 |
Binh sĩ Philippines tập luyện trên một bờ biển. Quân đội Mỹ và Philippines đang tập trận trên biển Đông gần khu vực tranh chấp với Trung Quốc - Ảnh: Reuters |
Hội nghị Bộ trưởng ASEAN (AMM) sẽ diễn ra tại Brunei ngày chủ nhật 30-6. Tiếp theo đó là Diễn đàn khu vực ASEAN và Hội nghị thượng đỉnh Đông Á với sự tham gia của Mỹ, Nga, Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU)… vào ngày 2-7.
Các bộ trưởng ASEAN cũng sẽ có những cuộc họp với ngoại trưởng ba nước đối tác Trung Quốc, Nhật và Hàn Quốc. Trong hội nghị ASEAN năm ngoái, các nước khu vực đã có sự bất đồng về vấn đề tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc trên biển Đông.
Hãng tin AFP dẫn lời Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa khẳng định ASEAN đã trở nên thống nhất hơn và sẽ yêu cầu Trung Quốc đàm phán khẩn cấp về bộ Quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC). “Chúng ta cần chấm dứt việc thử thách ý chí của nhau. Đó là điều nguy hiểm và có thể dẫn tới nguy cơ tính toán sai” - Ngoại trưởng Natalegawa nói.
Tại Brunei, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cũng sẽ đề cập đến vấn đề tranh chấp trên biển Đông dù phía Trung Quốc cho rằng Mỹ không có cơ sở để can thiệp vào vấn đề này.
“Chúng tôi trông đợi các bộ trưởng tại Diễn đàn Khu vực ASEAN sẽ thảo luận các tranh chấp trên biển Đông và tăng cường nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, tự kiềm chế, giải quyết tranh chấp một cách hòa bình theo luật pháp quốc tế - AFP dẫn lời một người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết - Chúng tôi khuyến khích các bên đạt tiến bộ nhanh chóng về COC”.
Trong những năm qua, Trung Quốc luôn tìm cách trì hoãn việc đàm phán COC với ASEAN. Chuyên gia an ninh khu vực Ian Storey nhận định Bắc Kinh sẽ tiếp tục tìm cách chống lại bất kỳ nỗ lực nào có thể ảnh hưởng đến các yêu sách đòi chủ quyền của nước này.
“Sẽ phải mất vài năm để đàm phán COC - chuyên gia Storey dự báo - Trong khi đó, căng thẳng trên biển Đông sẽ tiếp tục gia tăng”. Ngoài ra, tranh chấp giữa Trung Quốc và Nhật trên biển Hoa Đông cũng có thể sẽ được đưa ra thảo luận tại Brunei.
Hội nghị ASEAN cũng diễn ra trong thời điểm Indonesia đang vật lộn với các đám cháy rừng trên đảo Sumantra. Khói bụi từ các đám cháy bao phủ Singapore và Malaysia trong nhiều ngày qua. Hiện bầu trời Singapore đã quang đãng trở lại nhưng tình trạng ô nhiễm ở Malaysia vẫn rất nghiêm trọng.
Dự kiến tại Brunei, Singapore và Malaysia sẽ gây sức ép để Indonesia nhanh chóng giải quyết nạn cháy rừng. Chính phủ Jakarta cũng đã đồng ý sẽ thảo luận về vấn đề này ở Brunei. Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nhấn mạnh Indonesia cần tìm giải pháp triệt để để ngăn chặn tình trạng cháy rừng và khói bụi tái diễn.
Một vấn đề đáng chú ý nữa ở Brunei là việc quan hệ giữa Mỹ và Nga cùng Trung Quốc đang căng thẳng do vụ “người thổi còi” Edward Snowden dễ dàng bay từ Hong Kong sang Nga. Nhiều khả năng Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ thảo luận vấn đề này với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov tại Brunei.
