Công ty TNHH MTV Thủy lợi Can Lộc: Trong cái khó đã ló cái khôn!

Vụ hè thu 2011, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Can Lộc hợp đồng tưới cho hơn 8.700 ha cây trồng và 850 ha nuôi trồng thủy sản trên địa bàn 3 huyện: Can Lộc, Lộc Hà và Thạch Hà. Tuy nguồn nước ở các hồ, đập hiện dồi dào hơn so với vụ hè thu năm ngoái nhưng do hệ thống công trình xuống cấp nghiêm trọng nên việc giải bài toán đảm bảo tốt nguồn nước tưới cho cây trồng đang đặt công ty trước nhiều thách thức đòi hỏi phải nỗ lực lớn để vượt qua.

Tràn Đập Bạng (thôn 9, xã Thượng Lộc – Can Lộc) được bổ sung nguồn nước từ hồ Vực Trống đảm nhiệm tưới cho trên 240 ha lúa hè thu của các xã Thượng Lộc và Vĩnh Lộc. Vì thiết kế ở hai cốt nước tưới khác nhau nên ngoài một tràn tự do bằng bê tông, công trình này còn có thêm một đập dâng bằng đất nằm nối tiếp. Do đầu tư không đồng bộ nên đến nay, đập đất này chưa được bê tông hóa nên hễ sau những trận mưa lớn là công trình lại bị sạt lở nghiêm trọng dẫn đến không tích đủ nước đạt ngưỡng tưới cho xã Thượng Lộc.

“Đầu vụ hè thu 2011, Công ty đã huy động nhân lực đào đắp đất tu bổ tràn nhưng do đất không đồng chất (chủ yếu đất đá cơm) nên sau mấy trận mưa trong tháng 5 vừa qua, công trình lại bị xói lở mạnh. Chỉ cần hơn 1,5 tỷ đồng cho việc bê tông hóa mấy trăm mét tràn đất này nhưng do nguồn kinh phí hạn hẹp nên Công ty rất cần sự hỗ trợ từ trên”, ông Trần Xuân Hòa – Trưởng phòng kỹ thuật, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Can Lộc cho biết.

Tràn Đập Bạng (xã Thượng Lộc - Can Lộc) bị sạt lở nặng gây khó khăn trong tưới nước vụ hè thu
Tràn Đập Bạng (xã Thượng Lộc - Can Lộc) bị sạt lở nặng gây khó khăn trong tưới nước vụ hè thu

Ngoài tràn Đập Bạng, trên địa bàn Can Lộc và Lộc Hà hiện còn nhiều công trình thủy lợi đang khắc khoải chờ vốn để khắc phục sạt lở như: đập Cố Châu, tràn Vực Trống, tràn Khe Hao, hệ thống kênh Cầu Cao, kênh Đông Cu Lây…

Theo ông Nguyễn Hồng Quang – Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy lợi Can Lộc, mưa lũ năm 2010 đã phá hỏng nghiêm trọng hệ thống hồ, đập, kênh mương phục vụ tưới tiêu với kinh phí cần khắc phục hàng chục tỷ đồng. Dù đã có khá nhiều đoàn khảo sát, đánh giá nhưng đến nay, đơn vị mới được cấp 1,6 tỷ đồng. Con số đó chẳng thấm vào đâu trước khối lượng bê tông cần xây lắp của những hạng mục lớn.

Lực bất tòng tâm. Việc công trình hư hỏng, xuống cấp sẽ tác động lớn đến phục vụ tưới tiêu, đặc biệt là sẽ thất thoát một lượng nước lớn. Song, trong cái khó của mình, Công ty đã ló những cái khôn. Đó là, để đối phó với việc bị thất thoát lượng nước lớn do năng lực yếu của các công trình nên ngay từ khi còn phục vụ tưới cho lúa đông xuân làm đòng, trổ bông, mặc dù nguồn nước ở các hồ đập khá dồi dào nhưng Công ty đã chủ trương đóng cống để cất dành cho vụ hè thu. Thay vào đó, đơn vị chỉ đạo các cụm, trạm quản lý thủy nông tận dụng triệt để nguồn nước ở các sông, suối để bơm tưới.

Cùng đó, Công ty sớm tổ chức hội nghị khách hàng dùng nước để xây dựng quy trình, thống nhất lịch tưới trên nguyên tắc mở nước, điều tiết nước phải hợp lý, tiết kiệm và thực hiện phương pháp tưới “xa trước, gần sau; cao trước – thấp sau”; đối với các hồ chứa, nếu lượng nước đầu nguồn không đủ để tưới đồng loạt thì phải tổ chức tưới luân phiên, đồng thời đảm bảo phân chia nước hợp lý nhằm tránh tình trạng tranh chấp nước làm ảnh hưởng đến thời gian tưới và thời vụ sản xuất.

Ngoài ra, Công ty cũng giao nhiệm vụ cho các cụm, trạm tăng cường quản lý các cống ngăn mặn - giữ ngọt, thường xuyên theo dõi và kiểm tra nồng độ mặn để có kế hoạch đóng mở cống hợp lý, trường hợp mặn xâm nhập vượt mức cho phép thì phải thông báo cho các địa phương không bơm tưới; thường xuyên tuyên truyền, vận động bà con nông dân tăng cường công tác đắp bờ giữ nước tại chân ruộng để tiết kiệm nước, đồng thời chuẩn bị mọi phương tiện để chủ động chống hạn như: máy bơm điện, máy bơm dầu giã chiến, gàu tát…

Khó khăn là vậy nhưng nhận thức tầm quan trọng của việc tưới tiêu trong vụ hè thu, nhất là trong điều kiện gấp gáp về thời vụ sản xuất lúa như năm nay, những ngày qua, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Can Lộc đã tiến hành mở nước đợt 1 để bà con nông dân làm đất, bắc mạ.

Tất cả mới chỉ bắt đầu. Phía trước của Công ty TNHH MTV Thủy lợi Can Lộc vẫn còn 7 – 8 đợt tưới trong khi tình hình thời tiết được dự báo còn nhiều bất thường và khó lường. Vì thế, ngoài nỗ lực của mình, Công ty còn cần đến sự hỗ trợ kinh phí từ UBND tỉnh trong việc mua thêm một số máy bơm dầu, thay thế thiết bị các trạm bơm điện. Đối với UBND các huyện nằm trong vùng tưới, Công ty đề nghị cần chỉ đạo các xã củng cố các tổ chức thủy nông cơ sở để dẫn nước hợp lý, hiệu quả, đặc biệt là nạo vét kênh mương nội đồng và chủ động xây dựng phương án chống hạn.

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast