Trận đánh 60 năm trước của dân quân Cẩm Nhượng

Thực hiện chiến lược nhanh chóng giành lại quyền chủ động trên chiến trường, tạo sức ép với Chính phủ Việt Nam trên bàn đàm phán, phân tán lực lượng, phá kế hoạch tấn công chiến dịch Đông xuân 1953-1954 của quân đội ta, từ năm 1953, thực dân Pháp mở nhiều cuộc tấn công đánh vào địa bàn Thanh - Nghệ - Tĩnh.

Khoảng 4h ngày 4/9/1953, lợi dụng sương mù, 2 đại đội lính Âu Phi và ngụy quân được trang bị súng bộ binh, tăng cường hỏa lực súng đại liên, cối 60 ly và 80 ly, đổ bộ vào xã ven biển Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên), chia làm 3 hướng, tạo thế bao vây toàn bộ xã. Mũi thứ nhất gồm 1 trung đội tăng cường đổ bộ lên phía Bắc núi Thiên Cầm. Mũi thứ 2 khoảng 1 trung đội đổ bộ lên phía Nam núi Thiên Cầm. Mũi thứ 3 tiến đánh dọc bãi ngang từ phía Bắc xuống phía Nam xã. Ngoài ra, địch còn dùng ca nô bí mật chở 1 trung đội luồn lách theo cửa lạch đánh vào xóm Cồn Bè, Thiên Tri, kết hợp với các cánh quân đánh chiếm thôn Võ Sỹ rồi vòng xuống phía Nam.

Mắt biển nơi chợ cá Cồn Gò xã Cẩm Nhượng- Cẩm Xuyên. Ảnh: Văn Chương
Mắt biển nơi chợ cá Cồn Gò xã Cẩm Nhượng- Cẩm Xuyên. Ảnh: Văn Chương

Sau khi phát hiện địch đổ bộ vào xã, Ban Chỉ huy xã đội chỉ thị cho trung đội dân quân cơ động nhanh chóng phối hợp với lực lượng dân quân tại chỗ các thôn, xóm đánh chặn địch. Lợi dụng địa hình quen thuộc, phát huy thế mạnh cách đánh du kích, từng tổ dân quân du kích lúc giáp mặt quần lộn với địch, lúc vòng tránh đánh sau lưng, hai bên sườn, làm chúng hoang mang, lúng túng. Bị đánh bất ngờ từ nhiều hướng, địch phải dùng hỏa lực bắn phá vào các thôn, xóm, huy động thêm lực lượng bao vây trung đội dân quân cơ động của xã. Một tổ dân quân cơ động gồm 6 đồng chí: Chân, Thông, Hóa, Qưới, Xuân, Hòa đánh vào hướng chủ yếu của địch. Lực lượng của địch đông gấp nhiều lần nhưng các đồng chí đã chiến đấu dũng cảm, tiêu diệt tại chỗ nhiều tên. Tổ cầm chân địch không cho đánh sâu vào xã, 6 đồng chí đã anh dũng hy sinh. Đồng chí Nguyễn Trọng Lê một mình đảm đương 1 mũi, dùng mìn, lựu đạn, lợi dụng triệt để địa hình, địa vật đánh lui các đợt tấn công của địch. Đồng chí Lê tiêu diệt được 3 tên và nhiều tên bị thương, sau đó đã dũng cảm hy sinh.

Ở phía Đông Cửa Nhượng, lực lượng du kích thôn Phúc Hải, Lâm Hải, Hoàng Quý hiệp đồng với dân quân thôn xóm xung quanh đánh địch. Phía Nam xã, dân quân các thôn: Võ Sỹ, Cồn Bè, Thiên Tri phối hợp với nhau chia cắt đội hình địch để tiêu diệt. Quân địch thương vong nhiều, buộc phải dừng lại ở trạm muối, dùng hỏa lực bắn vào làng. Đến 13h cùng ngày, địch phải rút chạy ra biển, dân quân xã Cẩm Nhượng tiêu diệt được 30 tên và làm bị thương nhiều tên.

Lễ hội cầu ngư, chèo cạn ở Cẩm Nhượng. Ảnh: Phan Trâm
Lễ hội cầu ngư, chèo cạn ở Cẩm Nhượng. Ảnh: Phan Trâm

Từ trận đánh quân Pháp đổ bộ của dân quân xã Cẩm Nhượng, chúng ta đã đúc rút được nhiều bài học không những cho LLVT Hà Tĩnh mà cho cả LLVT Quân khu 4. Bởi đây là một trận đánh lực lượng địch được trang bị vũ khí hiện đại hơn dân quân xã Cẩm Nhượng rất nhiều. Không có chi viện của quân chủ lực và đơn vị bạn, nhưng lực lượng dân quân tại chỗ đã mưu trí, dũng cảm, biết lợi dụng địa hình, địa vật chia cắt địch để tiêu diệt. Dân quân xã Cẩm Nhượng biết xoay chuyển thế trận, khiến địch lúng túng, bị động đối phó. Đặc biệt, dân quân xã đã phát huy được lối đánh du kích, kiên quyết tấn công, làm cho quân địch luôn bị động, có hỏa lực mạnh mà không phát huy được.

Trận chống càn của dân quân xã Cẩm Nhượng diễn ra cách đây đã 60 năm nhưng để lại cho chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm về xây dựng làng, xã chiến đấu như giao thông hào, đài quan sát, phân chia các cụm dân cư, xây dựng trận địa liên hoàn, xác định đúng hướng trọng yếu trên địa bàn. Đặc biệt, xây dựng ý thức cảnh giác cho nhân dân.

Từ bài học chống càn của dân quân xã Cẩm Nhượng, chúng ta hiện đang sống trong thời bình nhưng trong quy hoạch xây dựng nông thôn mới không quên nhiệm vụ xây dựng làng xã chiến đấu. Có như thế, khi chiến tranh xảy ra không lúng túng, bị động.

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast