Theo thống kê của BHXH tỉnh, năm 2011, toàn tỉnh có 33% tỷ lệ NCN tham gia BHYT; năm 2012 lên được 51% và 4 tháng đầu năm 2013 mới đạt 27,1%. Với tỷ lệ bao phủ này thì còn rất nhiều vấn đề phải bàn. Tại một cuộc họp bàn về BHYT cho đối tượng cận nghèo gần đây, Phó Chủ tịch UBND huyện Kỳ Anh - Nguyễn Minh Hoàn băn khoăn: “Tỷ lệ NCN tham gia BHYT thấp cũng có nguyên nhân từ người dân. Khi vận động thì họ thờ ơ nhưng khi đổ bệnh mới lo tá hỏa, chạy tới chạy lui làm khó... Nói chung, vẫn còn một bộ phận không nhỏ người dân còn tâm lý trông chờ, ỷ lại, thiếu tính chủ động”.
 |
| Năm 2012, thành phố Hà Tĩnh đã trích trên 158 triệu đồng để hỗ trợ (10%) cho 4.131 người thuộc diện hộ cận nghèo mua thẻ BHYT. Ảnh : Trọng Tuệ |
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tỷ lệ NCN tham gia BHYT thấp nhưng trong đó đáng quan tâm nhất là công tác tuyên truyền, vận động. Thời gian qua, công tác tuyên truyền, vận động NCN tham gia BHYT của các cấp, ngành chức năng, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể chưa được duy trì thường xuyên và nội dung tuyên truyền chưa cụ thể.
Đáng chú ý là tại cơ sở, nơi trực tiếp tiếp cận với đối tượng, việc tuyên truyền, vận động chưa được chú trọng đúng mức. Đa số các xã, phường, thị trấn trên toàn tỉnh chưa tổ chức hội nghị tập huấn cập nhật kiến thức về chính sách BHYT, về nội dung tuyên truyền cho cán bộ, chi hội, nhân viên y tế thôn, xóm; hình thức và nội dung tuyên truyền hết sức qua loa nên chưa thực sự tác động được vào nhận thức của người dân. Đến nay, vẫn còn rất nhiều người dân chưa hiểu được quyền lợi và trách nhiệm khi tham gia BHYT.
Cùng với mức hỗ trợ 70% mệnh giá thẻ BHYT của Nhà nước, tại Hà Tĩnh, dự án hỗ trợ y tế các tỉnh Bắc Trung bộ còn hỗ trợ thêm người cận nghèo tham gia BHYT. Cụ thể, năm 2013, dự án hỗ trợ 10% mệnh giá cho mỗi người thuộc hộ cận nghèo có đủ 100% thành viên tham gia BHYT (NCN chỉ còn phải đóng 10%) và 5% cho các đối tượng cận nghèo không đủ 100% thành viên gia đình tham gia BHYT (NCN chỉ đóng 20%).
Đặc biệt, mới đây, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định 146/UBND-VX triển khai thực hiện Quyết định 705/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc nâng mức hỗ trợ đóng BHYT cho một số đối tượng thuộc hộ cận nghèo. Theo đó, đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ thuộc gia đình cận nghèo, mới thoát nghèo, thời gian hỗ trợ 5 năm sau khi thoát nghèo; đối tượng thuộc hộ cận nghèo đang sinh sống tại các huyện Hương Khê, Vũ Quang.
Như vậy, so với mệnh giá BHYT, ngoài những đối tượng NCN được hỗ trợ 100%, số NCN còn lại cũng phải đóng một phần kinh phí rất nhỏ. Chính sách hỗ trợ này không chỉ thể hiện tính nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước mà còn là một trong những giải pháp thực hiện chiến lược giảm nghèo bền vững.
Thiết nghĩ, các ngành chức năng cần chú trọng công tác tuyên truyền, vận động hướng đến tính hiệu quả để nâng cao tỷ lệ NCN tham gia BHYT. Đặc biệt, tỉnh cần tăng cường chỉ đạo, đôn đốc chính quyền cơ sở vào cuộc một cách có trách nhiệm, tăng cường tiếp cận, vận động, thuyết phục NCN tham gia BHYT, để đảm bảo NCN luôn có được “chiếc phao cứu sinh”.
