Mùa xuân nghĩ về xây dựng văn hóa Đảng

(Baohatinh.vn) - Mùa Xuân năm 2014, Đảng cộng sản Việt Nam tròn 84 tuổi. Một sự trùng hợp ngẫu nhiên, ngày thành lập Đảng ( 3-2) cũng là ngày mở đầu của mùa Xuân, mùa đẹp nhất trong năm. Vì vậy như một lẽ tự nhiên, mùa Xuân chúng ta thường nghĩ về xây dựng văn hóa Đảng. Xây dựng Đảng mạnh, trước hết là mạnh về văn hóa, Đảng tiên phong trước hết tiên phong về văn hóa.

Đảng là sản phẩm của sự kết hợp tinh hoa văn hóa dân tộc và thời đại: lý luận cách mạng tiên tiến của chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đảng cũng ở trong xã hội, là một trong rất nhiều tổ chức xã hội, tồn tại và hoạt động do nhu cầu của xã hội. Nhưng Đảng Cộng sản Việt Nam là một hình thức tổ chức cao nhất của quần chúng nhân dân lao động, mang bản chất của giai cấp công nhân, đại diện cho nhu cầu và lợi ích của giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: Đảng là trí tuệ, danh dự, lương tâm của dân tộc. Vì thế, nói đến văn hóa Đảng là nói đến văn hóa mang bản chất của giai cấp công nhân, là kết quả sáng tạo văn hóa của một tổ chức đặc biệt, những người con ưu tú của dân tộc. Những giá trị sáng tạo đó là bộ phận tiên tiến của văn hóa dân tộc, kế thừa và phát triển văn hóa dân tộc ở một trình độ cao hơn, có sự khác về chất.

Văn hóa là các giá trị. Hệ giá trị là cái gốc, biểu hiện cốt lõi của một nền văn hóa, kết tinh thành bản sắc dân tộc. Giá trị văn hóa truyền thống của người Việt Nam được thể hiện ở lòng yêu nước nồng nàn, ý chí tự cường, tự tôn dân tộc; tinh thần đoàn kết gắn bó cá nhân, gia đình, làng xã, Tổ quốc; lòng nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình, đạo lý; đức tính cần cù, sáng tạo trong lao động; giản dị trong lối sống, tinh tế trong ứng xử... Văn hóa Việt Nam là nền văn hóa luôn lấy sứ mệnh lịch sử của dân tộc làm sứ mệnh lịch sử của mình. Bốn yếu tố tham gia tạo thành văn hóa Việt Nam, được sắp xếp theo trình tự: Tổ quốc, gia đình, thân phận, diện mạo. Có thể tùy theo hoàn cảnh khác nhau mà biểu hiện đó có thể khác nhau, nhưng xuyên suốt quá trình lịch sử, độc lập dântộc luôn là giá trị hàng đầu trong bảng giá trị văn hóa của người Việt.

Ngay từ khi thành lập (3-2-1930), Đảng Cộng sản Việt Nam đã quan tâm đến vấn đề văn hóa, vai trò của văn hóa, coi đó là một trong những nhiệm vụ để giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Hơn tám thập kỷ lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta rất nhất quán và không ngừng bổ sung đường lối xây dựng nền văn hóa mới cho phù hợp tiến trình vận động, phát triển của cách mạng dân tộc. Đảng lãnh đạo đưa nước ta từ một nước thuộc địa, nửa phong kiến thành một quốc gia độc lập, tự do, đi lên CNXH; dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ xã hội, phát triển, hội nhập với khu vực và thế giới.

Tiếp thu tinh hoa văn hóa thời đại, Đảng ta đã lấy chủ nghĩa Mác- Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho nhận thức và hành động. Trên cơ sở hệ tư tưởng đó, sự sáng tạo văn hóa của Đảng được thể hiện cụ thể ở bản chất giá trị ngọn cờ lý tưởng, ở tính khoa học cách mạng của những chủ trương, đường lối mà Đảng đề ra, ở nhân cách đạo đức của người đảng viên, ở trình độ tổ chức Đảng...

Văn hóa Đảng là một bộ phận của văn hóa Việt Nam bắt nguồn từ nền văn hóa lâu đời của dân tộc, là một bộ phận văn hóa tiên tiến, ưu tú luôn bám rễ sâu vào nền văn hóa dân tộc, kế thừa và phát huy được bản sắc văn hóa dân tộc ở một tầm cao mới. Xây dựng văn hóa Đảng không thể tách rời văn hóa dân tộc, phải trên cơ sở văn hóa dân tộc. Có thể nói lần đầu tiên trong lịch sử văn hóa dân tộc, đường lối lãnh đạo văn hóa của Đảng không những đánh dấu sự nhận thức ở một trình độ cao hơn về lý luận văn hóa, mà còn đáp ứng được yêu cầu phát triển văn hóa trong một thời đại mới của lịch sử dân tộc.

