Thoả mãn trước mắt, hệ luỵ tương lai

Trong những năm qua, công tác DS-KHHGĐ trên địa bàn Hà Tĩnh đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần tích cực trong chiến lược phát triển kinh tế, xã hội. Tuy nhiên, quy mô dân số lớn và phân bổ không đồng đều, cơ cấu dân số trẻ, chất lượng dân số thấp, đặc biệt là tỷ lệ chênh lệch giới tính đang ở mức cao. Thực trạng này nếu không kịp thời ngăn chặn thì sẽ để lại nhiều hậu quả cho xã hội trong tương lai.

Mất cân bằng giới tính khi sinh:

Xu hướng tìm mọi cách để có con trai đang dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) ở Hà Tĩnh cũng như cả nước được cảnh báo là vấn đề thách thức nhất đối với công tác DS-KHHGĐ trong giai đoạn hiện nay. Theo báo cáo của Chi cục dân số tỉnh Hà Tĩnh, năm 2006 tỷ số giới tính trung bình của toàn tỉnh 120 trai/100 gái, đến năm 2010 tỷ lệ đã giảm 115 trai/100 gái, vượt xa tỷ lệ số giới tính khi sinh theo quy luật tự nhiên (103-107 trai/100 gái).

Siêu âm để kiểm tra sức khoẻ và sự phát triển của thai nhi là cần thiết, nhưng mục đích xác định giới tính chủ yếu là nhu cầu của hầu hết những người mang thai.

Siêu âm để kiểm tra sức khoẻ và sự phát triển của thai nhi là cần thiết, nhưng mục đích xác định giới tính chủ yếu là nhu cầu của hầu hết những người mang thai.

Sở dĩ có tình trạng trên là do tư tưởng trọng nam khinh nữ, muốn có con trai để nối dõi tông đường, một tư tưởng đã ngự trị ở số đông dân chúng. Thêm vào đó, do đời sống ngày càng được nâng cao nên nhiều gia đình cố sinh để có con trai. Mặt khác, phương tiện kỹ thuật hiện đại cho phép cung cấp dịch vụ tư vấn và nhiều phương pháp kỹ thuật vừa rẻ tiền vừa sinh được con theo ý muốn. Siêu âm mục đích kiểm tra sức khoẻ và sự phát triển của thai nhi là cần thiết, nhưng mục đích xác định giới tính chủ yếu là nhu cầu của hầu hết những người mang thai. Siêu âm chuẩn đoán giới tính thai nhi đã tạo cơ hội trong việc lựa chọn giới tính. Trong khi đó, việc quản lý vấn đề siêu âm công bố giới tính theo yêu cầu còn nhiều bất cập, các cơ sở y tế tư nhân ngày càng nhiều và khó lòng kiểm soát hết được. Chị Lê Thị Hằng ở xã Thạch Trung kể: Ngày từ tháng thứ 4, chị đi siêu âm ở một phòng khám tư nhân, chỉ mất 100 nghìn, chị đã biết con mình “giống bố”. Đây lần mang thai đâu nên chị rất vui, coi như “ăn chắc”, không lo đứa sau là trai hay gái. Bạn chị, hầu hết ai mang thai đến tháng thứ 4-5 đi siêu âm, là biết con mình “giống bố” hay “giống mẹ”.

Theo trưởng phòng DS-KHHGĐ, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Hà Tĩnh Hà Thị Thiệp, hầu hết phụ nữ mang thai biết giới tính trước khi sinh và chủ yếu qua siêu âm. Trong khi đó tại các bệnh viện việc công giới tính thai nhi là điều nghiêm cấm, thì tại các phòng khám tư nhân việc làm này dễ dàng hơn khi bác sỹ nói miệng hoặc sử dụng một cách ví von để sản phụ biết được giới tính thai nhi, nên các cơ quan chức năng cũng khó có chứng cứ về các cơ sở siêu âm thực hiện không nghiêm quy định của Chính phủ. Mặc dù, chưa phát hiện được trường hợp nào khi biết giới tính thai nhi dẫn đến việc nạo phá thai, nhưng việc công bố giới tính là vi phạm các quy định của pháp luật. Hiện tại, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh không có cán bộ thanh tra, nên việc triển khai công tác thanh kiểm tra thường xuyên các cơ sở y tế vi phạm những quy định của pháp luật có liên quan đến lựa chọn giới tính thai nhi gặp rất nhiều khó khăn.

Đoàn kiểm tra của Sở Y tế kiểm tra việc thực hiện quy định nghiêm cấm các hành vi phát hiện, lựa chọn giới tính thai nhi tại Bệnh viện TP Hà Tĩnh.

Đoàn kiểm tra của Sở Y tế kiểm tra việc thực hiện quy định nghiêm cấm các hành vi phát hiện, lựa chọn giới tính thai nhi tại Bệnh viện TP Hà Tĩnh.

Tâm lý ưa thích con trai vẫn còn phổ biến ở người dân, vì thế các cặp vợ chồng đều thực hiện mọi cách thức khác nhau để được đứa con với giới tính mong muốn. Nhiều gia đình không sử dụng biện pháp nạo phá thai khi siêu âm xác định giới tính mà đọc “cẩm nang” tạo giới tính cho con được tìm trên các trang thông tin điện tử, tính toán từ chế độ ăn uống, ngày tháng làm sao để đạt ý nguyện. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến dân số tăng mạnh, tỷ lệ mất cân bằng giới cao.

Tình trạng MCBGTKS theo hướng thừa nam thiếu nữ càng kéo dài, hậu quả tiêu cực đối với gia đình và xã hội càng nghiêm trọng. Sự chênh lệch giới tính của trẻ sơ sinh chắc chắn sẽ dẫn tới hệ luỵ khó lường nếu như không có những biện pháp ngăn chặn kịp thời như: khó khăn trong việc kết hôn, thay đổi cơ cấu giới tính trong tương lai, gia tăng tội phạm lừa đảo, bắt cóc, buôn bán trẻ em gái và phụ nữ. Kinh nghiệm Trung Quốc cho thấy, do sinh bé trai nhiều hơn bé gái nên các nhà khoa học dự đoán rằng, trong vài thập kỷ tới có khoảng 40 triệu chàng trai Trung Quốc sẽ không thể lấy được vợ. Cũng theo thống kê của các cơ quan chức năng, chỉ trong 10 năm, từ năm 1995 đến 2004, Đài Loan đã cấp 84.479 visa cho các cô dâu Việt Nam và hàng chục nghìn visa cho cô dâu các nước Đông Nam Á khác.

Để ngăn chặn tình trạng MCBGTKS, ngành dân số đã và đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp. Từ tháng 6 năm 2009 đến nay, Hà Tĩnh đã tiếp nhận đề án “Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh” bước đầu đã đạt được kết quả.

Có thể nói tình trạng MCBGTKS của cả nước nói chung và Hà Tĩnh nói riêng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Do đó, cần tiếp tục tập trung đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ cán bộ dân số và tích cực triển khai các giải pháp đồng bộ cùng với sự chung tay của toàn xã hội để từng bước giảm tỷ lệ phát triển dân số, khống chế tỷ số MCBGTKS.

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast