Tờ trình mới đây hôm 6/10 của Chính phủ trước quốc hội về điều chỉnh mức thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với xe ôtô chở người dưới 9 chỗ mang tới những tín hiệu phát triển mới cho thị trường. Trong khi giá xe bình dân cỡ nhỏ, động cơ dưới 2 lít giảm khoảng 14% thì những xe trên 2 lít lại tăng mạnh, mở ra cơ hội sở hữu xe hơi cỡ nhỏ cho khách hàng Việt.
Cơ hội đến với những xe cỡ nhỏ, nhưng dòng xe này lại có những hạn chế, khiến triển vọng nở rộ bị thu hẹp. Trong đó, kích thước nhỏ cùng động cơ yếu có thể khiến khách hàng mang nhiều e ngại. Trong tờ trình lần này không nhắc tới sửa đổi thuế TTĐB với xe bán tải. Nếu không có những thay đổi, bối cảnh này mang tới cơ hội tươi sáng cho dòng xe này, khi kích thước phù hợp, động cơ lớn nhưng không bị tăng thuế.
Xe bán tải xếp vào danh mục xe ở điểm d, mục 4 trong Biểu thuế TTĐB, tức là xe vừa chở hàng, vừa chở người, với mức thuế suất TTĐB là 15%. Như vậy, theo đề xuất mới của chính phủ chỉ điều chỉnh cho những dòng xe chở người dưới 9 chỗ, tức tạm thời loại xe bán tải vẫn chịu thuế 15%.
Mitsubishi Triton 2015.
Ở Việt Nam, xe hơi vẫn là phương tiện đắt tiền được sử dụng bởi cả gia đình, do đó nhu cầu về mẫu xe rộng rãi, đủ chỗ ít nhất cho gia đình 4 người vẫn chiếm đa số. Tuy nhiên những xe cỡ nhỏ như phân khúc A, hay B lại gò bó, không gian chật chội.
Bên cạnh đó, xe cỡ nhỏ mang động cơ cũng nhỏ. Thực tế cho thấy, xe lắp cỗ máy khoảng 1,5 lít trở xuống chỉ thích hợp di chuyển trong nội thành. Khi ra đường cao tốc hay đồi núi, những xe này biểu hiện rõ khi đuối ở tốc độ cao, vượt xe khác đặc biệt là leo dốc. Đi cùng đó là cảm giác bồng bềnh, không chắc chắn ở tốc độ cao.
Những nhược điểm trên được xe bán tải khắc phục toàn bộ. Xu hướng hiện nay ở châu Á sử dụng bán tải như xe chở người thông thường, nên các hãng quan tâm hơn tới việc thiết kế nội thất rộng rãi cũng như tích hợp công nghệ hỗ trợ. Nhờ đó, xe bán tải như một mẫu sedan 5 chỗ tầm trung.
Ưu điểm lớn thứ hai là động cơ bán tải thường từ khoảng 2,5 lít đến 3 lít, với đặc trưng thiết kế mô-men xoắn lớn đáp ứng nhu cầu chở hàng nặng trên đường trường, nhờ đó pick-up chinh phục nhiều loại địa hình ở Việt Nam. Đặc điểm này cũng khắc phục hết những nhược điểm mà xe nhỏ mang tới.
Lợi thế cuối cùng là mức giá. Xe bán tải ở Việt Nam phát triển từ khung gầm tương đương với những chiếc sedan cỡ C, nhưng mức giá thường thấp hơn so với sedan cùng phân khúc, bởi những lợi thế về thuế phí đem lại.
Ngoài ra, nhu cầu sử dụng xe gầm cao tăng nhanh trong vài năm trở lại đây, khiến bán tải hoặc SUV ngốn dần thị phần của hai dòng xe truyền thống là sedan và hatchback.
Thị trường bán tải Việt Nam bán khoảng 9.600 xe năm 2014, với 7 cái tên chính là Ford Ranger, Mazda BT-50, Toyota Hilux, Nissan NP300 Navara, Mitsubishi Triton, Isuzu D-Max và Chevrolet Colorado. Năm 2014, mức tăng doanh số đạt 168% so với 2013, cho thấy tiềm năng phát triển của phân khúc.
Khi đề xuất mức thuế mới đi vào thực tiễn, nếu Chính phủ không điều chỉnh mức thuế với xe bán tải, dòng xe này còn đe dọa chiếm khách hàng của phân khúc SUV xung quanh một tỷ, lắp động cơ 2-3 lít, chịu thuế tăng từ 50% lên 60%.
Bản thân các hãng xe cũng cho thấy các hoạt động dồn nhiều lực cho dòng xe lai. Những phiên bản mới nhất của Toyota Hilux, Chevrolet Colorado, Nissan NP300 Navara hay Mitsubishi Triton đã có mặt ở Việt Nam.
Thậm chí Toyota trước nay đều để Hilux tự trôi hàng dựa vào giá trị thương hiệu của hãng thì năm nay cho thấy mối quan tâm hơn, khi tổ chức họp báo ra mắt sản phẩm quy củ. Hai đối trọng lớn trên thị trường là Ford Ranger và Mazda BT-50 vẫn vững vàng nhờ lợi thế thiết kế hiện đại, động cơ khỏe và trang bị nhiều như sedan.
Đề xuất mức thuế mới mà Chính phủ trình Quốc hội đang tiếp tục thảo luận, vì thế những cơ hội dành cho xe bán tải vẫn bỏ ngỏ cho tới khi có những văn bản sửa đổi luật ban hành chính thức. Theo chuyên gia trong ngành, nhiều khả năng, xe bán tải sẽ chịu thuế mới, với mức thuế suất bằng 60% so với dòng xe chở người cùng dung tích. Ví dụ, xe chở người động cơ 2-3 lít chịu thuế 60%, thì xe bán tải chịu thuế 36%.
