Xôn xao mùa lộc

Hương Sơn nghĩa là núi thơm. Chẳng những thế mà từ núi rừng bốn mùa thơm ngát hương hoa ấy có thật lắm đặc sản quý để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng du khác. Trong vô số những sản vật quý hiếm đó, nhung hươu sao là một trong những sản phẩm nổi tiếng không nơi nào sánh được…

Thường, mùa nhung rộ vào trước và sau Tết Nguyên Đán chừng 1 tháng nhưng hầu như năm nào người mua cũng nấn ná đợi cho đến đầu năm mới về từng nhà để cắt với ý muốn để dành lấy lộc đầu năm. Năm nay mùa nhung đến muộn nên đã tháng 3 rồi mà nhung hươu vẫn còn nhiều và khách tứ xứ vẫn nượp nượp về các trang trại, gia trại để mua lộc nhung. Theo chân một đoàn khách, chúng tôi có chuyến về tận trang trại của anh Uông Xuân Lĩnh (xóm Trà Sơn II – Sơn Phúc – Hương Sơn) để mua nhung tươi, được tận mắt chứng kiến các công đoạn cắt nhung và được thưởng thứ rượu huyết hươu quý giá. Hươu sao vốn là một loài động vật nhạy cảm và rất nhát. Muốn tiếp cận với chúng phải biết cách gọi, theo hướng dẫn của gia chủ chúng tôi mỗi người cầm một nhánh cỏ và luôn mồm gọi “lộc lộc” “lộc lộc”. Sau một thoáng hoảng sợ, con vật đã ngoảnh mặt lại tìm lá cỏ và ăn một cách bình thản, nhờ đó chúng tôi cũng có những bức ảnh chú hươu sao mang trên đầu nhánh lộc tuyệt đẹp.

Chú hươu sao với cặp nhung đến ngày thu hoạch

Chú hươu sao với cặp nhung đến ngày thu hoạch

Công đoạn cắt nhung hươu cũng lắm công phu đòi hỏi sự khéo léo và đặc biệt phải có quá trình làm quen với con vật. Chính vì thế gia chủ và những người nuôi hươu quanh vùng cũng chính là những tay thợ cắt nhung cừ khôi. Sau khi đã cho con hươu vào chuồng nhỏ, bằng vật dụng quen thuộc là một thanh gỗ buộc dây thừng thắt thòng lọng, anh Lĩnh đã lừa được chú hươu cho chân vào rồi nhanh như cắt rút dây khiến tứ chi chú hươu bị trói lại không vùng vẫy được, sau đó mấy người nữa bước vào ghì chú hươu nằm yên, một người dùng chiếc cưa sắt đã rửa sạch bằng rượu bắt đầu cưa. Đến bây giờ thì các vị khách trong đoàn đã chuyển cảm giác từ thích thú sang ái ngại bởi nhìn cảnh chú hươu bị vật xuống đã thấy thương rồi lại chứng kiến cảnh người ta cưa lộc khiến máu phun ra càng thương hơn. Anh Đinh Nho Cừ - người tham gia cắt nhung cho biết: “Quá trình này cần phải cẩn thận để không làm hươu bị gãy chân bởi nếu bị thương con hươu đó rất khó sống tiếp”. Trong quá trình cưa nhung, một chiếc bát nhôm đựng rượu trắng cũng được đặt sẵn phía dưới để hứng máu tươi phun ra, loại rượu huyết này được chủ nhà dùng để đãi khách trong bữa cơm theo tập tục của người dân nơi đây (đã bán nhung cho khách là phải mời cơm). Sau khi cắt xong, chủ nhà sẽ lấy một loại thuốc được tán từ ngọn cây hoàn ngọc, hoàng xà và đọt chuối non rịt vào chỗ cắt lộc rồi lấy lá chuối tươi buộc lại để cầm máu, sau vài ngày là vết thương lành hẳn.

Tốp thợ đang thực hiện cắt nhung hươu

Tốp thợ đang thực hiện cắt nhung hươu

Tại bữa cơm hôm đó, chúng tôi không chỉ được thưởng thức món rượu huyết độc đáo mà còn được thưởng thức món thịt hươu thơm ngọt bởi chút sơ sẩy trong quá trình cắt nhung trước đó của tốp thợ đã làm con vật bị thương nặng không thể sống tiếp. Trong nồng nàn hương rượu, chủ trại chân chất tâm sự: “Trước đây gia đình tôi chỉ nuôi vài con cho có phong trào, về sau được vay 20 triệu của ngân hàng chính sách thì có mua thêm vài con nữa. Trong giai đoạn hươu sao soán ngôi Hoàng đế thì hươu nhà tôi bị chết bệnh, mỗi con 40, 50 triệu nên con như mất trắng. Qua giai đoạn ấy, hươu rẻ như cho, không ai đầu tư thì tôi quay lại nuôi, được bạn bè cho vay vốn nên gây dựng lại cùng khá nhanh. Đến nay cùng với trang trại 2ha hồ cá và 3 ha rừng tràm, 1ha rừng thông, vợ chồng tôi đã có đàn hươu 50 con, mỗi năm thu được chừng 400 triệu, trong đó nguồn thu từ hươu giống và nhung hươu đạt trên 300 triệu”. Câu chuyện nuôi hươu của anh Lĩnh cũng giống với khá nhiều nông dân ở Hương Sơn. Chẳng ở đâu xa, ngay cạnh nhà anh Lĩnh, anh Đinh Nho Mão cũng là chủ nhân của đàn hươu trên 50 con, mỗi năm thu lợi gần 300 triệu đồng. Anh Mão cho biết: “hưởng ứng chủ trương tăng đàn của xã, lại được hưởng lợi từ chính sách hỗ trợ 1 triệu đồng/con hươu cái (đối với những hộ có từ 10 con hươu trở lên) năm nay nhà tôi không bán hươu giống mà để lại để tăng đàn”.

Du khách với niềm vui mua được cặp nhung tốt

Du khách với niềm vui mua được cặp nhung tốt

Cũng giống những gia đình nuôi hươu ở Sơn Phúc, hiện nay ở Hương Sơn đã có rất nhiều nông dân thoát nghèo, giàu lên nhanh chóng từ hươu sao. Riêng ở xã Sơn Phúc, theo ông Nguyễn Huy Sơn – Phó Bí thư thường trực Đảng ủy thì hiện nay toàn xã có 80% số hộ nuôi hươu với tổng đàn lên đến 900 con. Còn cả huyện Hương Sơn thì tới thời điểm này tổng đàn đã tăng lên tới 28.000 con (năm 2011 là 24.000 con), trong đó có gần 15.000 con hươu đực đang ở vào thời kỳ cho lộc nhung tốt. Tổng sản lượng lộc nhung hươu thu hoạch cả mùa dự kiến đạt khoảng 6 đến trên 8 tấn và ước tính sẽ thu về khoảng 60 - 70 tỷ đồng. Mùa nhung năm nay, ngoài được mùa lớn về sản lượng, chất lượng nhung, người dân huyện Hương Sơn còn bán được hươu giống tốt. Mỗi con hươu giống đực khỏe mạnh cho lượng lộc nhung nhiều nhất, chất lượng tốt nhất giá bán từ 13 – 15 triệu đồng/con, hươu cái giống từ 3,5 – 4 triệu đồng/con. Với thương hiệu nổi tiếng từ lâu, mỗi mùa nhung, Hương Sơn đón hàng trăm lượt khách khắp các vùng miền trong cả nước về mua, giá nhung năm nay cũng khá cao, dao động từ 1 – 1,7 triệu đồng/1 lạng nhung tươi, nên bà con nhân dân rất phấn khởi.

Anh Uông Xuân Lĩnh với đàn hươu con tại gia trại của mình

Anh Uông Xuân Lĩnh với đàn hươu con tại gia trại của mình

Nhung hươu có rất nhiều tác dụng đối với sức khỏe của con người và cũng có rất nhiều cách để sử dụng hiệu quả loại dược liệu này. Tuy nhiên muốn mua được nhung có chất lượng tốt, khách phải quen để chọn mua được nhung có tuổi thọ từ 43 – 45 ngày sau khi đổ đế, nếu sớm quá sẽ bị non, muộn quá sẽ bị già, chất lượng nhung đều không tốt. Từ sản phẩm nhung tươi, người ta có thể cắt lát sấy khô rồi tán nhỏ trộn với mật ong rừng để dùng dần hoặc cũng có thể cho vào tủ lạnh cắt nấu cháo, hấp cơm…Có người thì thích cho nguyên cả cặp vào bình ngâm rượu v.v... Bằng cách nào thì những giá trị dược học của nhung hươu cũng được tận dụng triệt để.

Mùa nhung năm nay đang rộ và con đường ngược ngàn Hương Sơn như cũng xôn xao hơn với hàng trăm lượt khách thập phương tìm về. Với những giá trị kinh tế lớn từ nuôi hươu sao, chúng tôi tin rằng, trong tương lai, tổng đàn hươu sao của Hương Sơn sẽ còn tăng cao hơn nữa và những tại vùng quê này cũng sẽ xuất hiện thêm nhiều triệu phú chân đất, làm giàu ngay chính trên đồng đất quê hương.

Đọc thêm

Tin mới Emagazine Truyền hình Podcast