ASEAN quyết tâm biến "tầm nhìn" thành "hiện thực"

Thành tựu nổi bật nhất của ASEAN trong 46 năm qua là nỗ lực đưa Hiến chương ASEAN vào cuộc sống.

Ngày 8/8 đánh dấu ASEAN tròn 46 tuổi. Sau 46 năm hình thành và phát triển, ASEAN đã vượt qua bao thăng trầm và thách thức để hình thành một thực thể chính trị phát triển toàn diện về chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội. Sự năng động và đoàn kết đã giúp ASEAN trở thành một trong những khu vực hấp dẫn nhất thế giới, có vai trò điều phối quan trọng trong các hoạt động ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Lễ thượng cờ nhân kỷ niệm 46 năm thành lập ASEAN diễn ra sáng 8/8 tại trụ sở Bộ Ngoại giao Việt Nam (Ảnh: Bùi Hùng)

Lễ thượng cờ nhân kỷ niệm 46 năm thành lập ASEAN diễn ra sáng 8/8 tại trụ sở Bộ Ngoại giao Việt Nam (Ảnh: Bùi Hùng)

Được thành lập ngày 8/8/1967 tại Bangkok, Thái Lan, ASEAN từ chỗ chỉ có 5 thành viên sáng lập trong một khu vực từng xảy ra những cuộc chiến tranh, xung đột tàn khốc, nghèo đói lạc hậu, nay đã quy tụ được cả 10 nước Đông Nam Á, đưa đến những thay đổi căn bản về chất của Hiệp hội, cũng như tình hình khu vực.

Thực tiễn gần 50 năm qua cho thấy, ASEAN là một tổ chức hợp tác khu vực có sức sống mãnh liệt và khả năng thích ứng nhanh chóng với những biến đổi của thời cuộc. ASEAN đã dần xóa bỏ được những ngờ vực về khả năng vượt qua những thách thức lớn, kể cả những tác động nặng nề của cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế toàn cầu, hay những căng thẳng liên quan đến chủ quyền biển đảo.

Ngoại trưởng Brunei - Hoàng thân Hassan Bolkia đã nhấn mạnh điều này tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao mới đây của ASEAN: “Có một điều mà chúng tôi nhận thấy rõ ràng rằng ASEAN đang cùng thống nhất tạo ra một khu vực chung hoà bình và ổn định. Đã có lo ngại rằng những vấn đề được thảo luận có thể đi chệch ra khỏi quỹ đạo. Nhưng rất may là ASEAN đã không như vậy. Chúng ta đã cùng làm việc và phối hợp với nhau rất tốt. Người dân ASEAN đã ủng hộ chúng ta và bạn bè quốc tế cũng ủng hộ chúng ta”.

Nổi bật nhất trong những thành tựu của ASEAN trong 46 năm qua là nỗ lực đưa Hiến chương ASEAN vào cuộc sống, qua đó tạo cơ sở pháp lý và khuôn khổ thể chế cho việc gia tăng liên kết khu vực, đồng thời tiến gần hơn tới mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 dựa trên 3 trụ cột và hướng tới việc kết nối rộng hơn ở khu vực Đông Á.

ASEAN mong muốn mọi người dân trong khối - đối tượng trung tâm mà Cộng đồng ASEAN hướng tới - sẽ được sống trong hòa bình, ổn định và hòa hợp; được phát triển bền vững và thịnh vượng trong không gian kinh tế mở; có khả năng cạnh tranh cao; được tiếp cận với các dịch vụ và phúc lợi xã hội toàn diện; giữ gìn và tôn trọng các giá trị, bản sắc văn hóa đặc sắc.

Để làm được điều đó, ASEAN đã đẩy mạnh thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nước thành viên, thúc đẩy phát triển đồng đều giữa các vùng miền để tất cả 10 nước thành viên đều có thể “cán đích” vào năm 2015.

