Tàu điện ngầm là hệ thống giao thông chở khách với tốc độ cao, nhiều lượt, nhiều chuyến trong ngày, lượng khách lớn, thuận tiện và thoải mái. Đa số các thành phố lớn trên thế giới đều có tàu điện ngầm, mức độ tự động hóa quản lý của hệ thống tàu điện ngầm rất cao. Phương tiện này thường không có người quản lý; sau khi hành khách bỏ tiền vào máy tự động, máy sẽ tự động đẩy ra tấm card từ ghi đầy đủ thông tin nhận biết ga xa nhất mà hành khách muốn đến; khi đến cửa ra vào, hành khách nhét vé vào máy soát vé, thanh chắn cửa tự động mở ra. Nếu đi vượt quá quãng đường ghi trên vé thì thanh chắn không mở và hành khách phải bù thêm lượng tiền còn thiếu mới ra được khỏi ga tàu.
Đường tàu điện ngầm thường được hiểu là đi ngầm dưới mặt đất, nhưng hiện nay có hơn 60 đường tàu điện ngầm trên thế giới thì chỉ có 10 đường là hoàn toàn trong đất, còn lại là sự kết hợp giữa trên và dưới mặt đất. Ở nơi sầm uất thì phải làm metro dưới mặt đất, còn lại dùng cầu vượt hoặc đi trên mặt đất để giảm bớt khó khăn và giá thành thi công.
 |
Metro Matxcơva rẻ và thuận tiện |
Đi tùy thích, chỉ 1 USD
Những ai đã đến Matxcơva và đi metro ở đây, đều phải thừa nhận Metro Matxcơva là một trong những hệ thống tàu điện ngầm lớn nhất thế giới, nó được coi là “mẹ của tất cả các metro”. Từ một tuyến duy nhất khánh thành ngày 15 tháng 5 năm 1935 với 10 ga từ Sokolniki đến Park Kultury, Metro Matxcơva ngày nay có 12 tuyến đường (chiều dài tổng cộng hơn 300km) với 182 ga đang hoạt động và gần 30 ga đang được xây dựng. Vào thời điểm hiện tại, mỗi ngày metro chuyên chở hơn 10 triệu lượt khách.
Metro Matxcơva rất dễ sử dụng. Mặc dù ở đây không có bất cứ biển báo nào bằng tiếng Anh nhưng bạn có thể dễ dàng tìm thấy trên bản đồ Metro Maxcơva, tất cả các tuyến đường đều có màu sắc riêng. Giờ mở cửa của metro từ 5 giờ 20 phút đến 1 giờ sáng hôm sau - có nghĩa là chỉ nghỉ 4 giờ 20 phút mỗi ngày. Khác với hệ thống ở các thành phố lớn khác trên thế giới, Metro Matxcơva không có giá vé cho các chặng riêng biệt, tất cả các chặng đều chung một giá vé và không có giới hạn thời gian sử dụng vé. Bạn có thể bỏ 28 rúp (khoảng 1 USD) để mua một vé cho một hành trình và có thể ngồi lì trong metro bao lâu cũng được. Bạn cũng có thể tiết kiệm tiền bằng cách mua vé lô từ 5, 10 hay 20 hành trình để rẻ hơn. Và cần chú ý, nếu bạn không trả tiền khi đi metro sẽ bị phạt 50 USD đấy!
 |
Vận tải lớn nên chống ùn tắc tốt |
Đẹp nhất thế giới
Metro Matxcơva có lẽ cũng là hệ thống tàu điện ngầm đẹp nhất thế giới. Ngoại trừ những ga mới xây dựng sau này (có nhiều ga ở ngoại ô là ga nổi trên mặt đất) có thiết kế theo kiểu hiện đại với vật liệu chính là kim loại và kính, còn lại các nhà ga được xây dựng trong các thập niên 30-70 của thế kỷ 20 đều là những công trình kiến trúc đặc sắc. Nhiều ga được xây thật đẹp mắt giống như những cung điện hoặc viện bảo tàng ngầm dưới đất vì người ta hy vọng sẽ biến nó thành nơi trú ẩn an toàn dưới mặt đất trong trường hợp có chiến tranh. Do vậy, Metro Matxcơva có rất nhiều hình chạm khảm và điêu khắc mô phỏng cuộc sống của con người Xô viết. Metro Matxcơva không khác gì một cuốn sách về lịch sử và kiến trúc của Nga, nơi bạn có thể nhìn thấy hình ảnh Lênin, Dostoievski hay Puskin trên hành trình của mình. Khi đi lại trên Metro, lịch sử của thành phố suốt 8 thập kỷ qua sẽ trải dài ra trước mắt bạn. Có ít nhất 44 trạm ga tàu điện ngầm ở Matxcơva được đánh giá là công trình kiến trúc tuyệt mỹ.
