Một ngày của 'ông Tơ, bà Nguyệt' trong mùa cưới ở Hà Tĩnh

Bài & Ảnh: Thiên Vỹ • 08:03 31/12/2020

Có thâm niên gần 10 năm làm nghề dịch vụ về cưới hỏi, chị Nguyễn Thị Hằng (SN 1987) và chồng là anh Hồ Sỹ Nam (SN 1979) tại thôn Yến Giang (xã Hồng Lộc, Lộc Hà, Hà Tĩnh) đã tạo được 'thương hiệu' riêng. Mùa cưới chính là lúc cả hai vợ chồng anh chị bận rộn nhất.

Tôi là Nguyễn Thị Hằng, 33 tuổi, ở thôn Yến Giang (xã Hồng Lộc, Lộc Hà). Hai vợ chồng tôi đã làm nghề chụp ảnh cưới, trang điểm cô dâu, chuẩn bị đồ sính lễ... gần 10 năm nay. Nghề “ông Tơ, bà Nguyệt” theo cách gọi vui của mọi người đến với tôi một cách tình cờ. Đó là khoảng thời gian sau khi tôi làm công nhân ở Bình Dương trở về nhà lấy chồng rồi tìm cách lập nghiệp trên quê hương.

Đây là chồng tôi, anh Hồ Sỹ Nam, 41 tuổi, người cùng thôn. Anh ấy đam mê nhiếp ảnh từ nhỏ và có 20 năm làm nghề chụp ảnh tại quê nhà. Chúng tôi quen nhau trong những ngày cùng làm công tác đoàn tại địa phương. Cũng nhờ sự động viên của chồng mà tôi chuyển nghề từ thợ may để đi học trang điểm, làm lễ cưới hỏi... thành "bà mai mối" như bây giờ.

Vào mùa cưới, từ tháng 10 đến tháng 3 âm lịch năm sau, là khoảng thời gian chúng tôi bận rộn nhất. Đặc biệt, với tâm lý và đặc điểm ly hương làm ăn xa của các bạn trẻ ở quê hiện nay, thời điểm cận tết là lúc nhiều đôi trở về tổ chức đám cưới nhất.

Mặc dù có rất nhiều cuộc hẹn đặt lịch nhưng ngày mai chúng tôi chỉ nhận 2 công việc: chuẩn bị lễ vật, trang điểm cho một đám hỏi ở thị trấn Lộc Hà và chụp hình cưới cho một đôi khác có cô dâu là cán bộ ở Bệnh viện Đa khoa huyện Lộc Hà. Công việc nhiều, nhất là phần chuẩn bị lễ hỏi, vì vậy ngay từ buổi tối, hai vợ chồng đã bắt tay vào việc soạn sính lễ...

Phong tục người Việt nói chung quan niệm “miếng trầu là đầu câu chuyện” nên lễ cưới hỏi trầu cau là thứ không thể thiếu; người Hà Tĩnh thì lại càng đặc biệt chú trọng vào phần lễ vật này. Do vậy, mỗi đám cưới hỏi, chúng tôi phải lựa chọn những buồng cau có quả thật nhiều, to tròn...

Trầu thì thường là trầu quế già, loại lá dày có vị thơm, cay và nhất là đẹp mắt. Làm nhiều, sau này tôi mới hiểu các cụ quan niệm cau, trầu phải sum suê để con cháu đầy đàn phương trưởng... Cũng vì vậy, để đáp ứng yêu cầu của khách hàng chúng tôi chú trọng, tỉ mỉ vào từng phần lễ vật.

Lễ ăn hỏi của người Hà Tĩnh gần đây có nhiều thay đổi so với trước trong việc bày biện và trang trí là do học hỏi từ nơi khác. Tuy nhiên, thường vẫn phải đủ các mâm, tráp như: cau trầu; rượu, kẹo, thuốc lá; bánh phu thê; rồng phượng hoa quả; heo quay... Tùy theo yêu cầu của khách hàng, giá tiền sính lễ, chúng tôi đều có các gói phục vụ.

Sở dĩ đám cưới, hỏi người Hà Tĩnh giờ có nhiều nét khác xưa là cũng vì thực tế bây giờ có nhiều thay đổi. Các cặp đôi không đơn thuần là người cùng làng, cùng tỉnh mà chú rể, cô dâu có khi ở tận Cà Mau, Lào Cai... Văn hóa vùng miền khác nhau nên người làm lễ như chúng tôi cũng phải cố gắng nắm bắt mong muốn của khách hàng để làm hài hòa, hài lòng nhà trai, nhà gái...

“Làm nghề nào thì trau nghề ấy”, tôi tâm niệm như vậy nên luôn tự tìm tòi, học hỏi để chỉn chu nhất từ cách cài cắm từng lá trầu, dán từng chữ song hỉ lên lễ vật...

Mặc dù đã 9h tối nhưng vẫn có người đến đặt lịch làm lễ. Chồng tôi tranh thủ trò chuyện với khách hàng để nắm bắt yêu cầu. Người thanh niên này nhờ cậy chúng tôi lên kế hoạch mọi thứ vì không hiểu rõ các thủ tục cưới hỏi gồm những gì. Chồng tôi nhận lời và hứa sẽ làm tốt cho cậu ấy.

Lúc này đã 23h đêm, sau 4 giờ làm việc, chúng tôi cũng hoàn thành nốt những công đoạn còn lại của lễ vật. Bình thường, ngày cao điểm nếu nhận 2 lễ hỏi, chúng tôi phải thức đến 4h sáng mới kịp. Những lúc như vậy, chúng tôi phải gửi con cho người nhà trông hộ. Vợ chồng tôi cũng đã có 1 con gái 12 tuổi và 1 con trai 5 tuổi.

Hoàn thành các phần lễ vật, tôi soát lại một lần nữa để đảm bảo tất cả đều được chuẩn bị chỉn chu nhất trước khi bàn giao cho khách hàng là họ nhà trai đưa lễ đến ăn hỏi tại nhà gái.

Như vậy là toàn bộ lễ vật chúng tôi chuẩn bị cho lễ ăn hỏi của chú rể người tỉnh Bình Phước và cô dâu người ở thị trấn Lộc Hà (Hà Tĩnh) đã được chuẩn bị xong xuôi.

Xong phần sính lễ, trong khi chồng dọn dẹp thì tôi tranh thủ sửa soạn lại bộ đồ trang điểm để chuẩn bị cho công việc vào sáng sớm ngày mai. Việc trang điểm không chỉ riêng cô dâu mà còn người nhà của cô dâu và chú rể như: mẹ và chị em gái...

Chuẩn bị áo cưới cho cô dâu, áo dài cho mẹ cô dâu... cũng là phần việc chúng tôi đảm nhận. Sau nhiều năm làm nghề, từ chỉ có một vài bộ hiện nay tủ đồ phục vụ của chúng tôi đã sắm được gần 200 bộ các loại. Làm nghề này phải đầu tư nhiều cho các thiết bị như máy chụp ảnh chất lượng, máy tính, bộ đồ trang điểm, quần áo cưới... Đặc biệt, áo cưới cô dâu năm nào chúng tôi cũng phải sắm mới để bắt kịp xu thế thời trang.

Mặc dù theo lịch, 10h đám hỏi mới diễn ra nhưng 5h sáng tôi đã phải thức dậy để lên đường đến nhà cô dâu bắt đầu trang điểm.

Mùa cưới việc mỗi ngày chỉ ngủ 3-4 tiếng với chúng tôi là chuyện thường. Có lúc theo đám cưới cô dâu hoặc chú rể ngoại tỉnh, chúng tôi phải thức suốt đêm...

Vượt quãng đường 10 km, tôi đã đến nhà cô dâu ở tổ dân phố Bình Yên (thị trấn Lộc Hà) để tiến hành công việc của mình.

Hôm nay, cô dâu là một bạn trẻ tên là Phan Thị Chung vừa trở về từ thành phố Hồ Chi Minh. Chung cho biết, đang làm trong ngành truyền thông còn chú rể làm trong ngành IT, người Bình Phước. Cả hai quyết định về quê tổ chức ăn hỏi và lễ cưới vào tuần sau.

Mỗi người có một khuôn mặt khác nhau, làm thế nào để trang điểm đẹp nhưng đúng mode lại theo sở thích cô dâu là một việc khó. Vì vậy, trước khi trang điểm tôi cũng dành thời gian tư vấn cho họ để kết quả hài hòa nhất.

Đây là cô dâu Phan Thị Chung sau khi đã được trang điểm để sẵn sàng cho lễ ăn hỏi. Bạn ấy nói với tôi hài lòng về bản thân khi được chăm chút ngoại hình cho mình trong ngày lễ trọng đại này. Thời gian để trang điểm chỉn chu nhất cho một cô dâu thường tốn từ 2-3 tiếng.

Sau khi trang điểm cho cô dâu, mẹ và chị gái của cô dâu, tôi phải vội sang họ nhà trai để trang điểm cho mẹ và em gái chú rể từ Bình Phước ra.

Khi tôi trang điểm cho người nhà chú rể, chồng tôi cũng đưa lễ vật đến giao cho nhà trai.

Tất cả đã sẵn sàng để nhà trai mang sính lễ đến nhà gái dạm hỏi theo phong tục.

Thường đi kèm sính lễ, các gia đình làm đám hỏi ở Hà Tĩnh luôn yêu cầu có dàn nam thanh, nữ tú bê tráp. Lực lượng này, chúng tôi thuê các bạn trẻ trong xã. Tuy nhiên, hôm nay phía nhà gái tự lo được nên chúng tôi không phải làm việc này.

Khi cô dâu Phan Thị Chung (Hà Tĩnh) và chú rể Phạm Xuân Bằng (Bình Phước) nắm tay nhau trước sự chứng kiến và đồng ý của gia đình hai bên cũng là lúc lễ đính hôn hoàn thành tốt đẹp. Lúc này, tôi nhanh chóng thu xếp để trở về nhà với cuộc hẹn mới.

Chiều nay, có một cặp đôi khác đặt lịch chụp hình cưới dã ngoại tại TP Hà Tĩnh và khu resort Quỳnh Viên. Họ đã đến để đợi trang điểm vì vậy tôi phải vội về cửa hàng của mình, không để khách hàng phải đợi lâu.

Công việc chuẩn bị cho các cặp đôi bước vào ngày lễ quan trọng nhất cuộc đời tuy vất vả nhưng chúng tôi nhận được nhiều niềm vui. Nhất là khi chứng kiến họ hài lòng vì lễ cưới, hỏi diễn ra trọn vẹn. Hình trên là bức ảnh cưới của cô dâu Phan Thị Chung và chú rể Phạm Xuân Bằng.