VNACCS/VCIS là hệ thống thông quan tự động và cơ chế "một cửa" quốc gia với 2 hệ thống nhỏ, gồm: hệ thống thông quan tự động (gọi tắt là VNACCS) và hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin nghiệp vụ (gọi tắt là VCIS)... So với hệ thống hiện hành, VNACCS có điểm mới là tập trung cả 3 khâu: trước, trong và sau thông quan. VNACCS còn mở rộng thêm các chức năng, thủ tục mới như: đăng ký danh mục miễn thuế, thủ tục áp dụng chung cả hàng mậu dịch và phi mậu dịch, thủ tục đơn giản đối với hàng trị giá thấp, quản lý hàng hóa tạm nhập - tái xuất.
 |
| Cán bộ Phòng Nghiệp vụ Hải quan Hà Tĩnh vận hành thử hệ thống thông quan tự động. |
Chức năng khác của hệ thống VNACCS là tăng cường kết nối với các bộ, ngành bằng cách áp dụng cơ chế “một cửa”. Theo thiết kế, VNACCS có sự kết nối với các bộ, ngành. Cơ quan Hải quan sẽ gửi thông tin liên quan đến việc xin cấp phép của các cơ quan chuyên ngành. Kết quả xử lý cấp phép sẽ được thực hiện thông qua hệ thống; hạn chế sử dụng hồ sơ giấy thông qua việc áp dụng chữ ký điện tử. VNACCS kết nối với nhiều hệ thống công nghệ thông tin của các bên liên quan như: doanh nghiệp (DN) kinh doanh kho bãi, cảng, dịch vụ, giao nhận, vận chuyển, ngân hàng, các bộ, ngành liên quan.
Một trong những nội dung thay đổi tương đối lớn của hệ thống VNACCS liên quan đến hàng gia công, sản xuất xuất khẩu và chế xuất. Khi áp dụng VNACCS sẽ thực hiện theo hướng thanh khoản theo từng tờ khai, quản lý theo từng phương tiện vận tải. DN sẽ thực hiện tự khai, tự chịu trách nhiệm và tự thanh khoản. Cơ quan Hải quan chỉ kiểm tra trên cơ sở thông tin quản lý rủi ro đối với việc thanh khoản.
Áp dụng VNACCS/VCIS sẽ thay đổi căn bản phương thức quản lý của Hải quan Việt Nam, tự động hóa ở cấp độ cao dựa trên ứng dụng các phần mềm điện tử, cho phép nâng cao hiệu quả quản lý và tạo thuận lợi cho người dân và DN gấp nhiều lần so với hiện nay.
Theo Tổng cục Hải quan, VNACCS/VCIS là bước nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm soát và thông quan hàng hóa của thủ tục hải quan điện tử. Việc triển khai VNACCS/VCIS sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn cho DN như thời gian thông quan nhanh hơn, độ chính xác cao hơn, ổn định hơn. Việc kiểm tra cho phép thông quan một lô hàng chỉ tính bằng giây, thay cho thời gian 5-15 phút đối với một lô hàng thông quan điện tử.
Ông Phạm Tiến Thành - Trưởng phòng Nghiệp vụ Cục Hải Quan Hà Tĩnh, cho biết, công tác chuẩn bị cho việc vận hành thử hệ thống VNACCS/VCIS khá cụ thể. Theo đó, ngay từ khi có chủ trương triển khai hệ thống VNACCS/VCIS của Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Hà Tĩnh đã lên kế hoạch, khẩn trương tổ chức thực hiện. Ngày 13/7/2012, Cục thành lập ban triển khai dự án VNACCS/VCIS do lãnh đạo cục làm trưởng ban, các thành viên là lãnh đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc, các cán bộ đang làm việc tại các khâu nghiệp vụ quan trọng.
Cùng đó, Cục xây dựng kế hoạch đào tạo cho người sử dụng hệ thống VNACCS/ VCIS. Hàng chục cán bộ được cử tham gia lớp tập huấn đào tạo về hệ thống VNACCS/VCIS do Tổng cục Hải quan tổ chức. Lớp cán bộ này sau khi hoàn thành khóa học lại về đào tạo cho CBCC của cục. Tính đến cuối tháng 6/2013, 100% CBCC Hải quan Hà Tĩnh đã tham gia khóa đào tạo tổng quan sử dụng hệ thống VNACCS/ VCIS.
Một bước chuẩn bị quan trọng khác là Cục Hải quan tỉnh đã xây dựng kế hoạch và tổ chức đào tạo chi tiết cho toàn thể CBCC lẫn cộng đồng DN trên địa bàn về hệ thống VNACCS/VCIS. Đặc biệt, đối với DN, Cục Hải quan tỉnh tập trung cho công tác tuyên truyền; các chi cục trực thuộc thực hiện việc thông báo, quán triệt đến các DN trên địa bàn.
“Điều quan tâm nhất của chúng tôi là vấn đề tiếp nhận của DN đối với hệ thống thông quan hiện đại này. Vì thế, ngay sau khi đào tạo chi tiết cho CBCC trong ngành, Hải quan tỉnh và các chi cục đã dành nhiều thời gian cho việc tập huấn, hướng dẫn đối với cộng đồng DN. Riêng tại KKT Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, Chi cục đã mời trên 30 DN hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn tham gia các lớp tập huấn về hệ thống VNACCS/VCIS. Ngoài ra, chúng tôi còn giới thiệu cho các DN một số chính sách mới liên quan sau khi thực hiện thông quan tự động...” - ông Lý Trọng Ngọc, Phó Chi cục Hải quan KKT Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, cho biết.
Theo Cục Hải quan tỉnh, công tác chuẩn bị máy móc thiết bị, cài phần mềm đầu, cuối cho công chức hải quan; tổ chức đăng ký người sử dụng theo quy định... là những công việc quan trọng phục vụ cho việc chạy thử. Đến nay, các trang thiết bị, máy móc đã sẵn sàng, phần mềm đầu, cuối đã cài đặt xong, phần việc đăng ký người sử dụng cho CBCC ở các khâu nghiệp vụ liên quan hoàn thành. 117 DN đã đăng ký tham gia chạy thử tại các đơn vị hải quan Hà Tĩnh.
“Chúng tôi đang háo hức chờ đón hệ thống VNACCS/VCIS - một hệ thống thông quan hiện đại của thế giới”, một chủ DN nói.
