 |
| Ảnh minh họa |
90% cam kết cho vay gói 30.000 tỷ đồng
Theo NHNN, tính đến thời điểm này chương trình cho vay theo gói 30.000 tỷ đồng các NH đã ký hợp đồng với 41.146 khách hàng với tổng hạn mức cam kết cho vay là 27.309,8 tỷ đồng. Theo hạn định của Thông tư 11/2013/TT-NHNN về việc giải ngân cho vay hỗ trợ lãi suất nhà ở thương mại và nhà ở xã hội, chương trình này sẽ chính thức kết thúc sau 36 tháng.
Thời gian qua nhiều cá nhân vay vốn mua nhà để ở theo gói tín dụng này thông qua công ty bất động sản làm hồ sơ trọn gói cho khách hàng nên chưa nắm rõ về thời hạn kết thúc của chương trình tín dụng ưu đãi lãi suất. Theo NHNN, các khoản cho vay nếu được giải ngân từ ngày 1/6/2016 trở về trước sẽ được tính lãi suất 5%/năm trong 15 năm. Các hợp đồng vay vốn mặc dù được các NH cam kết cho vay hoặc đã ký hợp đồng nhưng giải ngân sau ngày 1/6 tới đây sẽ không được hưởng lãi suất 5%/năm trong suốt thời gian vay.
Như vậy, những người mua căn hộ hoàn thiện hiện nay đã ký hợp đồng tín dụng nên thúc giục NH cho vay tăng tốc giải ngân để được hưởng lãi suất ưu đãi. Theo khảo sát của phóng viên, có khoảng 30% các hợp đồng cá nhân mua nhà theo gói 30.000 tỷ đồng đã được NH cho vay cam kết, có thể không được hưởng lãi suất ưu đãi. Những hợp đồng này đều rơi vào các trường hợp mua căn hộ hình thành trong tương lai nhưng chủ đầu tư xây dựng chậm tiến độ.
Theo quy định của gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hiện nay, những căn hộ có giá dưới 1,050 tỷ đồng đủ điều kiện vay vốn lãi suất ưu đãi. Theo đó, một số công ty bất động sản vay vốn theo chương trình này để tạo cung nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở xã hội có thể sẽ mất lợi thế lãi suất thấp do giải ngân vốn vay theo tiến độ công trình.
Trong khi đó, các doanh nghiệp vay vốn theo gói 30.000 tỷ đồng cho rằng nguyên nhân tiến độ chậm là do quy định chủ đầu tư dự án chỉ được huy động vốn không quá 70% giá trị hợp đồng khi chưa bàn giao nhà cho khách mua nhà.
Theo lãnh đạo các NH, cho vay gói 30.000 tỷ đồng, mặc dù có dự án ký kết vay vốn từ đầu chương trình này nhưng NH không thể trao hết vốn một lần, do các NH cũng phải thực hiện đúng quy định pháp luật về cấp tín dụng, trong đó có yêu cầu về giải ngân theo tiến độ công trình. Hiện nay các NH tham gia cho vay gói 30.000 tỷ đồng cũng đang có những sản phẩm tư vấn cho khách hàng vay vốn mua nhà thương mại sau khi chương trình tín dụng ưu đãi lãi suất khép lại.
Tạo ra mặt bằng lãi suất thấp
Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng đến nay đã đi gần hết chặng đường. Nhìn lại 33 tháng qua có thể thấy một chính sách tín dụng hỗ trợ gián tiếp cho thị trường bất động sản thông qua người mua nhà để ở. Mặc dù trong quá trình thực hiện còn có những ý kiến khác nhau, nhưng các cơ quan hữu quan đã liên tục điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện thị trường.
Ban đầu quy định căn hộ phải có diện tích dưới 69m2 và dưới 15 triệu đồng/m2, sau đó bỏ hết quy định này và chỉ giới hạn giá trị căn hộ 1,050 tỷ đồng. Hoạt động cho vay của NH cũng mở rộng, từ chỗ chỉ có 5 NHTM có vốn Nhà nước chi phối tham gia cho vay đã mở rộng ra đến 16 NHTMCP cho vay. Lãi suất cho vay gói tín dụng 30.000 tỷ đồng trong 3 năm đã giảm 1%, người vay chỉ phải trả 5%/năm trong suốt 15 năm. Trong khi lãi suất cho vay mua nhà trên thị trường cùng thời gian này thấp nhất 6,5%/năm và lãi suất này chỉ được tính trong 12 tháng đầu tiên.
Để thực hiện gói tín dụng 30.000 tỷ đồng, các NHTM đã phải tự huy động vốn theo giá thị trường để có nguồn vốn cho vay. Sau đó NHNN tái cấp vốn 2% lãi suất hỗ trợ chi phí quản lý hoạt động của NHTM để giảm lãi suất cho người mua nhà.
Chính vì vậy, các NH phải kiểm soát rất chặt chẽ các hợp đồng vay vốn theo chương trình này để hạn chế thấp nhất rủi ro mất vốn của mình và quản lý tốt phần vốn nhà nước đã bỏ ra để bù lãi suất cho người mua nhà. Nếu gói tín dụng 30.000 tỷ đồng đạt tỷ lệ giải ngân khoảng 90% hạn mức cam kết thì cũng có nghĩa đã có hàng trăm tỷ đồng tiền bù lãi suất cho những người mua nhà.
Thị trường bất động sản từ chỗ tồn kho hàng vạn căn hộ ở các thành phố lớn đến năm 2015 đã giảm xuống đến 70% do các chủ đầu tư giảm giá và chuyển đổi công năng để bán sản phẩm theo gói 30.000 tỷ đồng.
Gói 30.000 tỷ đồng còn tạo ra một mặt bằng lãi suất thấp cho vay bất động sản, mà trong ba năm qua, các NHTM đua nhau thiết kế các gói tín dụng cho người mua nhà. Nhiều dự án bất động sản đã hoàn thiện và đưa vào khai thác sau khi thị trường phục hồi, các công ty bất động sản mới nổi bắt đầu tạo ra nhiều sản phẩm với các mức giá khác nhau thay vì chỉ xây dự án căn hộ cao cấp đón lõng đầu cơ giá.
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đang có kiến nghị với các cơ quan hữu quan, áp dụng lãi suất ưu đãi suốt thời gian vay cho những hợp đồng đã ký trước ngày 1/6 thay vì trong quy định là tính thời điểm giải ngân để hỗ trợ cho người mua nhà. Một số chuyên gia kinh tế cho rằng, nên tính thời hạn giải ngân hết năm 2016 để hỗ trợ những hợp đồng đã ký trước ngày 1/6 nhưng chưa được giải ngân vì lý do chủ đầu tư chậm hoàn thành dự án.
