Trông vào ngành sản xuất
Theo báo cáo về triển vọng thị trường Việt Nam tháng 5 của HSBC, bất kể tăng trưởng toàn cầu thấp, xuất khẩu của Việt Nam đang tăng với đà hai con số. Nhập khẩu linh kiện tăng cho thấy dòng xuất sẽ có khả năng duy trì mạnh trong suốt năm. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng và phần nhiều trong số đó được hướng tới khu vực sản xuất đang thúc đẩy tăng trưởng công ăn việc làm. Với đà tăng giá thực phẩm đang chậm lại, có khả năng lạm phát quý 2 sẽ thấp hơn 7% so với cùng kỳ năm ngoái, hỗ trợ cho sức mua của người tiêu dùng.
 |
Việt Nam vẫn ở giai đoạn đầu của phát triển – phần lớn dân số (70%) vẫn sống ở khu vực nông thôn. Điều này có nghĩa là chỉ cần đưa người dân đang sinh sống nhờ vào nông nghiệp vào các nhà máy sẽ tăng sản lượng quốc gia và thu hút lao động dư thừa. Dòng vốn FDI liên tục đã thúc đẩy và tạo đà cho quá trình này.
Từ đầu năm tới nay, FDI đã tăng 57,3% với 84,8% trong số đó chảy vào sản xuất. Chỉ số PMI ngành sản xuất của HSBC trong tháng 4 cho thấy hoạt động sản xuất đang gia tăng. Điều đáng chú ý nhất là chỉ số công việc đã tăng, tín hiệu cho thấy nhu cầu đang dần tăng cũng như các kế hoạch mở rộng sản xuất. Nhu cầu bên ngoài đối với hàng hóa Việt Nam vẫn mạnh mẽ hơn ở những thị trường khác.
Phần lớn lý do là việc tăng mạnh đầu tư nước ngoài vào sản xuất, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử. Các công ty đang gia tăng mua hàng để bù vào lượng hàng tồn kho giảm và số lượng bán tăng.Chi phí nhập xăng dầu giảm, cho thấy sự giảm sút cả về giá cũng nhu cầu.
HSBC dự đoán năng lực tinh hóa dầu trong nước ngày càng cao sẽ giảm sự phụ thuộc của Việt Nam vào sản phẩm xăng dầu nhập khẩu trong tương lai.Trong khi lạm phát được kiềm chế, doanh số bán lẻ đang dần thấy sự hồi phục. Lĩnh vực bán lẻ sẽ dần phục hồi khi người dân tự tin hơn vào chính sách điều hành kinh tế.
Khó có cải tổ lớn
Nhưng bức tranh không phải là toàn màu hồng. Trong nước, giá thực phẩm đang tăng, các chi phí khác cũng tiếp tục tăng. Khoảng cách giữa giá đầu vào và đầu ra vẫn lớn. Các nhà sản xuất đang chịu chi phí sản xuất cao hơn nhưng không thể chuyển chi phí sang cho người tiêu thụ do cạnh tranh. Các biện pháp giảm giá cũng được áp dụng để thúc đẩy cầu.
Bên ngoài, trong khi xuất khẩu vẫn mạnh, môi trường toàn cầu đang xấu đi, với chỉ số tăng trưởng ở Mỹ, châu Âu và Trung Quốc đang giảm. Do đó, các công ty Việt Nam đang duy trì trạng thái cảnh giác, giữ hàng tồn kho thấp mặc dù vẫn lạc quan về tương lai.
Về vấn đề nợ xấu, HSBC cho rằng nợ xấu sẽ không thể giải quyết trừ khi có một khung pháp lý tốt hơn về nợ xấu hoặc phải bơm vốn tư nhân hay nước ngoài, và nguồn vốn sẽ không đến từ khu vực công. Lựa chọn khó khăn giảm đà tăng trưởng đã làm lộ ra những kẽ nứt trong nền kinh tế Việt Nam nhưng đó là bước đi cần thiết quan trọng. Một nền kinh tế vĩ mô ổn định hơn sẽ có nhiều khả năng dẫn tới những cải cách cơ bản quan trọng.
Theo HSBC, quá trình tăng trưởng kinh tế của Việt Nam vẫn còn những bất cập. Việt Nam đã đặt ra chỉ tiêu đến năm 2015 hoàn thành việc tái cấu trúc ngành tài chính và khu vực quốc doanh. Tuy nhiên một kế hoạch cụ thể cho mục tiêu này chưa được công bố.
Một kế hoạch cải cách lớn khó có thể được đưa ra trong ngắn hạn vì cuộc tranh luận về tái cấu trúc các tập đoàn nhà nước vẫn còn chưa ngã ngũ. Nhiều khả năng Chính phủ sẽ thực hiện việc tái cấu trúc theo dạng vừa làm vừa rút kinh nghiệm thay vì tiến hành triệt để một cuộc cải tổ lớn.
Cuối tuần trước, báo cáo khảo sát của công ty Dịch vụ Thông tin Tài Chính WVB Việt Nam (WVB FISL) cho thấy nhiều bất ngờ khi các doanh nghiệp Việt Nam tỏ ra lạc quan hơn nhiều về sự tăng trưởng kinh tế năm 2013. Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) Quý I năm 2013 đạt 114 điểm tăng 31 điểm so với Quý IV năm 2012 (83 điểm). Hầu hết các doanh nghiệp đều cho rằng hiện tại nền kinh tế Việt đã tốt hơn 12 tháng trước và trong thời gian tới có triển vọng phát triển tốt hơn nữa.
