Trên thế giới có trên 200 triệu người mắc ĐTĐ. Ở Việt Nam, khoảng 4,5 triệu người mắc, trong đó có khoảng 20% những người mắc ĐTĐ có biến chứng ở mắt với các mức độ khác nhau.
Tại Hà Tĩnh, Theo báo cáo của Trung tâm mắt, từ năm 2008 đến nay, đơn vị đã phối hợp với Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Bệnh viện Đa khoa thành phố khám sàng lộc các bệnh về mắt cho 4.800 người bị ĐTĐ, phát hiện trên 300 bệnh nhân có biến chứng ở mắt. Hầu hết những bệnh nhân bị ĐTĐ đều được các bác sỹ của Trung tâm Mắt hướng dẫn cách phòng chống và điều trị các biến chứng ở mắt do bệnh ĐTĐ.
 |
| Đa số các bệnh nhân ĐTĐ không thấy có bất cứ triệu chứng gì về mắt cho đến khi đột nhiên bị mất thị lực |
Anh Trần Văn Lý ở xã Hương Lâm (Hương Khê), một trong nhiều bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Tôi biết mình bị ĐTĐ khi vào đây khám nhưng mắt của tôi vẫn sáng những nghe nói bệnh ĐTĐ nếu không điều trị theo sự hướng dẫn của bác sỹ thì sẽ có biến chứng về mắt nên tôi rất sợ, từ nay tôi phải uống thuốc điều độ, ăn uống hợp lý và khám mắt định kỳ để giữ gìn sức khoẻ”.
Điều đặc biệt nguy hiểm là đa số các bệnh nhân ĐTĐ không thấy có bất cứ triệu chứng gì về mắt cho đến khi đột nhiên bị mất thị lực. Ông Nguyễn Văn Hội ở phường Tân Giang (TP Hà Tĩnh) tâm sự: “Tôi bị ĐTĐ trên 10 năm, khi bệnh mới xuất hiện tôi chỉ điều trị bệnh ĐTĐ nhưng không để ý đến mắt vì không thấy biểu hiện gì cách đây 5 năm mắt có biểu hiện nhìn mờ tôi đi khám thì thấy các bác sỹ nói là tôi bị bệnh lý võng mạc do biến chứng của bệnh ĐTĐ”.
BS Nguyễn Đức Khoa – Trung tâm Mắt tỉnh cho biết: Hầu hết những bệnh nhân khi đã mất thị lực thì dù có được điều trị rất tích cực và tốn kém thì khả năng bảo tồn được thị lực là rất nhỏ, phần lớn các bệnh nhân sẽ bị mù vĩnh viễn. Trong các tổn thương ở mắt do ĐTĐ thì bệnh lý võng mạc là nguy hiểm nhất đe dọa thị lực của bệnh nhân ĐTĐ. Võng mạc được nuôi dưỡng bởi hệ thống các mạch máu nhỏ, nếu bệnh nhân ĐTĐ không được kiểm soát tốt trong một thời gian dài có thể làm cho các mạch máu này bị tổn thương gây rò rỉ dịch và xuất huyết trên bề mặt võng mạc... làm mắt bị giảm hoặc mất khả năng thu nhận các tín hiệu ánh sáng, biểu hiện lâm sàng là giảm thị lực hoặc mất thị lực hoàn toàn.
Ngoài bệnh lý võng mạc ĐTĐ, bệnh nhân ĐTĐ có nguy cơ bị thiên đầu thống cao gấp 1,4 lần so với người bình thường, nguy cơ này sẽ tăng lên ở những bệnh nhân tuổi cao và có thời gian bị bệnh ĐTĐ dài. Các bệnh nhân bị thiên đầu thống thường có triệu chứng đau đầu nhiều, đặc biệt đau giữ dội hóc mắt, nhãn áp cao. Hậu quả là vùng võng mạc và dây thần kinh bị phá hủy gây mất thị lực. Bệnh nhân ĐTĐ cũng có nguy cơ bị đục thủy tinh thể cao hơn 1,6 lần, bệnh thường tiến triển nhanh sau một giai đoạn kiểm soát đường máu kém. Đối tượng có nguy cơ cao bị tổn thương ở mắt là bệnh nhân ĐTĐ type 1 và type 2. Nguy cơ giảm thị lực ở người mắc bệnh ĐTĐ tăng gấp 25 lần so với người bình thường. Bệnh nhân mắc ĐTĐ càng lâu nguy cơ tổn thương các bệnh về mắt càng cao.
Để phòng tránh các biến chứng ở mắt do bệnh ĐTĐ, bệnh nhân cần thực hiện theo sự hướng dẫn của các bác sỹ chuyên khoa. Bệnh nhân ĐTĐ sẽ tránh được các biến chứng về mắt nếu đường máu của bệnh nhân luôn luôn giữ trong vùng an toàn, huyết áp thường xuyên ở mức dưới 130/80, không hút thuốc lá, đi khám mắt theo định kỳ (ít nhất là một lần/năm và nếu thấy mắt có một hoặc các dấu hiệu sau như: nhìn mờ, khó đọc sách báo, nhìn đôi, đau một hoặc cả hai bên mắt, mắt đỏ hoặc căng tức, nhìn có hình ảnh ruồi bay, không nhìn rõ sang hai bên thì nên đến các bác sỹ chuyên khoa mắt để khám); riêng đối với bệnh nhân mang thai, bệnh lý võng mạc tiến triển nhanh hơn, khi đó bệnh nhân nên tăng thời gian khám mắt định kỳ và khám mắt ngay khi bắt đầu có thai.
Ngoài ra, bệnh nhân ĐTĐ cần có một chế độ ăn uống hợp lý, cần ăn nhiều rau xanh, tránh ăn các thực phẩm có nhiều đường, dầu mỡ, như vậy chất lượng cuộc sống sẽ tốt hơn./.
