Đi biển "mùa gió chướng"...

Bài & Ảnh: Tiến Dũng • 05:36 10/11/2020

Đây là ngư dân Võ Hồng Thức (53 tuổi), ở thôn Yên Điềm, xã Thịnh Lộc, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh. Là một ngư dân lão luyện với 34 năm trong nghề nên khi nghe đài dự báo những ngày tới biển sẽ động, ông đã có kế hoạch ra đánh cá ở vùng lộng trong “mùa gió chướng”. Từ 2h sáng, ông đã dậy chuẩn bị cho một chuyến đi biển an toàn, may mắn.

Để “ấm bụng” khi phải làm việc nhiều giờ liền trên biển, ông Thức tranh thủ ăn vài bát cơm để lại từ tối qua với một ít vừng lạc làm sẵn. Bữa ăn đạm bạc này phần nào thể hiện điều kiện kinh tế, thu nhập của gia đình ông trong những ngày “treo” lưới, thuyền phải nằm bờ vì mưa lụt.

Trong lúc chờ bạn thuyền đến, ông tranh thủ chuẩn bị dầu diezen, đèn pin cùng nhiều loại dụng cụ khác phục vụ đánh bắt và sửa chữa ngư cụ, thuyền bè. Thời điểm trước ngày biển động, gió vần vũ, sóng biển mạnh hơn nên mọi công tác hậu cần cũng được ông Thức chuẩn bị kỹ lưỡng hơn.

Gần 2h rưỡi sáng, ông Lê Doãn Đức (55 tuổi) - bạn thuyền với ông Thức (ở cùng thôn) có mặt. Cả hai cùng chuẩn bị áo phao, áo mưa và kiểm tra, vận chuyển ngư cụ lên xe kéo để đưa ra âu thuyền cách nhà khoảng 1,5 km.

Dù dự báo có sóng to, gió mạnh nhưng các ông vẫn quyết định mang đủ 2 vàng lưới rê, mỗi vàng dài 1.000m.

15 phút sau, hai ông đã có mặt tại âu thuyền. Ông Thức lặng lẽ chèo thuyền thúng ra tiếp cận chiếc thuyền 24 CV của mình đang nằm ở xa, kéo vào bờ để đưa ngư cụ lên. Sau 5 phút, con thuyền đã nổ máy rẽ sóng, xuyên màn đêm ra ngư trường quen thuộc của mùa biển động.

Trên đường đi, mặc thuyền rung lắc, chao nghiêng vì sóng gió, ông Thức vẫn luôn tay dọn dẹp, chuẩn bị trên thuyền. Đặc biệt, ông tập trung sửa soạn phao cờ, đèn tín hiệu, bởi đây là dấu hiệu quan trọng nhất để nhận biết lưới của mình, tránh nhầm lẫn với lưới của thuyền khác và đánh dấu vị trí đánh bắt cho các thuyền bạn biết để tránh…

Sau 50 phút "cưỡi" sóng, hai ông quan sát, nhận định tình hình và quyết định xuống lưới ở vị trí cách bờ khoảng 7 km, có độ sâu chừng hơn 11m. Ông Thức đảm nhận nhiệm vụ ra lưới, còn ông Đức cầm lái. Chiếc phao tiêu nhanh chóng được lao xuống biển. Ông Thức thoăn thoắt vào việc.

Ông Thức cho biết, muốn ra lưới tốt, nhanh, an toàn thì phải phân định vị trí riêng của phao, chì để từ khi vào cờ (bắt đầu xuống lưới) đến lúc ra cờ (kết thúc 1 vàng lưới) không bị lộn. Ngoài ra, ở khu vực ra lưới phải dọn dẹp sạch sẽ để không bị vướng, bên mạn thuyền phải găm cọc để ngăn lưới bị gió thổi bay vào thuyền.

Ngồi phía đối diện, dù là ra lộng hay vào bờ thì ông Đức đều phải luôn bình tĩnh, vững vàng tay lái trước các con sóng dữ. Ông cũng phải điều tiết được hướng đi, tốc độ, điểm dừng để thả lưới an toàn, thu lưới thuận lợi.

Một tấm, rồi hai tấm, mỗi tấm mất hơn 30 phút và khi chiếc phao tiêu cuối cùng được lao xuống biển thì cũng là lúc trời sáng hẳn. Đây là khoảng thời gian nghỉ ngơi duy nhất trong một chuyến đánh bắt ở vùng lộng nên 2 ông tự thưởng cho mình vài hơi thuốc lào và cùng nhau trò chuyện về nghề, về cuộc sống và gia đình.

Trong khoảng thời gian 30 phút ấy, tôi đã được nghe họ nói về việc đánh bắt vùng lộng phải đi vào lúc đầu đợt biển động, cuối đợt biển lặng mới có nhiều tôm, cá. Tuy nhiên, những lúc như thế thường sóng to, gió lớn, nguy hiểm rập rình nên cần phải can đảm, yêu nghề và có kinh nghiệm…

Giữa ồn ào của biển cả, họ cũng kể cho nhau nghe việc mấy ngày mưa lụt vừa rồi không đi biển được nên cả nhà phải ăn toàn đồ khô, mắm ruốc, việc hiếu hỷ gần xa bị hạn chế hơn. Việc đồng áng vụ này bỏ hoang, các bà vợ ở nhà chỉ trông cháu nên cuộc sống của các gia đình phụ thuộc hoàn toàn vào những chuyến đi biển như thế này…

Trời càng sáng, sóng càng to, gió càng mạnh nên ông Thức ra hiệu thu lưới sớm và chính ông là người đảm nhận công việc kéo phao nặng nhọc. Ông Đức đảm nhận kéo phần chì, tạm phân loại tôm, cá và trông chừng bánh lái.

Công việc thu lưới trên biển vô cùng vất vả, gian nan và mất nhiều sức lực. Có nhiều thời điểm, ông Thức phải gồng mình, chân đạp về mạn thuyền, người kéo ngửa ra sau mới có thể lôi được từng đoạn lưới lên. Càng cuối lưới thì càng nặng nên càng mệt hơn.

Sóng to, gió mạnh, nước biển bay tung tóe làm ướt hết quần áo, đầu tóc, mặt mũi. Vì vậy, thỉnh thoảng lão ngư này phải khựng lại một lúc, dùng bàn tay chai sần vuốt mặt, sau đó nhấp nhấp đôi môi như thể đang cảm nhận sự mặn chát của những giọt mồ hôi, sự mặn mòi của biển cả và hương tanh nồng của tôm, cá.

Để cùng vỡ òa niềm vui sướng khi đón lộc biển. Lúc này, họ cùng nhau giơ lưới lên rung rung, ngắm nghía, vừa nói vừa cười và động viên nhau cố gắng làm việc.

Mưu sinh ngày biển động vất vả là thế, nhưng mẹ biển không phụ tấm lòng, công sức lao động của những ngư dân yêu biển nên đã ban tặng nhiều cá, tôm tươi ngon, nhất là các loài chỉ có những ngày biển động mới nhiều như: tôm he, mực nang, cá ngãng…

Đến hơn 8h sáng, hoạt động đánh bắt trên biển kết thúc, thuyền quay về với niềm vui vì một chuyến đi biển thắng lợi. Sau 6 giờ lao động vất vả, ông Thức và bạn nghề đánh được gần 2 kg tôm he, 1 kg cá đục và cá đù, 8 kg các loại cá khác.

Sản phẩm đánh bắt được gỡ bán ngay tại chỗ. Với giá 450 ngàn đồng/kg tôm he, 350 ngàn đồng/kg cá đù, 250 ngàn đồng/kg cá đục, các loại cá vặt khác bán 70 - 120 ngàn đồng/kg, chuyến đi này, ông Thức và bạn nghề thu được khoảng 1,6 triệu đồng, đủ cho gia đình chi tiêu nếu chẳng may có nhiều ngày “treo” lưới.

Mặt biển hừng lên sắc mới, sóng biển ầm ì, nét mặt ông Đức, ông Thức giãn ra theo từng làn gió lạnh. Ông Thức vỗ nhẹ lên vai bạn thuyền - một giao ước cho những chuyến ra khơi tiếp theo.