Giữ vững nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây chính là tính nổi trội về đặc thù của văn hóa Đảng. Sức mạnh của Đảng được bắt nguồn từ cơ sở khoa học của chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vì vậy để xây dựng văn hóa Đảng chúng ta phải tuân thủ và thực hiện đúng đắn nguyên tắc tập trung dân chủ. Nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng sẽ phát huy được trí tuệ của đảng viên và tổ chức Đảng, chống lại một cách có hiệu quả những biểu hiện cục bộ, bè phái của chủ nghĩa cá nhân, làm cho sự lãnh đạo luôn đúng đắn. Trên cơ sở những quyết sách đúng mà các tổ chức khác trong hệ thống chính trị sử dụng tập trung dân chủ để tìm ra những biện pháp tổ chức thực hiện hiệu quả, xây dựng được những cái đúng, cái tốt, cái đẹp. Vì vậy, văn hóa Đảng chính là những quyết định đúng, phù hợp với quy luật, với nguyện vọng của nhân dân và mang lại hiệu quả thiết thực.

Thực tế đã chứng minh qua các thời kỳ cách mạng, trong nguy hiểm, gian khổ, ác liệt, các tổ chức Đảng và đội ngũ cán bộ đảng viên đã nêu cao tinh thần hy sinh, quên mình vì nước, vì dân. Lý tưởng cao đẹp của Đảng đã thấm sâu vào tư tưởng, nhận thức, đã biến thành động cơ bên trong thôi thúc người cộng sản có nghị lực phi thường, gan góc đến lạ kỳ. Nơi nào gian khổ, khó khăn người cộng sản luôn đi tiên phong, dẫn dắt quần chúng tiến lên. Tính chiến đấu của người cộng sản và tổ chức Đảng thể hiện ở vai trò tiền phong, gương mẫu trong đạo đức, lối sống, sẵn sàng hy sinh, phấn đấu không mệt mỏi để đuổi kịp sự phát triển của nhân loại, để Đảng luôn ngang tầm với đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp cách mạng. Xây dựng văn hóa Đảng là phải xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên ngày càng có trình độ văn hóa cao hơn, giải quyết các mối quan hệ thấu lý đạt tình, thắm đượm tình người, giàu tính nhân văn và sống có văn hóa. Là cán bộ, đảng viên, nếu chưa mẫu mực về văn hóa thì không thể xứng đáng là người lãnh đạo của dân.

Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Vinh dự rất to lớn nhưng trách nhiệm vô cùng nặng nề. Thực hiện tự phê bình và phê bình sẽ xây dựng sự đoàn kết gắn bó trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội. Đây là quy luật phát triển của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: "Một đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một đảng hỏng. Một đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một đảng tiến bộ, chắc chắn, chân chính". Đây chính là điểm đặc thù của văn hóa Đảng, văn hóa ở trình độ cao, đại diện, tiêu biểu cho trí tuệ của dân tộc. Nhờ thẳng thắn tự phê bình và phê bình mà Đảng ta trong 84 năm qua luôn hội tụ được trí tuệ của đội ngũ đảng viên, các tổ chức Đảng và cả dân tộc. Sự chân tình, thương yêu giúp đỡ nhau trong tự phê bình và phê bình của đội ngũ đảng viên đã làm cho Đảng ta đoàn kết, thống nhất về ý chí và hành động, từ đó đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân thành một khối thống nhất, tạo nên sức mạnh vĩ đại trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Hơn tám thập kỷ qua, bên cạnh những kết quả to lớn mà văn hóa Đảng đã góp phần tích cực để làm cho Đảng ta đủ sức lãnh đạo, xây dựng xã hội mới phù hợp với mục đích nhân văn cao cả của văn hóa và khát vọng dân chủ cao đẹp của thời đại. Tuy nhiên, trong Đảng vẫn còn nhiều thiếu sót, đặc biệt sự xuống cấp của tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Chính vì vậy đã làm suy giảm sự sáng tạo cũng như vai trò lãnh đạo của Đảng trong giai đoạn hiện nay. Mặt khác, cũng chính điều đó đã làm phai nhạt, đi ngược lại truyền thống vẻ vang của Đảng, của dân tộc trong gần một thế kỷ qua - truyền thống vốn đã được xây đắp bởi sự hy sinh xương máu của biết bao thế hệ.

Vì thế mục tiêu của xây dựng văn hóa Đảng là nhằm xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng ngày càng trong sạch vững mạnh. Văn hóa là ở con người, ở người đảng viên đòi hỏi sự phấn đấu về văn hóa cao hơn. Xây dựng văn hóa Đảng thực chất là giữ gìn và phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trước quần chúng nhân dân. Đó cũng chính là lý do để Đảng tồn tại. Xây dựng văn hóa Đảng trong giai đoạn hiện nay là phải tập trung khắc phục cho kỳ được tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên như NQT.Ư (Khóa XI) "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay" đã đề ra. Phải làm cho Đảng ta luôn xứng đáng "là đạo đức, là văn minh".

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast