42.700 tỷ đồng vốn Nhà nước "có dấu hiệu" đầu tư không hiệu quả

Tổng vốn được phê duyệt sau cùng của 72 dự án có dấu hiệu đầu tư không hiệu quả tăng hơn 9.000 tỷ đồng so với ban đầu.

Bộ Kế hoạch & Đầu tư vừa công bố báo cáo Đề án nghiên cứu nâng cao hiệu quả đầu tư của doanh nghiệp nhà nước. Tính đến cuối tháng 8, mới có 60 bộ ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước gửi báo cáo rà soát các dự án có dấu hiệu đầu tư không hiệu quả. Theo đó, có khoảng 250 doanh nghiệp nhà nước do các cơ quan này làm đại diện chủ sở hữu đã được rà soát tình hình đầu tư dự án trong giai đoạn 2000-2016, chiếm hơn 31% tổng số doanh nghiệp thuộc diện phải rà soát.

Thống kê sơ bộ cho thấy, hiện tồn tại 72 dự án có dấu hiệu đầu tư không hiệu quả với tổng mức đầu tư được phê duyệt sau cùng khoảng 42.744 tỷ đồng, tăng hơn 9.000 tỷ đồng so với ban đầu. Trong đó, số lượng dự án của các doanh nghiệp trực thuộc Bộ chiếm hơn phân nửa với tổng mức đầu tư được phê duyệt sau cùng trên 22.900 tỷ đồng.

42 700 ty dong von nha nuoc co dau hieu dau tu khong hieu qua

Nhiều dự án đầu tư không hiệu quả trải đều ở các đơn vị, bộ ngành.

Nổi bật trong số này là Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn với 27 dự án với tổng mức đầu tư gần 910 tỷ đồng, tập trung chủ yếu tại ba doanh nghiệp là Tổng công ty Lương thực Miền Nam, Tổng công ty Cà phê Việt Nam và Công ty TNHH MTV Thuỷ sản Hạ Long. Phần lớn các dự án này đã tạm dừng hoạt động hoặc đang sản xuất nhưng thua lỗ lớn.

Trường hợp của Bộ Giao thông vận tải chỉ có hai doanh nghiệp sở hữu các dự án có dấu hiệu đầu tư không hiệu quả là Tổng công ty Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam (SBIC) và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines), nhưng tổng vốn đầu tư được phê duyệt cuối cùng lên đến gần 15.000 tỷ đồng. Con số này chưa bao gồm dữ liệu của SBIC do đơn vị này đang thực hiện đề án tái cơ cấu theo quyết định của Thủ tướng.

Đợt này có 9 bộ ngành báo cáo không có dự án đầu tư kém hiệu quả thuộc các doanh nghiệp nhà nước do các cơ quan này là đại diện chủ sở hữu, điển hình như Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Đài truyền hình Việt Nam…

Đối với nhóm tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước, trường hợp đáng chú ý nhất là Tổng công Giấy Việt Nam (Vinapaco) với 8 dự án có tổng vốn trên 11.080 tỷ đồng, chiếm hơn một phần tư tổng mức đầu tư được phê duyệt sau cùng.

Bên cạnh đó, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) cho biết chưa ghi nhận các dự án đầu tư có dấu hiệu không hiệu quả, nhưng đơn vị này đang vận hành dự án Phóng vệ tinh viễn thông Vinasat-2 với khoản lỗ luỹ kế 1.209 tỷ đồng kể từ thời điểm được phóng lên quỹ đạo vào giữa năm 2012. Dự án có tổng mức đầu tư là 5.462 tỷ đồng. Trong đó, 20% được lấy từ ngân sách tập đoàn, phần còn lại vay từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam và vay thương mại. VNPT dự kiến nếu khai thác hiệu quả thì thời gian thu hồi vốn là 10 năm, nhưng do doanh thu những năm đầu không đạt kế hoạch nên nhiều khả năng phải kéo dài.

Theo đánh giá của Bộ Kế hoạch & Đầu tư, các dự án có dấu hiệu đầu tư không hiệu quả tập trung chủ yếu trong lĩnh vực bất động sản, phát triển hạ tầng cảng biển, nông lâm thuỷ sản và nâng cấp, mở rộng công suất nhà máy. Những dự án được xếp vào nhóm này dựa trên các tiêu chí như: tổng mức đầu tư phải điều chỉnh tăng so với được phê duyệt trước đó, doanh thu và lợi nhuận thực tế thấp hơn trong báo cáo nghiên cứu khả thi, giá thành sản phẩm thực tế cao hơn tính toán khi thiết kế dự án, dự án đầu tư đi vào hoạt động nhưng không đảm bảo công suất thiết kế, không bù đắp được chi phí vận hành…

Báo cáo nhận định, nguyên nhân các dự án phải tạm dừng hoạt động hoặc thua lỗ kéo dài là do năng lực của chủ đầu tư còn nhiều hạn chế, yếu kém trong công tác lập, triển khai và quản lý dự án cũng như dự báo biến động của thị trường trong nước và thế giới. Ngoài ra, công tác đàm phán và ký kết hợp đồng với các nhà thầu nước ngoài còn lúng túng, đặc biệt là đối với các dự án có công nghệ hiện đại dẫn đến phát sinh các tranh chấp khó giải quyết. Về khách quan, tác động của diễn biến tỷ giá và lãi suất nằm ngoài dự tính ban đầu cũng làm giảm hiệu quả đầu tư.

Hiện, còn một số bộ ngành và địa phương đang quản lý nhiều doanh nghiệp nhà nước như Bộ Xây dựng, UBND TP HCM, Tập đoàn Dầu khí, Tập đoàn Hoá chất, Tổng công ty Xi măng… chưa gửi báo cáo theo đề nghị. Đặc biệt trong số này là Bộ Công Thương với 12 dự án thua lỗ gần 63.600 tỷ đồng và khoản nợ phải trả trên 55.000 tỷ đồng, theo báo cáo hồi tháng 4 năm nay. Do đó, con số tổng vốn rót vào các dự án có dấu hiệu đầu tư không hiệu quả dự kiến “đội” thêm gấp nhiều lần khi báo cáo chính thức được công bố.

Theo VnExpress

Chủ đề Tài Chính - Ngân Hàng

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast