Qua khảo sát, đoàn phát hiện 4 giếng cổ đều nằm ở khu vực phía Bắc dưới chân núi Bàn Độ, cách bờ biển Kỳ Khang khoảng 500m về phía Đông.
Chiếc giếng cổ tại thôn Trung Tiến có kiến trúc đẹp |
Các giếng cổ đều nguyên vẹn và có chung đặc điểm kiến trúc giống nhau, miệng hình vuông, có cùng kích thước chiều rộng 2m, độ sâu từ thành giếng xuống đáy giếng 2,4m, 4 mặt thành giếng và đáy được kè lát bằng các phiến gỗ dày chắc chắn, trổ lỗ ở 4 góc và tâm đáy giếng, có tác dụng lấy mạch nước ngầm từ lòng đất.
Theo các nhà nghiên cứu khảo cổ, đây là một trong số các giếng cổ mang đậm kỹ thuật xây cất giếng của người Chăm Pa. Phía Nam Hà Tĩnh từ thời Lý, Trần (thế kỷ X-XIV) vốn là địa bàn giao thoa của nền văn hóa Chăm Pa và Đại Việt. |
Đặc biệt, giếng cổ được phát hiện tại thôn Trung Tiến nằm sát bờ biển, có kiến trúc đẹp, được tu sửa vào năm 1942, mặt trên thành giếng được xây 4 cột trụ bằng chất liệu vôi vữa tam hợp, các mặt cột trụ đều khắc chữ hán cổ và ghi niên đại tu sửa giếng.
Theo một số bậc cao niên ở đây cho biết, lượng người dùng nhiều nhưng chưa bao giờ nước giếng cạn, dù có nhiều năm hạn hán. Trước đây, giếng cung cấp nước không chỉ cho dân làng mà cả một vùng rộng lớn cư dân xung quanh.