Một ngày của ca trực vận hành nhà máy nhiệt điện lớn nhất miền Trung

Thu Phương – Phan Trâm • 08:23 28/02/2022

Chúng tôi là cán bộ, công nhân của ca trực vận hành Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 (thuộc Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh). Đóng chân tại thôn Hải Phong, xã Kỳ Lợi (thị xã Kỳ Anh), đây là nhà máy nhiệt điện than lớn nhất miền Trung với tổng công suất 1.200 MW.

Hôm nay, chúng tôi đảm nhận ca trực thứ nhất, từ 7h đến 15h cùng ngày. Đúng 6h30p, xe chuyên dụng chở chúng tôi (gồm 45 cán bộ, công nhân thuộc Phân xưởng Vận hành, Phân xưởng Nhiên liệu và Đội PCCC) vào nhà máy nhận nhiệm vụ tại nhiều vị trí. Trong bối cảnh dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, chúng tôi đều tuân thủ nguyên tắc 5K.

6h45p, ca trực vận hành của chúng tôi làm thủ tục nhận công việc. Từng bộ phận của ca trực trước đó sẽ truyền đạt lại đầy đủ thông tin toàn bộ quá trình sản xuất để chúng tôi biết và tiếp tục vận hành an toàn, hiệu quả.

Theo vị trí công việc, 10 cán bộ, công nhân của ca trực được phân bổ về Phòng Điều khiển trung tâm. Đây được ví là “đầu não” của Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1, thực hiện nhiệm vụ chỉ huy, vận hành toàn bộ hoạt động sản xuất của nhà máy trong mọi thời điểm.

Đây là tổ máy số 2 của Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 với công suất 600 MW. Mọi công tác vận hành của tổ máy đều được thực hiện bởi vận hành viên máy tính tại Phòng Điều khiển trung tâm.

Tại Phòng Điều khiển trung tâm có 1 trưởng ca và 2 trưởng kíp. Trưởng ca chịu trách nhiệm điều hành sản xuất chung toàn bộ nhà máy, phối hợp với các đơn vị như: Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia A0, Trung tâm Hệ thống điện miền Bắc A1... để đảm bảo tổ máy luôn vận hành an toàn, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu huy động của hệ thống điện quốc gia.

Đây là trưởng ca Nguyễn Xuân Hải (SN 1986, quê Thạch Hà, Hà Tĩnh) - người đã gắn bó với Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 từ những ngày đầu vận hành (năm 2010) đến nay. Kinh qua tất cả vị trí công tác trước khi đảm nhận vai trò trưởng ca (gần 1 năm nay) như: trực phụ kiện, gian lò, gian máy, máy tính điều khiển, trưởng kíp nên anh Hải thuần thục quá trình vận hành của từng thiết bị.

Khi xảy ra sự cố trong vận hành, đòi hỏi trưởng ca phải quyết đoán song cũng cần bình tĩnh để nắm bắt diễn biến sự cố. Đồng thời phối hợp với các chức danh như: trưởng kíp lò nhiên liệu, trưởng kíp máy điện, máy tính điều khiển để phân tích chính xác nguyên nhân gây ra sự cố. Sau đó, trưởng ca sẽ đưa ra quyết định xử lý sự cố nhằm sớm đưa tổ máy trở về vận hành an toàn.

Bởi vậy tất cả thông số trong ca trực vận hành ở 3 hệ thống chính (lò hơi, tua bin, nhiên liệu than) và các hệ thống phụ trợ như: hóa chất, xử lý nước... đều được chúng tôi theo dõi sát sao và ghi chép cẩn thận. Đều đặn mỗi giờ, người vận hành sẽ ghi vào sổ theo dõi thông số vận hành một lần.

Sổ theo dõi giúp người vận hành đối chiếu để phát hiện các bất thường của thiết bị, từ đó xử lý sớm để tránh sự cố xảy ra. Đây cũng là một trong những thông tin quan trọng để “tìm lời giải” cho quá trình điều tra sự cố.

Ngoài trưởng ca, trưởng kíp thì 7 người đảm nhiệm các vị trí còn lại tại Phòng Điều khiển trung tâm là máy tính điều khiển - có nhiệm vụ điều khiển, giám sát, vận hành tất cả thiết bị vận hành của Nhà máy. Mỗi hệ thống đều có quy trình và các vận hành viên phải thực hiện theo đúng các quy trình, quy định cũng như tuân thủ sự chỉ đạo của trưởng ca.

Tại Phòng Điều khiển trung tâm còn có phòng máy tính kỹ thuật do một kỹ sư C&I (kỹ sư đo lường điều khiển) quản lý. Ca trực hôm nay, kỹ sư Vương Đình Lương (SN 1986, quê TP Đồng Hới, Quảng Bình) có nhiệm vụ hỗ trợ, giám sát các tín hiệu điều khiển, bảo vệ. Khi cần thiết, anh sẽ can thiệp sâu hơn vào mạch điều khiển của hệ thống thiết bị để cho phép vận hành viên thực hiện xử lý sự cố.

Ngoài ra, Phòng Điều khiển trung tâm còn có Trung tâm Xử lý dữ liệu (còn gọi là phòng FCS). Theo đó, tất cả các lệnh điều khiển từ máy tính sẽ gửi qua trung tâm xử lý dữ liệu. Ngay lập tức, trung tâm sẽ phát tín hiệu xuống để điều khiển, vận hành các thiết bị của tổ máy.

Ngoài 10 vị trí cắm chốt tại Phòng Điều khiển trung tâm, 35 cán bộ, công nhân trong ca trực này sẽ tỏa ra nhiều vị trí khác nhau như: máy nghiền than, lò hơi, hệ thống quạt khói, quạt gió, tua bin máy phát, hệ thống nhập than, cấp than, hệ thống thải tro xỉ, xử lý nước… để theo dõi, giám sát toàn bộ quá trình vận hành của nhà máy.

Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 sử dụng công nghệ đốt than phun trực tiếp, thông số hơi cận tới hạn, với các thiết bị chính của các nước G7. Các chuyên gia đánh giá đây là công nghệ tiên tiến, hiệu suất cao, đáp ứng tốt yêu cầu về bảo vệ môi trường.

Để chủ động nguồn than phục vụ dây chuyền sản xuất, Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 đã xây dựng cầu cảng chuyên dụng. Theo đó, than được nhập từ tàu có tải trọng trên 24.000 tấn, qua 2 máy hút than ở cầu cảng chuyên dụng (với công suất 1.200 tấn/h/máy hút), sau đó được đưa vào 2 kho than.

Than từ kho được vận chuyển bằng băng tải lên các bunker và cấp xuống cho các máy nghiền. Các thông số vận hành của các máy nghiền than đều được điều khiển và theo dõi sát sao tại Phòng Điều khiển trung tâm.

Một tổ máy phát điện gồm 6 máy nghiền than. Trưởng ca bố trí vận hành viên túc trực liên tục tại hiện trường các máy nghiền than để giám sát, theo dõi kịp thời các thông số kỹ thuật, từ đó kết nối về Phòng Điều khiển trung tâm để có những điều chỉnh khi cần thiết, đảm bảo vận hành an toàn, ổn định của tổ máy trong mọi thời điểm.

Than sau khi nghiền, được cấp vào lò hơi bằng các quạt gió cấp 1 để thực hiện quá trình đốt cháy. Dòng hơi được sinh ra trong lò hơi với áp suất và nhiệt độ cao, đưa sang làm quay tua bin máy phát và phát ra điện.

Tiếp đó, điện qua máy biến áp tăng áp 26/220 kV của Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1. Từ đây, dòng điện được hòa vào lưới điện quốc gia bởi lưới điện 220kV và lưới điện 500kV, phục vụ phát triển - kinh tế xã hội đất nước.

Với tổ máy số 2 đang vận hành, mỗi giờ phát lên lưới điện quốc gia với sản lượng 600 MW. Theo đó, từ đầu năm lại nay, Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 đã sản xuất hơn 400 triệu kWh điện. Với hàng tỷ kWh điện hòa vào lưới điện quốc gia mỗi năm, nhà máy đóng nộp hàng trăm tỷ đồng ngân sách cho Nhà nước.

Tuần tự mỗi tháng, ca trực vận hành của Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 sẽ họp 1 lần. Tuy nhiên, trong điều kiện xảy ra sự cố vận hành, cán bộ, công nhân trong ca trực như chúng tôi sẽ được triệu tập đột xuất để cùng nhau rút kinh nghiệm cũng như lên phương án xử lý sự cố nhanh nhất có thể.

Anh em vận hành chúng tôi luôn “nằm lòng” nguyên tắc: “Không được phép làm việc theo trí nhớ. Tất cả thao tác vận hành đều phải thực hiện và tuân thủ nghiêm ngặt theo quy trình vận hành”; có như vậy mới làm chủ thiết bị, đảm bảo an toàn cho người và thiết bị trong mọi tình huống.

Để tổ máy được vận hành ổn định, liên tục, luôn có các chuyên gia trong và ngoài nước cùng hàng trăm kỹ sư, công nhân kỹ thuật tiến hành "thăm khám sức khỏe" cho các thiết bị. Nhờ quy trình bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên giúp dây chuyền sản xuất của Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 diễn ra an toàn.

Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 là hệ thống gồm nhiều thiết bị vận hành nên nguy cơ cháy nổ cao. Để chủ động trong mọi tình huống, chúng tôi thường xuyên tham gia diễn tập các phương án phòng cháy chữa cháy, cứu hộ - cứu nạn. Qua đó, nâng cao trình độ, kỹ năng, ứng phó hiệu quả khi xảy ra sự cố cho mỗi thành viên.

Với tinh thần làm việc nghiêm túc, chuyên nghiệp, anh em ca trực vận hành chúng tôi tự hào đã luôn làm chủ thiết bị, góp phần quan trọng vận hành Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 an toàn, ổn định, cấp điện lên lưới quốc gia; đảm bảo an ninh năng lượng, phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.