Đường về làng Đông Thái hôm nay
Nằm lẫn khuất trong vòm cây xanh, đình làng mang tên Làng khoa bảng Đông Thái với nét kiến trúc cổ kính hàng trăm năm đã trở thành điểm nhấn nổi bật trong sắc màu nông thôn mới. Đây không chỉ là di tích lịch sử, nơi khởi nguồn của phong trào cách mạng mà với các thế hệ người dân Đông Thái, đình làng còn là nơi hội tụ, lưu giữ mạch nguồn truyền thống khoa bảng của làng.
Ông Phạm Hồng Chương, Bí thư chi bộ Đông Thái tự hào: Đình làng đã có hàng trăm năm nay và tồn tại song hành với sự phát triển của làng khoa bảng. Đây không chỉ là nơi thờ thành hoàng, nơi hội họp của bà con mà còn là nơi gặp gỡ, đàm đạo, chuyện trò của những người có học vấn, khoa cử đỗ đạt, là nơi các trạng nguyên vinh quy bái tổ.
Ngày nay, mỗi dịp tết đến xuân về, mỗi dịp trong con cháu chuẩn bị thi cử hay lên đường đi xa, người làng lại đến dâng hương và cầu nguyện cho mọi sự được bình an, may mắn. Lòng tự hào về quê hương, về truyền thống của cha ông còn được các gia đình, dòng họ bồi đắp trong các hoạt động giáo dục con cháu.
Đình làng là nơi vinh quy bái tổ của các trạng nguyên, tiến sỹ, nay là địa chỉ giáo dục truyền thống cho thế hệ hôm nay
Ông Phạm Đình Thưởng – một cao niên ở làng Đông Thái cho biết: Việc học hành của con cháu trước đây được nhắc nhở bằng các quy định nhưng đến nay đã trở thành ý thức tự giác của các cháu. Nhà này noi gương nhà khác, cháu này thi đua cùng cháu khác và đặc biệt là niềm vinh dự trong mỗi dịp tế họ, khi các cháu học giỏi được vinh danh… đã là động lực để con em Đông Thái luôn nỗ lực phấn đầu học tập và rèn luyện.
Hiện ở Đông Thái có 14 nhà thờ họ, đây không chỉ là cội nguồn để con em khắp mọi miền quê hướng về còn là nơi khơi dậy phong trào học tập và rèn luyện cho thế hệ trẻ. Đặc biệt là dịp tế lễ rằm tháng 7 với hoạt động vinh danh, trao thưởng học sinh giỏi các cấp.
Ông Phan Duy Hòa - ban đại diện dòng họ Phan Đình ở Đông Thái cho biết: “Phát huy truyền thống khoa bảng của cha ông, việc khơi dậy phong trào học tập của con em dòng họ Phan Đình ở Đông Thái nói chung và và hội đồng Phan tộc nói riêng ở Hà Tĩnh nói chung luôn được chúng tôi chú trọng. Với nguồn quỹ hơn 50 triệu đồng được huy động từ sự đóng góp của các gia đình và con cháu thành đạt, mỗi năm có hàng chục suất quà được trao tặng cho các cháu có thành tích học tập tốt ngay trước thềm năm học mới. Năm nay có 35 cháu được nhận quà".
Với nguồn quỹ khuyến học 50 triệu đồng, trước năm học mới dòng họ Phan Đình lại tổ chức trao thưởng cho các cháu tại nhà thờ Đình nguyên tiến sỹ Phan Đình Phùng
Mỗi gia đình 20 ngàn đồng, ngoài ra còn huy động thêm sự ủng hộ của cháu con trong mỗi dịp tết đến xuân, phong trào xây dựng quỹ khuyến học của các dòng họ trên vùng đất khoa bảng thường xuyên nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của mỗi cá nhân. Chuyện mỗi gia đình có 3 đến 4 con vào đại học từ lâu đã không còn là chuyện lạ ở nơi đây.
Điều đáng nói nhất hôm nay đó là song song với việc khuyến khích phong trào học tập và rèn luyện cho học sinh, nhiều gia đình cũng đã chuyển biến suy nghĩ trong việc định hướng tương lai, nghề nghiệp cho con em phù hợp với nhu cầu xã hội.
Là một học sinh có học lực khá nhưng Phạm Văn Hòa lại lựa chọn cho mình con đường học nghề. Hòa cho biết: “Vẫn biết truyền thống của quê hương là khoa bảng, nhưng thời điểm hiện tại, để tìm kiếm việc làm sau đại học là hết sức khó khăn nên em đã theo gương các anh chị lựa chọn con đường học nghề. Em nghĩ rằng, cố gắng rèn luyện phẩm chất đạo đức thật tốt, góp sức mình xây dựng quê hương, đất nước bằng một công việc phù hợp với nhu cầu xã hội thì đó cũng là một cách để chúng em nối tiếp truyền thống quê hương".
