Thảm họa MH17: Phe nổi dậy Ukraine bị tố hủy bằng chứng

Dải băng trắng được quấn trên cây cọc đánh dấu vị trí thi thể nạn nhân vụ rơi máy bay - Ảnh: AFP

Ngày 19.7, Chỉ huy cơ quan phản gián Ukraine Vitaly Nada khẳng định có “bằng chứng thuyết phục” cho thấy đội vận hành hệ thống tên lửa mà Kiev cho là đã bắn hạ máy bay Boeing 777 của Hãng hàng không Malaysia Airlines mang số hiệu MH17, là các công dân Nga, theo Reuters.

Ông Nada còn yêu cầu phía Nga cung cấp danh tính của những người đó để Ukraine thẩm vấn. Ngoài ra, Kiev còn ra thông cáo quy kết “các phần tử khủng bố với sự hỗ trợ của Nga đang cố hủy bằng chứng về tội ác quốc tế này”.

Theo AFP, thông cáo cho biết phe nổi dậy đã đưa 38 thi thể vào một nhà xác ở tỉnh Donetsk, nơi họ đang kiểm soát. Trong khi đó, lãnh đạo phe nổi dậy Aleksander Borodai khẳng định người của ông chưa đến hiện trường, nhưng cảnh báo thi thể nạn nhân đang bị thối rữa, theo Reuters.

Ông Borodai tuyên bố nếu tình trạng này tiếp tục diễn ra, họ sẽ di chuyển các thi thể và kêu gọi Nga hỗ trợ, đưa chuyên gia đến.

Trước khi lên đường đến hiện trường máy bay rơi, Bộ trưởng Giao thông Malaysia Liow Tiong Lai cho rằng có dấu hiệu cho thấy những bằng chứng quan trọng đã không được bảo vệ và việc không ngăn chặn được hành động phá hủy bằng chứng là “sự phản bội đối với những nạn nhân đã mất”. Theo truyền thông Malaysia, một nhóm điều tra đặc biệt gồm 116 người đã lên đường đến Ukraine để tìm hiểu nguyên nhân vụ thảm họa máy bay khiến 298 người thiệt mạng ngày 17.7. Quân đội Malaysia cũng điều hai máy bay vận tải quân sự C-130 Hercules đến Ukraine để hỗ trợ các nhà điều tra.

Cản trở điều tra

Trước đó, gần 30 quan sát viên quốc tế thuộc Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) cùng 4 đại diện của Cơ quan hàng không dân dụng Ukraine đã có mặt tại khu vực miền đông Ukraine. Tổ chức Cảnh sát quốc tế (Interpol) thông báo đã cử một nhóm chuyên gia đến Ukraine giúp xác định danh tính nạn nhân. Các nhân viên Interpol sẽ cùng khoảng 30 quan sát viên OSCE giúp giám sát việc bàn giao thi thể nạn nhân cho giới chức của ít nhất 9 nước liên quan. BBC cho hay một nhóm gồm 10 chuyên gia Anh cũng đã lên đường đến Ukraine để giúp làm sáng tỏ vụ việc. Tuy nhiên, các nhà điều tra quốc tế đã gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận hiện trường máy bay rơi ở miền đông Ukraine, vốn thuộc quyền kiểm soát của quân nổi dậy.

Theo một đại diện OSCE, các tay súng chống đối không cho những nhà điều tra tiếp cận hiện trường. “Một lính canh đã bắn chỉ thiên khi một thành viên trong đoàn bước ra khỏi khu vực được phép quan sát”, ông Michael Bociurkiw, thành viên của OSCE, kể lại. Một giờ sau đó, các quan sát viên phải nhanh chóng rời khỏi hiện trường nên không thể thiết lập hành lang tiếp cận khu vực cho các nhóm chuyên gia quốc tế đến điều tra vụ việc. AFP đưa tin phe chống đối ngày 19.7 đã đồng ý thiết lập khu vực an ninh quanh khu vực máy bay rơi.

Trong cuộc hội đàm với Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko ngày 19.7, Ngoại trưởng Hà Lan Frans Timmermans nói rằng người dân Hà Lan bị sốc và phẫn nộ khi nghe tin nhiều thi thể nạn nhân của vụ máy bay rơi bị kéo tới kéo lui tại hiện trường. Ông Timmermans còn tuyên bố một khi có bằng chứng, Hà Lan sẽ quyết đưa các thủ phạm và những người liên quan ra công lý, theo Reuters. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Nga cho biết trong cuộc điện đàm hôm qua, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và người đồng cấp Mỹ John Kerry nhất trí rằng Moscow và Washington sẽ dùng ảnh hưởng của họ để tác động cả hai phe ở Ukraine chấm dứt các hành động gây hấn.