Trận lũ kép lịch sử xảy ra vào tháng 10/2010 trên địa bàn Hà Tĩnh nói chung, Hương Khê nói riêng là những tai họa khủng khiếp khi cướp mất sinh mạng của hàng chục con người, làm hàng chục ngàn hộ gia đình lâm cảnh “màn trời chiếu đất”, lương thực lẫn gia súc, gia cầm bị lũ cuốn trôi.
Trong những lần theo các đoàn đi cứu trợ, tôi đã tận mắt chứng kiến những khuôn mặt ngơ ngác, bàng hoàng của người dân trở về sau lũ. Những cánh đồng trơ trọi, xác xơ. Nhìn người dân khẩn trương giúp nhau thu dọn, sửa sang lại nhà cửa và cố lần tìm trong bùn đất, vớt vát chút tài sản đổ nát sau lũ hay nghe những tiếng khóc bi ai kêu gọi người thân mất mát trong lũ… khiến tôi không cầm nổi được nước mắt.
 |
Chính quyền và nhân dân các địa phương ra quân khắc phúc các tuyến đường giao thông sạt lở do lũ lụt |
Trở lại rốn lũ những ngày đầu xuân Tân Mão, trên những cánh đồng dọc đôi bờ Ngàn Sâu, nơi đâu chúng tôi cũng bắt gặp cảnh người dân đã đang xắn tay bắt đầu vụ mùa mới. Nhớ lại những ngày sống trong mưa lũ, chị Nguyễn Thị Hạnh, xã Phương Mỹ nghẹn ngào: “Lúa gạo, ngô khoai cùng chút ít tiền bạc sau thời gian ky cóp để dành cho con cái học hành đều trôi sạch ra sông, ra bể, nhiều lúc tưởng chừng chúng tôi không thể gượng dậy được nữa. Song, được sự giúp đỡ của các cấp ủy, chính quyền cùng các đoàn cứu trợ, chúng tôi đã bắt tay gây dựng lại từ đầu”.
Nhận hỗ trợ thóc giống, ngô giống từ các tổ chức ngay từ những ngày đầu xuân, gia đình chị Hạnh đã hăng hái ra đồng cày bừa, gieo cấy, bắt đầu cho một vụ mùa mới. "Lạy trời cho năm nay không còn xảy mưa lũ như năm vừa rồi", chị Hạnh ước mong.
Sức tàn phá của hai trận lũ lịch sử là quá khủng khiếp. Gần như tất cả những làng mạc, nơi lũ đi qua để lại vườn không nhà trống, thậm chí nhiều ngôi nhà, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa thôn xóm… đều bị lũ cuốn trôi. Thảm thương nhất là những ngôi làng ven sông Ngàn Sâu - nơi những nương ngô, bãi mía, ruộng đậu và cả những vườn cây ăn quả xanh tươi, trù phú ngày nào, trong phút chốc đã thành một bãi hoang tàn đổ nát. Vậy mà, lần trở về này, màu vàng ảm đạm để lại sau cơn lũ được thay bởi màu xanh của sự sống trên những cánh đồng đang ươm chồi, nảy lộc. Người dân nô nức ra đồng cày bừa. Những dấu vết còn lưu lại sau trận lũ lịch sử cũng nhạt dần.
Theo ông Đặng Đức Minh - Chủ tịch UBND xã Hà Linh, trong đợt lũ vừa qua, xã 1.350/1.566 hộ chìm sâu trong nước. Hàng ngàn con gia súc, gia cầm của nhân dân bị lũ cuối trôi. 17/20 xóm của xã bị cô lập hoàn toàn. Trận lũ để lại cho Hà Linh nhiều thôn, xóm “2 không” - không nhà cửa, tài sản và không ruộng vườn để sản xuất. Nhờ sự hỗ trợ kịp thời từ Nhà nước cùng các tổ chức xã hội, người dân xã Hà Linh dần khôi phục sản xuất.
 |
| Đ ôi bờ Ngàn Sâu lại manh mướt ngô non |
“Tính đến trung tuần tháng Giêng, xã đã gieo trồng 100 ha ngô, 10 ha lúa. Đời sống nhân dân đi vào ổn định. Sau lũ, Hà Linh tiếp 87 đoàn cứu trợ nhân đạo. Nếu không có sự chung tay giúp sức của cộng đồng có lẽ phải mất hàng chục năm xã mới khắc phục được những mất mát, thiệt hại này”, ông Minh cho biết thêm.
Hòa Hải cũng là xã chịu thiệt nặng nề từ hai trận lũ lịch sử với 1.456 hộ/1.669 hộ ngập nặng và bị chia cắt nhiều ngày. Ông Phạm Hữu Nhân, Chủ tịch UBND xã Hòa Hải chia sẻ: “Có 69 đoàn về địa phương làm công tác cứu trợ. Hàng tỷ đồng, hằng trăm tấn gạo, hàng vạn vật dụng hữu ích… được chuyển tận tay người dân. Trong lúc hoạn nạn nhận được sự giúp đỡ của cả cộng đồng làm người dân vùng lũ cảm thấy rất ấm lòng”.
Nhà ông Đặng Minh Khai, xóm Bình Minh, xã Hương Bình có 5 sào ruộng thu được 2 tấn lúa/năm. Dù không nhiều nhưng đó là “cần câu cơm” của cả gia đình. Vậy mà lũ đã cuốn sạch tất cả. Sau lũ, ruộng không thể canh tác nên cả tuần nay ông phải cất công cày đi, bừa lại để khôi phục sản xuất. Ngoài 50% giống lúa đã được chính quyền hỗ trợ, phần còn lại ông phải chạy vạy của bạn bè, người thân để sớm ổn định sản xuất. Ông Khai vẫn hy vọng: “Trận lũ lịch sử dù sao cũng để lại một lớp phù sa rất mỡ màng. Nếu năm nay mưa thuận gió hòa, chắc vụ đông xuân này sẽ bội thu”.
Theo người dân địa phương, lịch gieo mạ ở đây trùng với những ngày đầu năm mới Tân Mão này. Năm mới, họ hy vọng sẽ gặp được nhiều may mắn. “Cầu trời thương người dân lam lũ. Năm nay, trời yên bể lặng để chúng tôi có được vụ mùa thắng lợi”, bà Nguyễn Thị Chắt ở xã Hòa Hải mong mỏi.
Ngẫm lời người dân vùng lũ Hương Khê, tôi hiểu sự can trường, vững chãi có sẵn trong mỗi con người nơi đây để nhanh chóng vượt qua khó khăn trước mắt.
