Vé xem xiếc

(Baohatinh.vn) - Chị ngập ngừng giữa vạch ngăn đường rẽ và cổng trường mầm non, nơi thằng con trai năm tuổi, rắn rỏi và khôi ngô được gửi học. Chưa bao giờ chị bước qua vạch ngăn đó khi đưa và đón con.

Mỗi buổi sáng, người đàn bà đội lên đầu thúng bánh mì vừa ra lò, thằng con loẵn quẵn chạy bám chân mẹ. Hai mẹ con đi hết những ngóc ngách của thị trấn là vừa tầm trường mầm non mở cửa. Thằng bé ríu rít chào mẹ rồi tự tin vào lớp. Chị đứng nhìn theo bóng con cho đến khi cái đầu tròn húi nhẵn của nó khuất sau giàn hoa tigôn. Nghĩa là con chị đã bước lên chín bậc cầu thang, cất gọn ghẽ chiếc túi có hình con cá sấu vào ngăn riêng của mình, vòng tay trước ngực ngoan ngoãn “chào các cô, cháu đến lớp”. Người đàn bà yên tâm rảo bước đi về phía chợ, giọng khao đục rao buồn “bánh mì nóng... ơ. Ai bánh mì nóng giòn nào…”. Chị đi hết cả ngày, đôi chân mỏi nhừ như không lê nổi. Khi gần tầm đón con, chị mua ít thức ăn cho buổi tối. Thường, chị nhằm người bán trứng nhỡ tay làm vỡ hay vài lát thịt cắt thừa thẹo, ít nước hến ế hàng để làm bữa cơm chiều cho hai mẹ con. Thằng bé lúc nào ăn cũng ngon miệng, nó hít hà thức ăn mẹ mua về, miệng nhồm nhoàm, nói như ông cụ non “chắc là đắt lắm mẹ nhỉ? Sau này con lớn, con sẽ đi làm để đưa mẹ đi ăn nhà hàng, nhé, mẹ nhé!”. Chị rơm rớm nước mắt. Mỗi khi thời tiết xấu, chợ ế ẩm, không được nổi mấy ngàn tiền lời, chị cũng không đành lòng về không. Thằng bé có da có thịt, không thua kém bạn bè cùng trang lứa. Chị nhìn con hãnh diện. Khổ bao nhiêu chị cũng chịu được, miễn là con được vui.

Người đàn bà đội lên đầu chiếc thúng lùng bùng tấm chăn bông cũ dùng để giữ ấm cho những ổ bánh mì vừa ra lò. Ngày nào bánh còn thừa nhiều, chị đón con rồi vòng về lò bánh để gửi lò nướng lại. Nếu ít, tối ấy, hai mẹ con sẽ ăn bánh thay cơm. Thằng bé ăn bánh mì không chán, lúc nào cũng liếm mép thòm thèm khi ăn đến mẩu cuối cùng. Hôm nay là một ngày đặc biệt, ngày con trai chị làm lễ tổng kết ra trường. Thằng bé vừa tròn sáu tuổi, sang năm học mới, nó đã là thằng nhóc lớp một, biết đọc, biết viết, biết cộng trừ nhân chia. Vì là ngày đặc biệt của con, nên chị muốn phá lệ, bước qua vạch ngăn của trường mầm non để vào cửa lớp, âu yếm đón con, xoa đầu và dắt tay nó đàng hoàng bước xuống chín bậc cầu thang để hòa vào dòng phụ huynh hân hoan rạng ngời dự lễ tổng kết tổ chức ngoài trời. Chị đã sắp xếp việc hệ trọng này trong cả một tháng ròng. Đầu óc chị cứ luẩn quẩn với hình ảnh chị xuất hiện trước rất nhiều bạn bè của con, luẩn quẩn với cái mủng to quá cỡ, chiếc khăn bông chùm mặt và chiếc nón xỉn màu. Chưa bao giờ chị bước qua vạch ngăn đó ngoại trừ lần đầu nhập học cho con. Chị xin cô giáo chủ nhiệm cho thằng bé tự ra về mà không có mình đón ở cửa.

Bây giờ, chị lại ngập ngừng… Chị nghe tim mình nẩy lên từng nhịp. Chị quả quyết bước qua vạch ngăn khi vén gọn chiếc khăn chùm mặt cất vào mủng, vuốt lại chiếc áo đẹp nhất mà chị đã cất

dành cho ngày trọng đại này. Chị không thể lừng khừng mãi trước cánh cổng đã được mở ra hết cỡ… Dòng xe từ các ngả dồn về, phút chốc, cổng trường đông chật như nêm. Chị nghe tiếng làu bàu của những người đi xe phân khối lớn “Đi ra nơi khác mà bán, đời thuở nhà ai lại chen vô đây, bà già…!”. Mặt chị nóng phừng phừng. Câu nói ấy đã giúp chị bước qua vạch ngăn. Chị nhanh chóng giấu đồ nghề của mình dưới một chậu cây um tùm lá.

Chị đứng vào chỗ khuất, đôi má xanh bủng ửng hồng, đôi mắt rơm rớm nước. Thằng nhóc con trai chị quả thật khôi ngô, nó nhỉnh hơn đám bạn một chút, da dẻ hồng hào, tóc đen nhánh. Còn đôi mắt, đôi mắt nó thật có hồn. Những sáng mùa đông lạnh lẽo, mưa phùn nhớt nhát trên những tán lá hao gầy, vàng vọt, thằng bé loẵn quẵn theo chị, thỉnh thoảng nó chạy lên trước, ngước đôi mắt trong veo nhìn chiếc mủng trên đầu chị. Chị như thấy cả mùa xuân trong cái nhìn thơ trẻ, chị áp đôi bàn tay của mình vào bầu má lạnh như kem của thằng bé, khẽ nói:

- Cố chịu nghen con!

Thằng bé gặc gặc đầu, bắt chước mấy bác đi xe ôm gần nhà, trả lời rắn rỏi:

- Mẹ ơi, nhằm nhò gì. Mai mốt con còn đội cả thúng bánh đầy cho mẹ nữa cơ!

Chị nghẹn ngào:

- Mẹ không khiến. Con phải học giỏi để lái xe đưa mẹ đi ăn nhà hàng, đúng không nào?

Thằng bé loẵn quẵn chạy lên trước, chiếc xắc nhỏ sau lưng có hình con cá sấu thật ngộ nghĩnh.

Con trai chị ngồi ở góc lớp, hai tay ngay ngắn đặt lên bàn. Thỉnh thoảng, nó nhíu hai đường mày, hình như có điều gì khiến thằng bé phải bận tâm. Ngày thường, nó sẽ rời lớp học khi phụ huynh đến đón con đã vãn. Chị sẽ tranh thủ rao bán những chiếc bánh mì cuối ngày. Khi nhìn thấy thằng bé, chị sẽ lùi xa vạch ngăn, đến chỗ quy định của hai mẹ con để chờ nó. Nhưng, hôm nay là một ngày đặc biệt, một ngày thằng bé con như nó được hưởng nhiều niềm vui bất ngờ. Nó bí mật xòe bàn tay ra, nó ngắm nhìn không chán những hình vẽ in màu ngộ nghĩnh trên tờ giấy vuông vắn. Tiếng nhạc rộn ràng và món quà trên tay cô giáo càng làm cho thằng bé phấn chấn. Khi thấy con nhớm người, có vẻ quả quyết đứng lên, chị hấp tấp sửa lại áo xống, đứng trước cô giáo, khẽ chào:

- Thưa cô!

Thằng bé chôn chân, đứng như phỗng. Khuôn mặt non nớt của nó từ trạng thái ngạc nhiên đến vui mừng cực độ. Thằng bé nhào ra ôm lấy chân chị… Nó hãnh diện giơ hai ngón tay (thực chất là nó bắt chước mấy anh chị lớp trên) vẫy vẫy đám bạn chưa có bố mẹ đến đón. Cô giáo xoa đầu nó, lời cô làm nó sướng rơn:

- Cu Bi là ngoan nhất đấy!

Ra đến cửa, thằng bé vỗ vỗ vào túi xắc có hình chú cá sấu ngộ nghĩnh, líu lít:

- Mẹ ơi, con cất quà rồi, cô giáo cho con nhiều quà lắm. Mà sao mẹ lại đón con, hết bánh nhanh thế hả mẹ?

Người đàn bà không trả lời, đôi mắt giấu sau vành nón nhoen ướt. Những lúc như thế này, chị lại thấy mình mềm yếu và đứa con trai bé bỏng kia là người đàn ông vững chãi cho chị dựa dẫm. Chị xiết chặt tay thằng bé. Lòng chị rộn ràng bước xuống chín bậc cầu thang, thằng bé vẫn ngập tràn niềm vui sướng. Khi đến chỗ khuất, nó lôi ra từ ngăn nhỏ của chiếc xắc cá sấu một tờ giấy nhỏ. Nó thận trọng vuốt cho thật thẳng, ghé tai mẹ thì thào:

- Mẹ ơi, con được tặng vé đi xem xiếc thú. Đây này, mẹ xem này.

Người đàn bà cầm tấm vé màu nâu nhạt, đôi bàn tay với những móng tay cáu xỉn, quắp queo run run. Trên tấm vé, chi chít những hình ảnh về đêm biểu diễn với những con vật ngộ nghĩnh. Nổi bật trên tông màu nâu nhạt là hai chữ “Vé xem” màu đỏ, chiếm gần nửa chiếc vé, còn chữ “xiếc” được đề bé tẹo ở một góc. Người đàn bà nghiêm khắc nhìn con:

- Con lấy tấm vé này đâu ra, có thật là con được đoàn xiếc tặng không?

Thằng bé nhìn mẹ, rơm rớm nước mắt. Nó dựa vai vào tường, khuôn mặt đỏ ửng:

- Mấy chú ở đoàn xiếc tặng cả lớp con, các chú bảo là quà ngày mồng một tháng sáu. Các chú còn bảo phải ngoan và nghe lời thì người lớn mới có quà tặng các cháu. Lớp con bạn nào cũng có, cả bạn Ngọc Minh hay quậy phá và lười ăn nhất lớp cũng có quà, mẹ ạ. Thế thì vẫn chưa công bằng mẹ nhỉ, phải phạt để bạn ấy ngoan hơn chứ, mẹ nhỉ?

Thằng bé nhảy chân sáo bên mẹ, niềm vui sướng trẻ thơ bừng sáng trên khuôn mặt non nớt. Bất chợt nó dừng lại, nói như ông cụ non:

- Nhưng mà bạn Ngọc Minh cũng tội lắm. Cô giáo nói mẹ bạn ấy không tìm được đường về, đã bay lên trời rồi. Bạn ấy có mẹ mới nhưng trông kì lắm cơ!

- Thật thế à con!

- Đúng thế mẹ ạ. Mẹ mới bạn Ngọc Minh như mấy cô người mẫu, tóc thẳng và vàng rực chứ không phải như tóc của mẹ đâu. Nhưng con thấy mẹ vẫn đẹp hơn, mẹ là nhất rồi!

Mấy câu cuối, thằng bé ghé vào tai mẹ. Chị nghe rõ hơi ấm dịu dàng từ làn môi thơm nồng của nó.

Người đàn bà đưa tay áo lên mắt, nheo nheo để khuôn mặt không bị nhoen ướt. Thằng bé cầm trên tay chiếc vé xem xiếc, nhanh chóng tìm một chỗ ngồi với hai chiếc ghế bé tẹo rồi giơ tay vẫy chị: “Mẹ ơi, con đây này… Nhanh lên mẹ”.

Người đàn bà nhớm người trên chiếc ghế nhỏ mà ngày thường con trai chị vẫn ngồi học. Chị nhìn thằng bé nghiêm nghị theo dõi chương trình buổi lễ, đôi tay bé tẹo thi thoảng lại giơ ra, ngắm nhìn không chán chiếc vé xem xiếc. Thường, những đoàn xiếc nghiệp dư rong ruổi, năm dăm lần ghé về sân vận động thị trấn để biểu diễn. Thằng bé cùng đám trẻ chạy theo xe quảng cáo, ngắm nhìn những con thú đứng ngồi lổn nhổn trên thùng xe. Gánh xiếc nghèo không đủ điều kiện để dựng sân khấu nên dùng vải bạt quây tạm một góc sân vận động thị trấn để biểu diễn. Nhưng, mỗi lần xe của đoàn xiếc về, trẻ con vui hơn tết. Chúng hè nhau leo lên các chạng ba, chạng tư của cây trứng cá, ngồi chờ xe của các chú đi qua. Những con vật thiếu ăn, rong ruổi theo đoàn nên gầy trơ xương. Thằng bé con chị vui sướng ra mặt mỗi lần đoàn xiếc về. Nó cố gắng đón trước các điểm xe đi qua để được nhìn thấy chú khỉ nghịch ngợm mang váy ngồi trên lưng bác voi, tay sờ nắn đôi tai to bè.

Nhưng, đến bữa cơm chiều, cu cậu chống đũa, mắt nhìn ra xa tít, nói như ông cụ non “Đoàn xiếc này chắc còn non nghề, mẹ nhỉ. Con nhìn thấy rồi, voi gì mà bé tí như con bò nhà cụ Khắp. Lạc đà thì gầy ơi là gầy, lại bẩn kinh khủng… Ai mà thèm đi xem, mẹ nhỉ!”. Câu cuối cùng, thằng bé nói rất khẽ, phải thính lắm mới nghe rõ được. Chị chép miệng quay đi, biết rằng thằng bé đang dối chị. Chị đau lòng khi nó hiểu hết những gì mà chị cố tình giấu nó. Chị lại tự oán trách mình, nếu chị không là mẹ thằng bé thì có khi nó đã được một gia đình khá giả nhận về nuôi. Ngày tháng ác liệt của chiến tranh, chị đã bỏ dở dang lớp trung cấp nông lâm, xung phong vào nông trường sản xuất phục vụ tiền tuyến. Cô gái xuân sắc ngày nào giờ bủng xanh, vết chân chim đầy khóe mắt rạn. Hòa bình, chị và bao cô gái nông trường không có chỗ để về. Khi nông trường giải thể, chị và đồng đội của mình được nhận một khoản tiền trợ cấp ít ỏi. Những trận sốt rét vắt kiệt sức lực của chị, chị bán bánh mì rong để kiếm sống qua ngày. Với chị, thằng bé là báu vật!

Bây giờ, thằng bé đang có trong tay một tấm vé xem xiếc, mà là tấm vé mẹ nó không mất tiền, người ta đã tặng nó vì nó là bé khỏe, bé ngoan, sang năm được vào lớp một để học chữ. Với nó, thằng bé sáu tuổi nhưng loẵn quẵn theo mẹ đi khắp các ngõ ngách của thị trấn từ khi biết đi… Thằng bé má lạnh như kem, môi tím tái mỗi buổi sáng mưa phùn nhớt nhát, nhưng miệng vẫn bi bô, soi đèn cho mẹ tránh những vũng bùn lầy lội… Với nó, đó là món quà vĩ đại nhất, đáng giá nhất, là niềm vui không thể diễn tả bằng lời. Những lần đoàn xiếc đến rồi đi, nó lại cầu trời mong đoàn xiếc trở lại. Thằng bé ao ước một ngày, nó được cùng mẹ bước vào sân vận động của thị trấn để xem đoàn xiếc biểu diễn. Những đứa bạn cạnh nhà nó cứ kể mãi tưởng chừng không khi nào hết về những trò biểu diễn mà chúng vô cùng thích thú. Chuyện về cô Khỉ được mặc một chiếc váy hoa màu cánh sen, gánh trên vai hai quảy nước đi trên chiếc cầu gập ghềnh; chuyện chú chó Đốm Sọc biết làm phép cộng trừ nhân chia; chuyện chú Voi hiền lành lấy vòi nhấc bổng một cậu bé đưa lên lưng. Những lần thằng Bo, cái Nhím tranh nhau kể, thằng bé chép chép miệng, nó lảng ra xa như là không thích, không thèm để ý… Nhưng, nó nghe rõ mồn một từng câu, từng chữ. Nó là thằng bé ngoan. Chao ơi, sao thằng bé lại ngoan nhiều đến thế… Giá như nó cứ khóc toáng lên, nằng nặc đòi đi để chị đét vào mông nó vài cái! Giá là như thế chắc chị sẽ đỡ đau lòng hơn.

Người đàn bà dắt tay đứa trẻ, chiếc thúng như được gắn chặt trên đầu. Hai mẹ con đi ra phía bờ đê, vòng qua dốc Bàu Đá để đi xuống làng vạn chài, bán nốt những chiếc bánh. Dốc Bàu Đá vắng hoe. Những chiếc thuyền với dăm bảy chiếc áo nhàu nhĩ phơi bầy bà trên nóc thuyền không còn bóng dáng. Hình như ngày nước lên, họ cho thuyền ngược mạn để đãi hến. Hai mẹ con quay ngược lên cầu Hát, đó là con đường vòng qua thị trấn để về nhà nhanh nhất.

Thằng bé loẵn quẵn chạy trước. Nó líu lít không biết bao nhiêu là chuyện. Nhưng, nói đi rồi nói lại, nó vẫn không nói những chuyện ngoài chiếc vé xem xiếc tối nay. Thằng bé giơ chiếc vé ngang mặt, nó hít hà như hít hà những mẩu bánh mì, những lát thịt heo luộc mỗi tối:

- Mẹ ơi, chiếc vé này thơm đáo để mẹ à. Mẹ ngửi mà xem này!

Thằng bé dí dí chiếc vé sát mắt của người đàn bà. Người đàn bà kêu khẽ:

- Ồ, đúng là thơm thật. Con trai của mẹ cũng thật là thơm.

Thằng bé khoái chí cười khanh khách. Như chợt nghĩ ra điều gì quan trọng, nó dừng lại tí xíu rồi lại vội vã chạy lên trước. Nó nói:

- Mẹ ơi, gánh xiếc này “ngon” phải biết, không phải như những gánh xiếc trước đâu, nhỉ, mẹ nhỉ! Có “ngon”, người ta mới cho phép biểu diễn mừng ngày quốc tế thiếu nhi, đúng không mẹ?

Người đàn bà bật cười trước cách dùng từ của con. Chị hôn khẽ lên má nó và gật đầu liên hồi. Thằng bé vẫn không dứt dòng liên tưởng:

- Thế thì con sướng ăn đứt thằng Bo, cái Nhím rồi. Nhất định con phải kể thật hay, thật hoành tráng cho chúng biết.

Thằng bé nheo nheo con mắt nhìn ông mặt trời đội núi nhô lên phía chân trời xa tít. Mảng trời xanh non bừng sắc hồng sen làm cho buổi chiều đầu hạ thơ thới, loang tan hạnh phúc, thứ hạnh phúc giản đơn của những người nghèo như mẹ con người đàn bà bán bánh mì rong. Thằng bé ngắt một cành hoa cỏ may, bập bập vào má:

- Mẹ ơi, con còn bé, vào cổng xem xiếc không cần phải vé đâu mẹ ạ! Là người lớn nói thế. Mỗi lần gánh xiếc về, ba thằng Bo đều bảo con xin phép mẹ, nhiều lần rồi cơ! Ba thằng Bo bảo sẽ chở con và nó bằng xe gắn máy. Nhưng con không muốn thế, con muốn mẹ cũng được xem nữa cơ. Con biết là mẹ cũng thích. Bữa nay thì sướng rồi mẹ nhỉ, mẹ con mình đã có vé để đi xem xiếc. Chiếc vé này - vừa nói nó vừa giơ lên cao - con sẽ giữ hộ cho mẹ. Là tấm vé xem xiếc của mẹ tôi này… Tấm vé… này…

Thằng bé đặt tay lên miệng giả làm loa. Người đàn bà cười, nụ cười rạng ngời làm khuôn mặt chị bừng lên, tươi roi rói !

*

* *

Người đàn bà phá lệ, lần thứ hai chị phá lệ trong một ngày mà con trai chị vui nhất. Bữa cơm chiều dọn ra trên cái mươn đã bóng nước, có hai món nhạt và mặn. Thằng bé sà vào bàn, đôi mắt nó long lanh:

- Sao nhiều thức ăn thế mẹ. Ôi! món đậu rán này là con thích nhất đấy. Lại còn thịt kho nữa! Mẹ cho con ăn hết à mẹ?

- Ừ, bữa này mẹ đãi con trai mẹ. Thằng nhóc này khá thật, thế là đã học xong mầm non rồi. Thôi ăn đi, mẹ con mình còn phải soạn sửa để đi xem xiếc thú nữa cơ mà!

Người đàn bà nói lớn, âm hưởng hào sảng và ngọt ngào như nhành hoa sầu đông tím biếc trên nền trời của một ngày tháng ba nồng nàn. Chị xoa mãi đôi bàn tay gầy lên mái đầu tròn trĩnh, vuốt cái đuôi tóc nhỏ xíu hai bên má của thằng bé.

Hai mẹ con người đàn bà đến sân vận động khi cửa vào đã đông nghẹt người. Thằng bé nhảy chân sáo bên mẹ, thỉnh thoảng nó vượt lên trước, tay giơ cao tấm vé xem xiếc, miệng líu lo:

- Mẹ thấy chưa, đoàn xiếc này là “có nghề” lắm nhá! Người đi xem đông ơi là đông… Không biết bọn thằng Bo, cái Nhím có được đi xem không mẹ nhỉ?

Thằng bé bỗng nhỏ giọng, cầm lấy tay mẹ:

- Vào cổng rồi mẹ nhớ nắm chặt tay con, mẹ nhé! Con sợ mẹ con mình lạc nhau. Cô giáo bảo lạc mẹ là tội nhất…

Người đàn bà nhìn con rưng rưng. Gánh xiếc về quả là ngày hội lớn của bọn trẻ. Ở đấy, người ta bán vô số đồ chơi và quà ăn vặt của trẻ con. Thằng bé kín đáo nhìn những hình thù ngộ nghĩnh trên những quả bóng bay được bơm tròn căng. Nó lè lưỡi liếm môi khi đi qua hàng bỏng ngô chiên mỡ. Chị vờ như không biết. Chị để mặc dòng nước lặng lẽ chuồi trên khóe mắt.

Dòng người mỗi lúc mỗi đông. Thằng bé dẫn chị vào cửa soát vé. Nó cẩn thận đặt tấm vé xem xiếc thẳng thớm vào tay chị rồi nhanh chân chạy vào trước. Nó đứng ngay sát cổng, đôi bàn tay nhỏ xíu đưa lên vẫy vẫy:

- Mẹ ơi, con ở đây nhé !

Người đàn bà nhón chân, gật gật đầu. Chị nghiêm trang chìa tấm vé xem xiếc mà con trai chị được tặng ở trường mầm non. Anh chàng soát vé bật cười, đem trả tấm vé cho chị:

- Bà khốt ơi, đây là vé của trẻ con, người lớn muốn vào thì phải sang kia mua vé. Không biết bà ở đâu ra mà “ khốt” thế không biết?

Anh chàng soát vé đẩy chị ra. Người đàn bà nghe sống lưng lạnh toát, mồ hôi nhễ trong làn áo ngực. Ôi! Con trai bé bỏng của chị, chị biết phải làm sao đây? Chị lần dây rút, kín đáo đếm lại số tiền trong đạy. Những đồng vốn ít ỏi của chị đủ để mua một tấm vé vào xem xiếc. Nhưng còn ngày mai, ngày kia… chị không biết phải xoay xở thế nào cho cuộc sống của hai mẹ con. Người đàn bà đau đớn nhìn đôi bàn tay nhỏ xíu đang vẫy vẫy của con trai. Chắc nó sốt ruột muốn nhanh lên ngồi ở hàng đầu để nhìn cho rõ… Lấy hết can đảm, người đàn bà tiến gần sát cổng, gọi lớn:

- Bi ơi, mình về thôi con!

Cổ họng chị tắc nghẽn khi nhìn đôi vai buông thỏng, khuôn mặt buồn thiu thắt của thằng bé. Không kìm được, chị ghì lấy nó, đôi dòng nước mắt lặng lẽ rơi trên khuôn mặt đau khổ:

- Mẹ xin lỗi con, thứ lỗi cho mẹ, con nhé !

Thằng bé day mặt về phía chị, chỉ thoáng chốc, một thoáng chốc thôi, khuôn mặt thằng bé đã ở trạng thái bình thường. Nó chạy trước chị một quãng, nó nói lớn để chị không thể nhận ra giọng nói đã méo xệch của mình, rằng, mẹ ơi, đoàn xiếc này cũng còn non nghề, ai mà thèm xem, nhỉ, mẹ nhỉ!