Nhưng muốn thu hẹp khoảng cách phát triển, bên cạnh những nguồn lực nội khối, ASEAN đã tranh thủ được sự ủng hộ của các đối tác trên cơ chế hợp tác ASEAN+1, ASEAN+ 3, ASEAN Đông Á (EAS), Hợp tác Mekong và những người bạn…

Hiện hỗ trợ của các đối tác lớn như Mỹ, Nga, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Liên minh châu Âu, Australia, Ấn Độ… đã có mặt ở tất cả các lĩnh vực phát triển của ASEAN từ kinh tế, giáo dục, văn hóa đến chống biến đổi khí hậu…. với trị giá lên tới hàng trăm triệu đôla.

Các nước đối tác và đối thoại của ASEAN vẫn tiếp tục cam kết các ủng hộ của mình đối với khu vực này. Bày tỏ sự quan tâm đến quan hệ với ASEAN, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ John Kerry cho biết: “Mỹ có 3 mối quan tâm trong hợp tác với ASEAN. Đó là các cơ hội hợp tác kinh tế, an ninh về chính trị, thắt chặt mối giao lưu giữa người dân với người dân. Trên cơ sở những quan tâm đó, Mỹ cam kết ủng hộ mạnh mẽ sự hội nhập kinh tế của ASEAN, trong đó có sự hình thành cộng đồng kinh tế ASEAN vào năm 2015, cung cấp sự hỗ trợ kỹ thuật cho ASEAN để thực hiện mục tiêu này”.

Sức mạnh đoàn kết và năng động của ASEAN có sức hút mạnh mẽ với nhiều nước từ nhiều khu vực khác nhau. Không phải không có lý khi mà hầu hết các nước lớn đang dần chuyển trọng tâm đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong đó ASEAN đóng vai trò trung tâm. Cho đến thời điểm này đã có 22 quốc gia ngoài ASEAN tham gia vào Hiệp ước thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á (TAC), một công cụ quan trọng duy trì hòa bình ở khu vực.

Tổng Thư ký ASEAN nhiệm kỳ 2013-2017, ông Lê Lương Minh khẳng định: “Hiệp ước thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á được xem như hòn đá tảng điều phối quan hệ giữa các nước ASEAN. Cho đến nay đã có 22 quốc gia ngoài ASEAN tham gia, điều này cho thấy tầm quan trọng của Hiệp ước trong việc điều phối không chỉ quan hệ ASEAN mà còn của ASEAN với các nước đối tác tham gia Hiệp ước”.

Kể từ khi gia nhập ASEAN năm 1995, Việt Nam luôn là thành viên có trách nhiệm, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển và ổn định của ASEAN. Trong những năm gần đây, Việt Nam đã đề xuất được những sáng kiến nhằm thúc đẩy hơn nữa quá trình kết nối trong ASEAN được các nước trong khu vực đánh giá cao.

Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh: “Với tinh thần là một thành viên có trách nhiệm, và chủ động, chúng ta đã cùng với các nước ASEAN đóng góp vào việc xây dựng củng cố đoàn kết và vai trò trung tâm cũng như dẫn dắt của ASEAN trong cấu trúc của khu vực, đồng thời đóng góp vào những lĩnh vực để các nước trong nội khối cần tăng cường hơn nỗ lực của từng nước, năng lực của từng quốc gia để thực hiện các mục tiêu trong lộ trình xây dựng cộng đồng ASEAN vào năm 2015)

Hơn 4 thập kỷ qua, khát vọng hòa bình và phát triển luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt chiều dài hoạt động của các nước thành viên ASEAN. Vì vậy mà đoàn kết, hợp tác, cùng phát triển luôn là xu thế chủ đạo, là động lực gắn kết quan hệ giữa các nước thành viên.

Thời điểm hiện nay là giai đoạn bản lề quan trọng đối với ASEAN vì chỉ còn hơn 2 năm nữa là ASEAN phải tiến tới việc hình thành cộng đồng chung, trong khi những thách thức mà Hiệp hội phải đối mặt không phải là ít. Bất chấp tình hình khu vực và thế giới có những diễn biến phức tạp, ASEAN đã và đang dành những quyết tâm cao nhất để đảm bảo hoàn thành đúng lộ trình phát triển đề ra và thực sự kế hoạch “biến tầm nhìn thành hiện thực”./.

Nguồn: VOV.vn

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast