“Khó như đòi nợ...”. Câu ví của cổ nhân quả không sai đối với cả đòi nợ thuế hải quan hiện nay. Nhìn vào danh mục phân loại nợ thuế chuyên thu tính đến giữa tháng 7/2013 của Cục Hải quan Hà Tĩnh thấy ghi đậm một con số mà người “ngoại đạo” cũng phải giật mình: 67.957.314.000 đồng! Chắc chắn con số này khiến nhiều người hoang mang vì đây gần như 100% nằm trong nhóm nợ khó thu hoặc đại loại như thế bởi thấy ghi “nhóm nợ chờ xóa, xét miễn giảm... gia hạn”.
 |
| Cán bộ Cục Hải quan Hà Tĩnh tích cực triển khai nhiều giải pháp thu nhằm đạt kế hoạch năm 2013. Ảnh: Trọng Tuệ |
Nợ khó đòi đến cỡ nào? Xin tạm liệt kê theo phân loại nhóm của Cục Hải quan tỉnh: nợ của người nộp thuế đã có quyết định giải thể (có 2 doanh nghiệp (DN), nợ gần 37 tỷ đồng); nợ của người nộp thuế đã và đang bị điều tra khởi tố (3 DN, nợ gần 16 tỷ đồng); nợ của người nộp thuế “bỏ trốn”, “mất tích”, không kinh doanh tại địa chỉ đăng ký, ngừng và tạm ngừng hoạt động kinh doanh (23 DN, nợ hơn 11,5 tỷ đồng)...
Tính đến thời điểm hiện tại, đơn vị nợ và “xù” nợ thuế hải quan nhiều nhất là DN có cái tên dài lê thê như số nợ trên 36,6 tỷ đồng: Công ty KDTH ĐTSX & XNK Hà Tĩnh. Nói “xù” nợ là bởi DN này đã có quyết định giải thể ngày 3/5/1999 của UBND tỉnh Hà Tĩnh; Hải quan đề xuất phương án xử lý “hoàn thiện hồ sơ, xin xóa nợ thuế”. DN có số nợ lớn đứng thứ 2 và cũng “hết cửa đòi” là Công ty TNHH MTV Bắc Sơn. Công ty này nợ gần 9 tỷ đồng (nợ phạt chậm phát sinh năm 1999, 2000), hiện do làm ăn thua lỗ, không có khả năng trả nợ...; đề xuất xử lý của Hải quan tỉnh là đề nghị Tổng cục Hải quan xem xét xóa nợ thuế. Còn một đơn vị nợ gần 10 tỷ đồng đang cho ít nhiều hy vọng là Công ty TNHH Thương mại Công Nguyên. Dù đơn vị này, theo Hải quan tỉnh, không hoạt động tại địa chỉ khai báo nhưng đã xác minh địa chỉ chủ DN, Hải quan đang thực hiện việc đôn đốc giám đốc công ty nộp đủ tiền thuế.
Xem ra, tỷ lệ thu hồi trong “đống” nợ gần 68 tỷ đồng kia là còn nhưng rất nhỏ, dù phải tốn nhiều công sức. Theo Phòng Nghiệp vụ Cục Hải quan Hà Tĩnh, tổng số nợ gần 68 tỷ đồng trên là của 44 DN hoạt động trên nhiều lĩnh vực và “chủ yếu là từ thời trước, lâu lắm rồi, có món nợ từ... thế kỷ trước”.
Theo ông Phạm Tiến Thành - Trưởng phòng Nghiệp vụ Hải quan Hà Tĩnh, chủ yếu số nợ trên phát sinh từ giai đoạn trước, do DN lợi dụng chính sách ân hạn thuế (nhập hàng về rồi sau đó mới nộp thuế), có món nợ từ những năm 1999, 2000. Để thu nợ về cho ngân sách nhà nước, trong những năm qua, Hải quan Hà Tĩnh đã tích cực, chủ động triển khai nhiều giải pháp thu và cũng đã đạt được những kết quả nhất định.
Điển hình như năm 2010, Hải quan Hà Tĩnh đã áp dụng thành công biện pháp cưỡng chế kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên đối với Công ty TNHH Thương mại Công Nguyên để nộp tiền nợ thuế vào ngân sách nhà nước số tiền 3.853.039.393 đồng. Đây là thành công đầu tiên không chỉ của riêng Cục Hải quan Hà Tĩnh mà của cả ngành Hải quan. Năm 2012, không chỉ không phát sinh nợ xấu khó đòi mà Hải quan tỉnh còn “đòi” được trên 3,1 tỷ đồng, tiền nợ thuế và phạt chậm nộp thuế của một đơn vị xây dựng, phát sinh năm 2006. Và trong năm 2012, Hải quan Hà Tĩnh còn truy thu thuế dầu nhập khẩu theo tàu tạm nhập của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp FORMOSA và nhà thầu Jan Nul trên 86,4 tỷ đồng. 7 tháng đầu năm 2013, Hải quan Hà Tĩnh đã phối hợp với các ngành chức năng truy thu nợ thuế trên 130 triệu đồng từ 5 đơn vị...
Dù đã có nhiều cố gắng nhưng món nợ khó đòi gần 68 tỷ đồng vẫn đang hiện hữu. Các bước xử lý vẫn đang được Hải quan Hà Tĩnh tiến hành một cách kiên trì nhưng không kém phần quyết liệt. Tuy nhiên, nếu không có sự vào cuộc đồng bộ từ các bộ, ngành T.Ư đến địa phương, sự điều chỉnh, bổ sung cơ chế, chính sách thì rất khó có được kết quả tích cực.