Người đàn bà cùng thằng con trai sáu tuổi đi về phía con đường có những ánh đèn. Sau lưng hai mẹ con người bán bánh mì rong, những chiếc vé xem xiếc dành cho trẻ con dưới mười tuổi được gió, thơ thới bay trong ráng chiều vừa lịm…!

Thằng bé loẵn quẵn chạy trước. Nó líu lít không biết bao nhiêu là chuyện. Nhưng, nói đi rồi nói lại, nó vẫn không nói những chuyện ngoài chiếc vé xem xiếc tối nay. Thằng bé giơ chiếc vé ngang mặt, nó hít hà như hít hà những mẩu bánh mì, những lát thịt heo luộc mỗi tối:

- Mẹ ơi, chiếc vé này thơm đáo để mẹ à. Mẹ ngửi mà xem này!

Thằng bé dí dí chiếc vé sát mắt của người đàn bà. Người đàn bà kêu khẽ:

- Ồ, đúng là thơm thật. Con trai của mẹ cũng thật là thơm.

Thằng bé khoái chí cười khanh khách. Như chợt nghĩ ra điều gì quan trọng, nó dừng lại tí xíu rồi lại vội vã chạy lên trước. Nó nói:

- Mẹ ơi, gánh xiếc này “ngon” phải biết, không phải như những gánh xiếc trước đâu, nhỉ, mẹ nhỉ! Có “ngon”, người ta mới cho phép biểu diễn mừng ngày quốc tế thiếu nhi, đúng không mẹ?

Người đàn bà bật cười trước cách dùng từ của con. Chị hôn khẽ lên má nó và gật đầu liên hồi. Thằng bé vẫn không dứt dòng liên tưởng:

- Thế thì con sướng ăn đứt thằng Bo, cái Nhím rồi. Nhất định con phải kể thật hay, thật hoành tráng cho chúng biết.

Thằng bé nheo nheo con mắt nhìn ông mặt trời đội núi nhô lên phía chân trời xa tít. Mảng trời xanh non bừng sắc hồng sen làm cho buổi chiều đầu hạ thơ thới, loang tan hạnh phúc, thứ hạnh phúc giản đơn của những người nghèo như mẹ con người đàn bà bán bánh mì rong. Thằng bé ngắt một cành hoa cỏ may, bập bập vào má:

- Mẹ ơi, con còn bé, vào cổng xem xiếc không cần phải vé đâu mẹ ạ! Là người lớn nói thế. Mỗi lần gánh xiếc về, ba thằng Bo đều bảo con xin phép mẹ, nhiều lần rồi cơ! Ba thằng Bo bảo sẽ chở con và nó bằng xe gắn máy. Nhưng con không muốn thế, con muốn mẹ cũng được xem nữa cơ. Con biết là mẹ cũng thích. Bữa nay thì sướng rồi mẹ nhỉ, mẹ con mình đã có vé để đi xem xiếc. Chiếc vé này - vừa nói, nó vừa giơ lên cao - con sẽ giữ hộ cho mẹ. Là tấm vé xem xiếc của mẹ tôi này… Tấm vé… này…

Thằng bé đặt tay lên miệng giả làm loa. Người đàn bà cười, nụ cười rạng ngời làm khuôn mặt chị bừng lên, tươi roi rói!

* *

*

Người đàn bà phá lệ, lần thứ hai chị phá lệ trong một ngày mà con trai chị vui nhất. Bữa cơm chiều dọn ra trên cái mươn đã bóng nước, có hai món nhạt và mặn. Thằng bé sà vào bàn, đôi mắt nó long lanh:

- Sao nhiều thức ăn thế mẹ. Ôi! món đậu rán này là con thích nhất đấy. Lại còn thịt kho nữa! Mẹ cho con ăn hết à mẹ?

- Ừ, bữa này mẹ đãi con trai mẹ. Thằng nhóc này khá thật, thế là đã học xong mầm non rồi. Thôi ăn đi, mẹ con mình còn phải soạn sửa để đi xem xiếc thú nữa cơ mà!

Người đàn bà nói lớn, âm hưởng hào sảng và ngọt ngào như nhành hoa sầu đông tím biếc trên nền trời của một ngày tháng ba nồng nàn. Chị xoa mãi đôi bàn tay gầy lên mái đầu tròn trĩnh, vuốt cái đuôi tóc nhỏ xíu hai bên má của thằng bé.