Trong khi hầu hết các tàu chạy ngầm dưới đất, một số đường ray lại bắc qua các cây cầu và cho phép hành khách ngắm nhìn khung cảnh trên sông. Metro ở đây được bố trí hợp lý, gần những địa điểm đông người đi lại như ga đường sắt, quảng trường, trung tâm thương mại... Mỗi ga đều có nhiều lối lên xuống, từ hai đầu ga và từ giữa ga; các tuyến đường liên kết với nhau bằng một hệ thống hầm chuyển rất thuận tiện. Ga ở trung tâm, có nơi có 3-4 tuyến giao cắt nhau (ở những độ sâu khác nhau), hành khách có thể dễ dàng chuyển từ tuyến này sang tuyến khác. Hệ thống biển chỉ dẫn, biển báo... cũng khá đầy đủ, thuận tiện. Trong các đường hầm bộ hành dài dằng dặc dưới lòng đất, người ta vẫn có thể mua được đủ mọi thứ: hoa tươi, báo chí, nước uống, bánh trái... và thậm chí còn nghe được cả nhạc công đường phố biểu diễn.
Có những ga tàu điện ngầm nằm rất sâu, từ trên mặt đất phải đi 2-3 lần cầu thang trượt mới xuống đến nơi. Tuy ở sâu dưới đất nhưng hành khách không có cảm giác nặng nề vì ga tàu điện ngầm rất sáng sủa, đặc biệt là được thông gió rất tốt. Ấn tượng nhất là có nhiều tuyến đường chạy ngầm dưới lòng sông Matxcơva. Tuy vậy, những tuyến mới đây thường được làm bằng cách bắc cầu đi nổi qua sông để tiết kiệm chi phí đào đường hầm
 |
Nhà ga đẹp như cung điện |
Vận tải lớn, nhanh
Hệ thống đường tàu điện ngầm tại Matxcơva phục vụ lượng hành khách thuộc hàng đông nhất thế giới, năng lực vận chuyển tới 12,1 triệu hành khách/km/năm, hàng triệu người sử dụng hệ thống này mỗi ngày. Các toa tàu điện ngầm của Nga có tuổi thọ từ 30 đến 40 năm và tiết kiệm tới 40% điện năng nhờ sử dụng các công nghệ mới. Hệ thống tàu điện ngầm hiện đại, người lái tàu không phải mở cửa mà hành khách có nhu cầu xuống ga sẽ bấm một nút cho phép cửa mở để xuống.
Giao thông công cộng ở Matxcơva khá phức tạp, thành phố liên tục chìm vào tắc nghẽn nên bạn đừng có hy vọng lưu thông được trên mặt đất vào những giờ cao điểm (từ 8-11 giờ sáng và từ 5-8 giờ chiều). Do vậy, những lợi ích metro mang lại là rất lớn. Metro chạy rất thường xuyên và thật nhanh, cực kỳ hiệu quả trong việc chống ùn tắc đường, tiết kiệm thời gian cho hành khách, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân gây lãng phí nguồn tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Metro giúp tiết kiệm nhiên liệu (không dùng xăng dầu như các phương tiện khác), do nước Nga sử dụng chủ yếu là điện hạt nhân nên chi phí nhiên liệu cho metro càng rẻ. Hơn nữa, các metro ở Nga mà tiêu biểu là Metro Matxcơva là những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, mang hình ảnh và văn hóa nước Nga nên đã thu hút không ít khách du lịch quốc tế đến tham quan và chiêm ngưỡng chúng. Mong một ngày nào đó, chúng ta có thể được đi metro không phải ở Nga mà ở ngay trên đất nước Việt Nam mình, thay vì đứng hàng giờ len lỏi ngửi khói bụi trong hàng dài xe cộ những lúc tắc đường kẹt xe như bây giờ.
(Gửi riêng cho Hà Tĩnh Online Từ Moscova)
