi liên kết Quế Lâm đã từng bước thay đổi nhận thức của cán bộ quản lý và người dân về sản xuất nông nghiệp hữu cơ, kinh tế tuần hoàn; hình thành tập quán canh tác mới thay cho phương thức truyền thống. Trong quá trình triển khai, các cơ sở sản xuất cơ bản tuân thủ tiêu chuẩn hữu cơ, không sử dụng hóa chất, bảo đảm an toàn từ khâu trồng trọt đến chăn nuôi.
Vừa qua, Hội Người cao tuổi Việt Nam, Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam và Công ty CP Tập đoàn Quế Lâm đã tiến hành ký kết biên bản hợp tác về đồng hành xây dựng và phát triển nông nghiệp hữu cơ, kinh tế tuần hoàn, cùng chuỗi liên kết giá trị Quế Lâm trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2025 - 2030. Trong đó, chú trọng nhiều nội dung hợp tác quan trọng như phát triển các chuỗi liên kết giá trị; đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo vào kinh tế nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn; đào tạo nguồn nhân lực; xây dựng thôn kiểu mẫu về nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn;… Sự đồng hành giữa tổ chức xã hội, doanh nghiệp và địa phương kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang mô hình nông nghiệp hữu cơ – tuần hoàn, phù hợp xu thế phát triển xanh của tỉnh trong những năm tới.