Hai mẹ con người đàn bà đến sân vận động khi cửa vào đã đông nghẹt người. Thằng bé nhảy chân sáo bên mẹ, thỉnh thoảng nó vượt lên trước, tay giơ cao tấm vé xem xiếc, miệng líu lo:

- Mẹ thấy chưa, đoàn xiếc này là “có nghề” lắm nhá! Người đi xem đông ơi là đông… Không biết bọn thằng Bo, cái Nhím có được đi xem không mẹ nhỉ?

Thằng bé bỗng nhỏ giọng, cầm lấy tay mẹ:

- Vào cổng rồi mẹ nhớ nắm chặt tay con, mẹ nhé! Con sợ mẹ con mình lạc nhau. Cô giáo bảo lạc mẹ là tội nhất…

Người đàn bà nhìn con rưng rưng. Gánh xiếc về quả là ngày hội lớn của bọn trẻ. Ở đấy, người ta bán vô số đồ chơi và quà ăn vặt của trẻ con. Thằng bé kín đáo nhìn những hình thù ngộ nghĩnh trên những quả bóng bay được bơm tròn căng. Nó lè lưỡi liếm môi khi đi qua hàng bỏng ngô chiên mỡ. Chị vờ như không biết. Chị để mặc dòng nước lặng lẽ chuồi trên khóe mắt.

Dòng người mỗi lúc mỗi đông. Thằng bé dẫn chị vào cửa soát vé. Nó cẩn thận đặt tấm vé xem xiếc thẳng thớm vào tay chị rồi nhanh chân chạy vào trước. Nó đứng ngay sát cổng, đôi bàn tay nhỏ xíu đưa lên vẫy vẫy:

- Mẹ ơi, con ở đây nhé!

Người đàn bà nhón chân, gật gật đầu. Chị nghiêm trang chìa tấm vé xem xiếc mà con trai chị được tặng ở trường mầm non. Anh chàng soát vé bật cười, đem trả tấm vé cho chị:

- Bà khốt ơi, đây là vé của trẻ con, người lớn muốn vào thì phải sang kia mua vé. Không biết bà ở đâu ra mà “khốt” thế không biết?

Anh chàng soát vé đẩy chị ra. Người đàn bà nghe sống lưng lạnh toát, mồ hôi nhễ trong làn áo ngực. Ôi! Con trai bé bỏng của chị, chị biết phải làm sao đây? Chị lần dây rút, kín đáo đếm lại số tiền trong đạy. Những đồng vốn ít ỏi của chị đủ để mua một tấm vé vào xem xiếc. Nhưng còn ngày mai, ngày kia… chị không biết phải xoay xở thế nào cho cuộc sống của hai mẹ con. Người đàn bà đau đớn nhìn đôi bàn tay nhỏ xíu đang vẫy vẫy của con trai. Chắc nó sốt ruột muốn nhanh lên ngồi ở hàng đầu để nhìn cho rõ… Lấy hết can đảm, người đàn bà tiến gần sát cổng, gọi lớn:

- Bi ơi, mình về thôi con!

Cổ họng chị tắc nghẽn khi nhìn đôi vai buông thỏng, khuôn mặt buồn thiu thắt của thằng bé. Không kìm được, chị ghì lấy nó, đôi dòng nước mắt lặng lẽ rơi trên khuôn mặt đau khổ:

- Mẹ xin lỗi con, thứ lỗi cho mẹ, con nhé !

Thằng bé day mặt về phía chị, chỉ thoáng chốc, một thoáng chốc thôi, khuôn mặt thằng bé đã ở trạng thái bình thường. Nó chạy trước chị một quãng, nó nói lớn để chị không thể nhận ra giọng nói đã méo xệch của mình, rằng, mẹ ơi, đoàn xiếc này cũng còn non nghề, ai mà thèm xem, nhỉ, mẹ nhỉ!

Người đàn bà cùng thằng con trai sáu tuổi đi về phía con đường có những ánh đèn. Sau lưng hai mẹ con người bán bánh mì rong, những chiếc vé xem xiếc dành cho tr­ẻ con dưới mười tuổi được gió, thơ thới bay trong ráng chiều vừa lịm…!

Nhân ngày 1/6

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast