Nhiều ngày nay, bãi tập kết rác thải nằm ở thôn Tiến Bộ, xã Tân Lâm Hương (huyện Thạch Hà) liên tục bốc cháy. Khi bùng phát thành đám cháy lớn, lúc âm ỉ từng đụn khói khổng lồ. Và kéo theo đó, mùi nhựa cháy khét lẹt, mùi rác thải bốc lên nồng nặc, ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân trong vùng. Đặc biệt là các thôn Liên Vinh, Nam Thượng của xã Thạch Đài nằm liền kề và “dưới gió” nên không khí ô nhiễm nặng, người dân vô cùng bức xúc.
Chị Nguyễn Thị O. (thôn Nam Thượng, xã Thạch Đài) than thở: Không hiểu nguyên do từ đâu, bãi tập kết rác thải của xã Tân Lâm Hương mấy hôm nay liên tục bị cháy khiến chúng tôi “không thở” được. Thời gian cháy thường xảy ra vào chiều tối, nhà nhà phải đóng cửa, mọi sinh hoạt gia đình, hoạt động thể dục thể thao của người dân đều phải tạm dừng. Nhiều người cho rằng, vì bãi tập kết đã ùn ứ hàng đống, không còn chỗ đổ thêm rác nên người ta đốt để khỏi mất phí vận chuyển (?).
Khi chúng tôi đến, bãi tập kết rác thải ở xã Tân Lâm Hương vẫn đang âm ỉ cháy. Trong khu vực tập kết, đống rác bị cháy gần hết, còn lại lớp phế thải dày hàng mét, đen kịt, đặc quánh như nhựa đường. Ngay trước cổng bãi tập kết, đống bao bì, thùng xốp, hộp giấy ngổn ngang, chiếm gần hết tuyến đường dân sinh.
Theo ông Nguyễn Văn Hùng – Trưởng thôn Nam Thượng (Thạch Đài): "Bãi tập kết này thường xuyên xảy ra cháy, có người cố ý đốt hay không thì không xác định được nhưng về mùa nắng, bình quân tháng xảy ra 1 lần. Cách đây hơn 1 tháng, bãi rác bắt đầu cháy, đặc biệt bùng lên vào chiều tối 22/6 và âm ỉ từ đó đến nay. Vì lửa chưa tắt hết nên mỗi khi đơn vị thu gom tập kết rác vào đây thì bãi rác này lại cháy. Chúng tôi đã nhiều lần phản ánh lên cấp trên nhưng vẫn chưa được xử lý dứt điểm."
Ông Trương Quang Anh - Chủ tịch UBND xã Thạch Đài cho biết: "Xử lý rác thải sinh hoạt nông thôn đang là vấn đề khó khăn chung của các địa phương, chúng tôi rất thông cảm và chia sẻ với xã Tân Lâm Hương. Tuy nhiên, dù khó khăn đến mấy cũng phải có phương án tháo gỡ chứ với hình thức đốt như thế này là không ổn, không đảm bảo môi trường. Trong các cuộc tiếp xúc cử tri, người dân các thôn bị ảnh hưởng đã phản ánh rất gay gắt; UBND xã Thạch Đài cũng đã nhiều lần làm việc với xã Tân lâm Hương và có văn bản gửi huyện UBND huyện Thạch Hà đề nghị có giải pháp xử lý dứt điểm."
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Ninh – Chủ tịch UBND xã Tân Lâm Hương cho biết, hiện nay, toàn xã có 3 bãi tập kết rác thải sinh hoạt nhưng chưa có HTX môi trường để phụ trách việc thu gom, xử lý mà chỉ có tổ thu gom rác với 10 người. Riêng bãi tập kết rác ở thôn Tiến Bộ được xây dựng từ năm 2013, thuộc quy hoạch xây dựng NTM của xã Thạch Tân (khi chưa sáp nhập), với diện tích rộng chừng 1.000 m2. Bãi tập kết này chủ yếu là điểm trung chuyển rác vô cơ của 12 thôn thuộc xã Thạch Tân cũ, đây cũng là vùng phát sinh nhiều rác nhất xã nên tình trạng quá tải thường xuyên xảy ra.
Trước thực tế đó, xã Tân Lâm Hương đã đặc biệt quan tâm, thường xuyên ký kết với các đơn vị chức năng vận chuyển rác đến các nhà máy rác để xử lý. Tuy nhiên gần đây, do các nhà máy bị quá tải nên việc vận chuyển rác ở đây gặp khó khăn, dẫn đến tình trạng này.
Ông Nguyễn Văn Ninh cho biết: Ngày 22/6, bãi tập kết rác bị bốc cháy dữ dội, xã đã chỉ đạo các lực lượng tham gia chữa cháy và cơ bản dập tắt lửa. Tuy nhiên, do thiếu dụng cụ chữa cháy chuyên nghiệp nên đám cháy vẫn âm ỉ.
Ông Ninh khẳng định, nguyên do cháy thì xã đang xác minh nhưng việc một số người dân cho rằng, nhân viên tổ thu gom đốt để giải phóng rác, đỡ mất phí vận chuyển là không có căn cứ. Theo ông Ninh phân tích, rác ở đây chủ yếu là bao bì, ni lon nên nếu sử dụng xe ép rác thì khối lượng sẽ được giải quyết gọn đi nhiều, cũng không khác mấy so với tàn dư còn lại sau cháy. Đó là chưa nói, sau cháy, rác đặc quánh lại, không đơn vị nào chịu ký kết vận chuyển xử lý hoặc đòi tăng giá lên gấp 3 – 4 lần.
Về phương án xử lý triệt để số lượng rác sau cháy, hiện tại, xã Tân Lâm Hương đang gặp khó. Phương án tối ưu nhất vẫn là chôn lấp nhưng chôn lấp ở đâu thì xã vẫn chưa xác định được và không đủ thẩm quyền. Trong khi đó, địa phương muốn ký kết hợp đồng vận chuyển với các đơn vị xử lý rác thải thì không ai nhận dù giá tăng lên rất nhiều lần.
Tình trạng bãi tập kết rác thải ở thôn Tiến Bộ liên tục bị cháy trong thời gian qua đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của người dân. Vì vậy, xã Tân Lâm Hương cần sớm xác minh, làm rõ và xử lý trách nhiệm những người có liên quan; đồng thời có phương án xử lý lâu dài.