Một ngày huấn luyện "cảnh khuyển" của chiến sỹ Cảnh sát Cơ động Hà Tĩnh

Văn Đức - Thăng Long • 08:46 20/09/2021

Từ nhỏ, tôi - thiếu úy Lê Văn Lâm, thuộc Đội Quản lý, sử dụng động vật nghiệp vụ - Phòng Cảnh sát Cơ động (Công an tỉnh Hà Tĩnh) đã luôn mơ ước được khoác lên mình bộ đồng phục công an nhân dân. Mơ ước đó đã thành hiện thực khi năm 2016, tôi trúng tuyển vào lực lượng công an nhân dân.

Tháng 7/2019, tôi được tổ chức cử đi học khóa huấn luyện tại Trung tâm Huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ (Bộ Tư lệnh Cảnh sát Cơ động). Khóa học kéo dài 6 tháng. Ở tháng đầu tiên, tôi được các giảng viên truyền đạt các kiến thức, tập tính về loài chó. Từ tháng thứ 2 trở đi, tôi bắt đầu nhận chó để làm quen, huấn luyện.

Thời điểm đó, “cậu bé” Max mới tầm 1 tuổi là “bạn học” và cũng là “học trò” của tôi. Max thuộc giống Becgie Đức - giống chó vốn có sức khỏe, thông minh, tuân thủ mệnh lệnh trong huấn luyện. Tốt nghiệp khóa huấn luyện, tôi cùng Max trở về Hà Tĩnh và gắn bó từ đó tới nay.

Hôm nay là ca trực, tôi ngủ lại ở đơn vị. Thức dậy lúc 5h sáng, tôi dành 30 phút để gấp chăn màn, dọn dẹp chỗ ngủ, vệ sinh cá nhân, mặc áo quần huấn luyện trước khi xuống gặp Max.

Max giờ đã 3 tuổi, nặng 38 kg. Là chú chó cực kỳ thông minh, trầm tính, dẻo dai và có năng khiếu đặc biệt về nhận biết các chất kích thích nên Max được đào tạo chuyên ngành ma túy. Mỗi lần nhìn thấy “thầy”, Max lại mừng rỡ nhảy cẫng lên.

Max rất quấn chủ và có khả năng cảm nhận tốt tình cảm của những người thầy. Tôi cũng xem Max như một người bạn, người học trò cưng. Biết tính Max ưa sạch sẽ nên mỗi sáng, tôi phải tỉ mẩn từng phần việc vệ sinh chuồng trại. Mất chừng 15 - 20 phút, tôi hoàn thành công việc dọn nhà cho cậu.

Sau đó, tôi dẫn Max đi vệ sinh và kiểm tra, quan sát từng bước đi, nhịp thở của nó để nhận biết tình trạng sức khỏe, tâm lý đầu ngày của nó như thế nào trước khi bước vào huấn luyện.

Những ngày bình thường, trời mát mẻ, chúng tôi luyện tập từ khoảng 7h. Còn những ngày thời tiết nắng nóng như hôm nay, hai chúng tôi sẽ tập sớm hơn, khoảng 5h30 - 6h00 là đã bắt đầu. Việc tập luyện diễn ra từ thứ 2 tới thứ 6 hằng tuần.

Bạn học và cũng là “đồng đội” của Max có 8 chú “cảnh khuyển”. Tùy theo đặc tính, cơ địa, thể chất, các chú được chia ra huấn luyện, sử dụng cho các chuyên ngành khác nhau. Có 5 chuyên ngành chính gồm: bảo vệ truy vết, tìm kiếm phát hiện ma túy, tìm kiếm phát hiện thuốc nổ, giám biệt mùi hơi và tìm kiếm cứu nạn.

Bài tập của Max gồm 15 động tác cơ bản như: đứng, nằm, ngồi, bò, trườn, bên cạnh, sủa, ngửi, gắp vật, vượt chướng ngại vật, phát triển hung dữ... Các động tác này hỗ trợ cho Max trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thực tế.

Một bài tập thường kéo dài 20 - 30 phút. Sau khi tập xong, tôi cho Max nghỉ chừng 10 – 15 phút rồi tiếp tục tập luyện. Ngoài bài tập cơ bản, tôi cho Max tập các bài để củng cố chuyên khoa ma túy như tìm kiếm ma túy ở xe máy, ô tô hay trong vali, hành lý...

Do yêu cầu nhiệm vụ chủ yếu đánh hơi tìm kiếm tang vật liên quan đến ma túy, tôi không cho Max tập các bài về phát triển hung dữ quá nhiều, chỉ 1 - 2 ngày trong tháng. Các bài tập về phát triển hung dữ phù hợp hơn với những chú chó chuyên về bảo vệ.

Vào ngày nắng nóng, tôi và Max tập 3 – 4 lần mỗi buổi. Việc tập điều độ, hợp lý giúp sức khỏe Max ổn định, dẻo dai, luôn giữ được “phong độ”, bản năng để có thể thực hiện nhiệm vụ bất cứ lúc nào.

Việc huấn luyện với chó nghiệp vụ là yêu cầu bắt buộc. Tuy nhiên, tôi cũng không ép Max phải luyện tập quá nhiều. Bởi nếu ép thì Max sẽ “giận” và thậm chí có thể bỏ tập, không nghe lời người huấn luyện.

Mỗi chú chó đều có đặc tính, thế mạnh riêng. Đây cũng là mấu chốt cho sự thành công của việc huấn luyện. Người nào hiểu được “cá tính” của chú chó mà mình phụ trách sẽ nhanh kết thân và chúng sẽ nghe theo chỉ dẫn của người đó.

Kết thúc buổi tập, sau vài chục phút thư giãn, Max ăn trưa. Mỗi ngày, Max và các chú chó nghiệp vụ trong đơn vị được ăn 2 lần, vào lúc 10h buổi sáng và 6h buổi chiều. Khẩu phần ăn chủ yếu của chúng là cơm, canh, thịt gà hoặc phổi lợn, phổi bò.

Thịt gà vẫn là món khoái khẩu của Max. Trung bình 1 tuần, tôi cho Max ăn thịt gà từ 4 – 5 ngày. Thịt gà sau khi nấu phải xé nhỏ ra trước khi cho Max ăn. Việc này giúp Max ăn dễ dàng và tiêu hóa tốt hơn.

Sau bữa ăn trưa, Max cùng với các đồng nghiệp về chuồng nghỉ ngơi. Kỹ năng “im lặng” khi nghỉ trưa cũng phải được huấn luyện để các chú “cảnh khuyển” giữ sức khỏe trước khi tập luyện vào buổi chiều.

Buổi chiều, tôi cũng chọn khoảng thời gian mát mẻ để Max tập luyện. Nếu buổi sáng hoặc ngày hôm đó Max tập các động tác cơ bản thì chiều hoặc ngày hôm sau, tôi sẽ tập bài về chuyên khoa như: đánh hơi, tìm kiếm các vật được chỉ định thông qua mùi hơi.

Trung bình mỗi ngày, tôi cho Max tập từ 4 - 5 giờ đồng hồ. Việc luyện tập thường xuyên giúp Max thành thục các động tác, hỗ trợ đắc lực việc tìm kiếm ở hiện trường.

Thời gian rảnh, tôi thường dẫn Max ra sân tập của đơn vị để chơi đùa. Mỗi chú chó, dù là chó thường hay chó nghiệp vụ cũng có những đặc tính, sở thích riêng. Việc nắm rõ đặc tính, tiếp xúc thường xuyên, vui đùa cùng Max giúp nó nghe lời tôi hơn.

Mỗi tháng, tôi cho Max dã ngoại 1 - 2 lần. Mỗi lần dã ngoại kéo dài 1 buổi, thường là ở các bãi đất trống, khu vực đồi núi hoặc khu dân cư. Việc này giúp Max làm quen với địa hình, không bị bỡ ngỡ khi triển khai nhiệm vụ thực tế.

Tính tới nay, tôi và Max đã 4 lần cùng nhau thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm ma túy phục vụ công tác điều tra phá án. Điển hình là vụ khám nhà đối tượng vận chuyển trái phép chất ma túy ở thị trấn Hương Khê trong đêm 21/5/2021; bằng trực giác nhạy bén và khả năng điêu luyện, Max đã tìm kiếm được 1 lượng ma túy lớn mà đối tượng cất giấu tinh vi. Qua mỗi vụ việc, Max ngày một trưởng thành hơn.

Yêu thích động vật từ nhỏ, đặc biệt là chó - loài vật trung thành và đáng tin cậy của con người, nay lại được gắn bó với chúng qua công việc hằng ngày, tôi thấy rất vui với công việc của mình. Tôi xem Max như một người bạn, người chiến sỹ, trợ thủ đắc lực. Chúng tôi sẽ luôn nỗ lực để cùng nhau hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.